Parecía imposible… Como podería forxarse unha alianza de goberno entre dúas formacións políticas que se tiraron repetidamente os trastes á cabeza e parecían adversarios políticos irreconciliables?

Sobre o papel nin o Movemento Cinco Estrelas (transversal, nin de dereitas nin de esquerdas como se autoproclaman reiteradamente), nin o Partido Democrático (herdeiro socialdemócrata do Partido Comunista Italiano e con sensibilidades populares democristiás), parecían os casamenteros idóneos para un matrimonio gobernamental á italiana. Pero xa están á fronte dun renovado executivo que goza dunha boa aceptación de benvida no país transalpino.

En España, “nin si, nin non, senón todo o contrario”. Tamén podería aludirse a categoría utilizada nas enquisas demoscópicas do “non sabe, non contesta”. Aínda que sería máis axustado puntualizar que, a diferenza dos negociadores italianos, a categoría mencionada debería reducirse ao “non saben”. Sen acordo entre PSOE e UP, o próximo día 23 de setembro se reenviará todo a unhas novas eleccións xerais. Algo cando menos frustrante, e con toda probabilidade azaroso non só para a estabilidade política de España; senón tamén para o relanzamento do proceso europeizador tras os intentos de sabotaxe auspiciados por illuminati tales como Trump e Johnson.

Porque Europa debería estar na primeira liña das discusións políticas de futuro. A tentación soberanista dos Estados Membro da UE é a trampa seducea que expoñen os populistas antieuropeos aos seus electores nacionais do Vello Continente. Para dicilo breve: sen Europa, todos os que sentimos europeos arriscamos os nosos logros de xustiza e benestar implementados nos nosos países cun alto grao de lexitimidade. Modestas poderá alegarse as conquistas dos nosos Estados do Benestar. Emporiso, cobran o seu auténtico realce ao comparalas cos estándares de satisfacción vital presentes noutros modelos socioeconómicos propugnados polo individualismo mercantilizador anglo norteamericano ou o novo esclavismo emerxente, poñamos por caso.

É que só tomaremos conciencia da magnitude das nosas ‘modestas’ conquistas tras o convulso século XX de guerras e enfrontamentos cando perdamos, por exemplo, os nosos sistemas de previsión social, as pensións ou a sanidade pública?

Aínda hoxe séguese actuando politicamente co ‘chip’ político de fai uns lustros. Todo o prevalecente para os nosos políticos é asegurarse unha estratexia electoral para gañar o acceso ás poltronas e ao exercicio do poder representativo. Asistimos nos tempos que corren a insufribles aparicións mediáticas, xeralmente sobreactuadas e preñadas dun poyoyismo van. Como sabiamente apuntaba Felipe González hai uns días, adoécese de discurso propositivo e de acción europeísta. Case todo queda adocenado na medianía dunha pugna electoral cada vez máis encanallada.

E é neste punto no que o redactor destas liñas expresa o seu desánimo ante a reacción mezquina dos líderes da oposición contra o Presidente do Senado, Manuel Cruz. Como colega e seguidor da súa traxectoria académica comparto plenamente as propias manifestacións do profesor Cruz no sentido de que non todo debería valer na política. As ansias da oposición por erosionar ao partido no goberno en funcións levaron a denigrar a capacidade intelectual contrastada do profesor da Universidade de Barcelona por uns supostos plaxios de parágrafos nalgunha das súas obras científicas. A maldade das acusacións dos portavoces do PP, C’s ou Vox non só cuestionan á persoa senón á propia institución do Senado. O encanallamento apodérase progresivamente do discurso político en España e iso é unha invitación non só ao desencontro, senón á retrocesión de vellas pugnas fratricidas dunha miserabilidad rampante e chabacana.

En Italia o nivel da pose política é quizá máis notable que no noso país. Poderían mencionarse unha ladaíña de declaracións extemporáneas como a consabida aseveración de Matteo Salvini, gran perdedor na última crise de goberno, de que “l’euro è un crimine control l’umanità”. Perlas cultivadas e noticias falsas proliferan de continuo entre os media e as redes sociais italianas. Pero a lucidez dalgúns políticos, entre eles o deostado Matteo Renzi, fixo posible que exista un goberno en Italia que os leguistas ou ‘bárbaros do norte’ (Beppe Grilo, fundador do Movemento Cinco Estrella, dixit) querían desenganchar de Europa.

E agora non só un representante de peso do Partido Democrático italiano, Paolo Gentiloni, ex primeiro ministro (2016-18), foi proposto como membro da Comisión Europea de Ursula von der Leyen, senón que a súa carteira é a de economía. A súa tarefa preséntase como hercúlea despois de que o anterior goberno entre estelares e leguistas coqueteasen coa idea dun ‘Italbrexit’. É dicir que nun breve, moi breve período de días, fíxose posible en Italia un acordo que parecía imposible máis que improbable.

E mentres en España, mírase ao embigo, ou zonas corpóreas inferiores, medíndose a capacidade de picardía na pugna polas cadeiras de brazos gobernamentais. En paralelo os robots, o big data ou as aplicacións de intelixencia artificial seguen conformando as expectativas futuras para a vida dos europeos. Pero non falamos de como preservaremos o noso modelo socioeconómico escorrentado a desigualdade depredadora; nin como neutralizaremos os efectos perversos da concentración capitalista dos novos señores feudais corporativos e do 1% da poboación cada vez máis superrico.

Asistimos aos esforzos por un parto nos montes que, como reza a fábula, pode concluír no alumeamento dun rato nun barco cada vez máis á deriva. Fagan un esforzo, señores negociadores do PSOE e UP e sorpréndanos cun arranxo de última hora. Nunca é tarde se a dicha é boa…