Foreign fighters

Responde a denominación do título deste articulo a como os xihadistas do Estado Islámico consideran os seus combatentes (fighters) no estranxeiro (foreign). Os FF son 'soldados' que, aínda non pertencendo xeograficamente aos países nos que se creou o Califato islámico, decidiron non só afiliarse ao dito Estado autoconstitutido con enclaves de Iraq e Siria (ISIS ou Estado Islámico de Iraq e Siria, polas súas siglas en inglés), senón que están dispostos a loitar pola súa supervivencia e expansión utilizando os métodos de guerra que estean ao seu alcance, e recibindo ordes da dirixencia relixiosa e política musulmá sunita a cuxa fronte está o Califa, Abu Bakr Al-Baghdadi.

Os responsables da carnicería terrorista das Ramblas foron/son 'foreign fighters'. A súa capacidade para matar e sementar o terror xa quedara amplamente demostrada noutras accións efectuadas en Europa nos últimos meses (lembren os atentados de Niza, Berlín, Londres, Manchester ou Estocolmo). Os FF pertencen ao Daesh, a cal é outra expresión do acrónimo árabe formada polas mesmas palabras que compoñen ISIS; é dicir, 'Al-dawla al-islâmiyya fi l-'Irâq wa l-shâm'. Resulta, con todo, que dependendo de como se conxugue, esta palabra tamén pode significar "algo que esmagar ou pisar", "intolerante" ou "o que sementa a discordia?". As tres acepcións irritan e son rexeitadas polos militantes xihadistas.

Das diversas arestas que envolven os sucesos de Barcelona, tres son aqueles que reclaman as breves reflexións deste artigo. A primeira, e como non podía ser menos, incumbe ás forzas de seguridade e intelixencia, primeiros actores principais en previr e reprimir as accións violentas dos terroristas xihadistas. A poucas semanas para a celebración do referendo convocado unilateralmente pola Generalitat de Catalunya, o atentado expuxo as deficiencias de coordinación entre as policía autonómica (Mossos d'Esquadra) e a Garda Civil e Policía Nacional estatais. 

LOITA ANTITERRORISTA

Na loita antiterrorista, e nun país cando menos federalizante como España, cabería esperar un fortalecemento de instancias horizontais como a UNE (Unidade Nacional de Europol). Como ben indicaba o meu colega, Fernando Reinares, pioneiro nos estudos de terrorismo no noso país, na UNE deberían estar tamén presentes funcionarios as policías autonómicas, como son os Mossos d'Esquadra, ao igual a como xa ocorre cos do Corpo Nacional de Policía e de a Garda Civil. Iso levaría a súa presenza na oficina de ligazón que España, como cada Estado Membro de a UE, ten na sede de Europol na Haia. 

Lamentablemente, e en liña cunha certa aversión dos políticos secesionistas que gobernan a Generalitat, tal modelo de participación 'federal' non é do seu agrado. Como sucede noutras áreas na implementación de políticas e servizos públicos, a súa preferencia é a actuar independentemente e non interdependentemente. 

Tal enfoque alimenta non só a quen fai uso e abuso das redes sociais cos seuss bulos e sofismas, senón tamén a aqueles académicos e profesionais do intelecto que aventuran a hipótese de que o Estado español tería 'escondido' información relevante para a comisión dun posible atentando, o cal se consumou na tarde do 17 de agosto. Suxírese, en base a tales suposicións, que o Estado español aproveitou tal situación para deixar 'empantanado' o proceso de autodeterminación auspiciado polo os nacionalistas secesionistas cataláns. 

A rabia e o odio cara a todo o español que trasluce en tales paranoias é un desolador contrapunto á unidade demostrada espontaneamente polos barceloneses, cataláns e españois de todas as ideoloxías e sensibilidades que se manifestaron nas rúas de a Cidade Condal poucos días despois do horrendo atentado. 

Un segundo apuntamento concerne á sorpresa xerada pola existencia dunha célula 'dormente' en Catalunya que apuntaba á realización dun masacre maior, incluído un atentado no templo da Sagrada Familia. Hai uns meses xa suxería noutro artigo de opinión a necesidade de que as propias comunidades musulmás que notasen condutas 'irregulares' entre os seus membros e achegados delatasen a tales persoas. É un lugar común reiterar que 'todos' os musulmáns non son terroristas nin asasinos. Tampouco o son os cristiáns, algúns dos cales coa simboloxía da cruz (gamada) foron responsables do peor episodio da historia humana (a Shoà ou Holocausto xudeu durante a Segunda Guerra Mundial). 

CORÁN

Pero non é menos certo, como nos lembraba Antonio Elorza recentemente, que os xihadistas terroristas son musulmáns e que existe un ditame coránico de que un crente nunca testificará contra outro. E de que o Corán, as sentenzas, as biografías de Mahoma ofrecen a inequívoca dobre fundamentación da xihad como mediación necesaria ata que o islam impere universalmente (2,193) e da esixencia de aterrorizar polas armas os inimigos de Alá (8, 60). 

É por iso que os musulmáns que acoden a vivir en Europa confrontan un dilema que para algúns deles puidese ser insoluble: Por que aqueles que poden saber das derivas terroristas dos seus correlixionarios non os denuncian? Antepoñen a súa pertenza primaria a unha relixión común á súa lealdade á sociedade europea onde viven? A colaboración dos musulmáns coas forzas policiais e de seguridade é crucial para previr atentados devastadores como o de Barcelona. Á súa disposición están web, apps e o teléfono 900 822 066 de denuncias anónimo e confidencial.

En terceiro lugar convén facer unha complementaria precisión á estendida apreciación de que o fanatismo relixioso, e a súa excrecencia terrorista, non son máis que os efectos das fracturas de desigualdade e poder que separan a occidentais e musulmáns. Non poucos territorios onde se asentaban estes últimos foron colonizados polos europeos no pasado. Asúmese banalmente que o que agora sucede nas democracias europeas é directa consecuencia das súas pretéritas prácticas de dominación imperialista. Non deberiamos sorprendernos -deslízanse en tales comentarios estructuralistas- que agora toque penar aos europeos polos seus erros sistémicos do pasado. 

Quizá tamén sería bo reflexionar sobre a sociodicea, ou a explicación e xustificación social do mal, tema abordado por un dos nosos máis preclaros sociólogos, Salvador Giner. O pensador catalán fainos observar que a razón é unha instancia que non está, necesariamente, por encima da realidade. Así, a monótona repetición da ideoloxía do 'dano necesario' extremo impúxose en cantos movementos políticos quixeron impoñer a súa razón, como é agora o caso do xihadismo terrorista. Esa é a principal guía operativa dos FF, ou combatentes no estranxeiro do Estado Islámico.