A Axencia Ferroviaria Europea sinala que o risco de Angrois se deixou en mans do condutor

Reunión da plataforma de vítimas coa ERA.

A Axencia Ferroviaria Europea teno claro. O risco na curva de Angrois, o barrio compostelán no que descarrilou un tren Alvia en xullo de 2013 ocasionando a morte a 80 persoas, "foi identificado" e o xestor da infraestrutura (Adif) tiña que xestionalo para reducilo, pero simplemente pasouno ao maquinista.

En concreto, Christopher Carr, o xefe da unidade de seguridade deste organismo, que axuda a integrar as redes ferroviarias europeas facendo que os trens sexan máis seguros, responde ao presidente da plataforma de vítimas do accidente, Jesús Domínguez, que tanto a directiva de seguridade de 2004 como o regulamento para un método común de seguridade de 2009 son aplicables á liña Ourense-Santiago.

No seu escrito, ao que tivo acceso Europa Press, o responsable da unidade de seguridade da axencia subliña, ademais, que o perigo de descarrilamento en curvas "foi coñecido polos enxeñeiros desde que se construíron os ferrocarrís por primeira vez", en contra do que sostén Adif.

Estas afirmacións contenas un correo electrónico con data do pasado 17 de novembro que a asociación de afectados introduciu agora no xulgado compostelán que instrúe a causa, no marco da impugnación do recurso que interpuxeron tanto o letrado do cargo de Adif investigado, ao que o xuíz atribúe 80 delitos de homicidio, como a Avogacía do Estado.

"EN NOME DA AXENCIA"

Carr diríxese a Domínguez "en nome da Axencia" e asevera que tanto Adif como Renfe estaban obrigados pola directiva de seguridade ferroviaria (a de 2004) a "establecer un sistema de xestión da seguridade".

"Da directiva despréndese claramente que ambas as empresas deberían levar a cabo procesos de avaliación de riscos nesta liña e a Autoridade Nacional de Seguridade debería comprobar os sistemas de xestión de seguridade", destaca.

A IDENTIFICACIÓN DO PERIGO

Con todo, segundo conclúe Christopher Carr tras estudar este caso, "o risco foi identificado" pero "exportado ao condutor". "A documentación pecha a cuestión rexistrando o risco exportado ao condutor", critica, en referencia ao informe que fixo a CIAF (comisión de investigación que se inscribe no Ministerio de Fomento) sobre o sinistro.

Con esta identificación refírese ás avaliacións realizadas pola unión temporal de empresas, que se encargou do proxecto, e por Ineco (consultora vinculada a Fomento), ás que tamén alude o xuíz no auto co que chama a declarar ao ex xefe de seguridade na circulación de Adif.

Pero, a maiores, este alto cargo da Axencia Ferroviaria Europea resalta que "o persoal sinalou que a curva era particularmente difícil", polo aviso dun xefe de maquinistas, pouco despois da inauguración da liña. "Pero esta información pareceu non ter efecto, segundo o informe de investigación da CIAF", laméntase.

NOVA LIÑA, CAMBIO SIGNIFICATIVO

No seu ditame, Carr explica que o regulamento para o método común de seguridade contempla unha excepción naqueles proxectos nunha fase avanzada de desenvolvemento, pero que, para iso, "a dita decisión debe ser xustificada e notificada á Comisión". "Non teño coñecemento da dita notificación", apostila.

Así, sostén que este método "aplícase a cambios significativos no sistema ferroviario" e sentencia que a súa opinión, en nome da axencia, é que "unha nova liña supón claramente un cambio significativo".

IMPUGNACIÓN DOS RECURSOS

Adif e o avogado de Andrés Cortabitarte, ex xefe de seguridade na circulación de Adif, recorreron o auto co que foi citado para este martes 4 de abril en calidade de investigado.

En 18 folios aos que tivo acceso Europa Press, a representación procesual da plataforma de vítimas impugnou ambos os recursos, cos argumentos da Axencia Ferroviaria Europea como principal baza.

A asociación non ten "ningunha dúbida" sobre que a avaliación de riscos era necesaria e "nunca foi realizada", e, para avalar esta tese, esgrime as palabras de Christopher Carr na comunicación vía 'e-mail' de hai uns meses. "Non hai moito máis que engadir, a resposta é contundente e non deixa lugar á dúbida", recalca.

Así, incide en que os máximos responsables do ente ferroviario europeo "confirman en todos os seus puntos tanto" ao xuíz como os informes periciais de César Mariñas (o único designado por sorteo) e os técnicos nomeados por QBE, a aseguradora de Renfe.

UN ACTA "DEMOSTRA O CONSENSO" SOBRE SALTOS

Por outra banda, incorpora outra cuestión "de suma importancia", a través dun documento obrante no sumario: un acta dunha reunión de coordinación que analizaba o cadro de velocidades máximas para a liña Ourense-Santiago.

O dito encontro de responsables de Adif produciuse o 13 de xuño de 2011 e estableceu a necesidade de "dar homoxeneidade" ao cadro de velocidades para "evitar saltos de velocidade".

"Á vista do sucedido, nada se fixo e o salto de velocidade na Grandeira seguiu estando en xullo de 2013, o que demostra unha vez máis a conduta neglixente de Adif", recrimina.

"Ao noso xuízo, a instalación do ERTMS ten precisamente por obxecto permitir a supervisión da velocidade e evitar (en principio) o tipo de accidente ocorrido en Santiago de Compostela", conclúe.

"CHAMAR A TODOS E CADA UN DOS RESPONSABLES"

O avogado Manuel Alonso Ferrezuelo, que representa á plataforma de vítimas, lembra, así mesmo, que se desconectou este sistema embarcado "por estritos motivos comerciais".

Con todos estes puntos, ve motivos "máis que suficientes para chamar a declarar en calidade de imputados a todos e cada un dos responsables que decidiron o cambio de proxecto e de non dotar á curva de Angrois do sistema de seguridade que con toda seguridade evitase o accidente".

Por último, alude ás probas efectuadas, e chama a atención sobre que "non se fixo polo menos una" co modelo do tren que finalmente descarrilou, o 'S730', en sentido Ourense-Santiago e pola vía 1.

Así as cousas, pide, en primeiro lugar, ter por impugnados os recursos de Adif e Cortabitarte e, en segundo termo, dar por presentados o escrito da Axencia Ferroviaria Europea e outros arquivos xa incorporados á causa.

O AVOGADO DO MAQUINISTA: "A LIÑA NON CUMPRE A NORMATIVA"

Pola súa banda, o avogado que defende ao maquinista, Manuel Prieto, advirte de que a liña Ourense-Santiago "non cumpre a normativa" ao carecer do certificado europeo de interoperabilidade ('CE'), "fundamental para a seguridade".

Así o asevera nun escrito de 43 páxinas presentado este luns no xulgado número 3 da capital galega. Con el, Prieto impugna os dous recursos do letrado do exjefe de seguridade na circulación de Adif investigado na causa e de Avogacía do Estado, en representación do propio xestor de infraestruturas.

En sede xudicial rexistrouse esta mesma xornada a impugnación realizada pola plataforma de vítimas do sinistro ferroviario.

Ambas as partes pretenden evitar unha eventual retirada dos cargos de 80 homicidios imprudentes e 144 de lesións que o instrutor atribúe a Andrés Cortabitarte, actualmente subdirector de innovación e desenvolvemento tecnolóxico en Adif, e que está chamado a declarar este mesmo martes en Compostela.