Laura Duarte (PACMA): “Defendemos a xustiza social, non só os dereitos dos animais”

O PACMA vai camiño de entrar no Congreso, con ata dous deputados segundo o CIS, e á fronte dos animalistas está unha galega. Galiciapress entrevista a Laura Duarte (Vigo, 1986), única muller candidata a presidir o Goberno de España. Número uno por Madrid, a xornalista explica cal sería a estratexia do seu partido para investir un Goberno, descartando negociar con Vox. As problemáticas ambientais en Galicia -advirte que non estamos preparados para outro Prestige -, o seu modelo de Estado e a reforma da lei electoral son outros dos temas desta conversación.

Laura Duarte durante a campaña electoral

As enquisas do CIS dan de momento dous escanos a PACMA por Barcelona e Valencia. Dálle importancia ao CIS, tan desprestixiado ultimamente?

Nós si valoramos positivamente que o CIS recoñeza por primeira vez esta posibilidade, aínda que é certo que simplemente é unha enquisa e todos sabemos que poden equivocarse. Pero é a primeira vez que se dá esa posibilidade de que PACMA obteña representación e sempre superamos as expectativas creadas no propio CIS, superando os datos nos que nos situaron.

Os datos analizamolos con ilusión e optimismo, aínda que sabemos que é complicado porque a Lei Electoral prexudica moito ao noso partido pola repartición dos escanos por circunscricións. Se o conseguimos, dá igual cal sexa a provincia, valorarémolo como un éxito, porque será a primeira vez que un partido como o noso que defende principalmente os dereitos dos animais poida estar no Congreso dos Deputados. Ademais, pensamos que agora mesmo somos máis necesarios que nunca para facer fronte aos partidos que veñen dilapidar os dereitos sociais e que van prexudicar gravemente aos animais.

E no seu caso particular, en Madrid, non estaba lonxe de lograr o escano. Que opcións ve de entrar por Madrid?

Parece unha posibilidade real. A campaña tomámosnola moi en serio tentando que a xente coñeza que somos unha alternativa posible e seria á política da crispación e o odio que se está xerando por parte dos outros partidos, e nese sentido lanzamos un anuncio electoral que pretende marcar esa distancia e deixar claro: onde estamos cada un, quenes somos, por que lles queremos facer fronte e oxalá se cumpran as perspectivas e entremos nas institucións.

De cumprirse os prognósticos da enquisas, PACMA entraría no Congreso. É posible incluso que saque máis escanos dos esperados. Se de PACMA depende, volvería Pedro Sánchez ao goberno?

Nós o que temos claro é que hai un partido político co que non temos nada que ver e co que non queremos pactar, que é Vox, e de aí vén esa distancia que marcamos na campaña. Pensamos que o resto de partidos deberían ter a responsabilidade de evitar que poida formar parte dun futuro goberno e ter o peso que está a ter agora mesmo para que poida levar adiante as súas políticas.

A partir de aí estamos dispostos a falar con todos os partidos, porque é o que o propio Congreso esixe, pero sempre poñendo as nosas propostas encima da mesa. Somos conscientes de que o Partido Popular moi posiblemente non aceptaría de ningunha maneira a prohibición da tauromaquia, entre outras cousas porque é un acérrimo defensor desta actividade e porque hai toureiros nas súas listas. Pero temos a obrigación de exporllo a todos os partidos e poñer esta condición encima da mesa.

Non temos nada que ver nin queremos pactar con Vox

Obviamente, temos unha gran responsabilidade porque non só defendemos ás persoas que nos votan pola defensa dos animais, senón porque temos unha percepción elevada da xustiza social, e nese sentido o PP tamén está a resultar unha ameaza para eses dereitos sociais. Achegarémonos a aqueles partidos que queiran escoitar as nosas propostas e daremos o noso apoio a quen estea dispostos a respectar esa xustiza social e ademais avanzar na defensa dos animais. Se ese partido é o PSOE contará co noso apoio se están dispostos a prohibir a tauromaquia.

PACMA E O VOTO ÚTIL

Como valora esta última lexislatura desde a perspectiva do programa que defende PACMA? Déronse pasos adiante desde as últimas xerais?

Pensamos que non. Imos a unhas terceiras eleccións xerais en pouco máis de tres anos e este é un exemplo da incapacidade dos partidos políticos para chegar a acordos e sacar adiante propostas para mellorar a vida das persoas. Acabouse esa etapa na que un goberno formábase por maioría, onde cun rodete parlamentario podíanse sacar adiante as propostas.

Agora hai que dialogar, hai que poñer intereses en común e sumar intereses, porque iso é o que esixe a propia sociedade que vota distintas opcións políticas. Queremos contribuír a que iso ocorra e que non pase o que pasou nesta breve última lexislatura, onde os partidos foron incapaces de sumar intereses e sacar propostas adiante. Non temos ningún ánimo de bloquear as institucións. Queremos que se forme un goberno, que se empece a avanzar, pero consideramos imprescindible que na axenda política se inclúa aos animais e o cambio climático. Esa é a nosa responsabilidade e o noso labor cando entremos no Congreso.

Nestas eleccións cada vez son máis as voces que defenden “o voto útil”, algo que ameaza as aspiracións de partidos como PACMA. Existe realmente o voto inútil? Que lles diría aos defensores do voto útil?

Diríalles que non hai nada que fixese máis dano á democracia que apelar ao voto útil durante as últimas lexislaturas. É algo que utilizaron todos os partidos e que o que pretende é aglutinar o voto ao redor dunha única formación, cando esa non é a esencia da democracia e a representación dos intereses da xente. O voto útil é o que representa o que realmente lle impórta a un, e se a xente nos da o voto considera que os animais deben ter peso na axenda política, que o cambio climático é unha emerxencia e que hai que traballar por unha xustiza social, é porque esa xente venos representando aquilo que pensan.

Os que apelan a esta forma de facer política, dígolles que a xente que vota a PACMA ten outras opcións pero elixe a nosa, porque somos os únicos que representan os seus intereses. O voto útil é unha falacia, fixo moito dano á democracia e é o espírito contrario que debería ter a representación nas Cortes dos intereses da xente.

A pesar de que o apoio ao partido multiplicouse por oito en apenas dez anos, moitas persoas non votan a PACMA porque, a pesar de que concordan coas súas propostas, cren que fai falta algo máis nun programa electoral enfocado á defensa dos animais e o medio, cando moitos descoñecen a súa postura sobre o modelo de Estado das autonomías, por exemplo. Quizais por iso obtén mellores resultados no Senado que no Congreso. Por que debe estar PACMA representada no Congreso se non aborda cuestións como o modelo de estado? Pode explicar cal é o modelo de estado que defenden no seu programa electoral?

Temos que estar no Congreso porque podemos achegar ao debate a serenidade que fai falta para abordar todo isto. Levamos xa varias eleccións onde todos os partidos falan unicamente da cuestión de Cataluña, que non me gusta chamalo conflito porque é algo que xeraron eses partidos políticos que non existía anteriormente, e nós cremos que o que fai falta é serenidade, perspectiva e altura política para abordar esta cuestión.

Consideramos que o modelo autonómico é un modelo valido, que é unha maneira correcta de estruturar a territorialidade neste país, pero pensamos que todos os problemas que se deriven deste modelo e que as situacións distintas que se poidan producir como é o caso de Cataluña deben ser atendidas con perspectiva e con madurez política. E nin uns nin outros a tiveron. Nin o goberno de Rajoy, nin o de Sánchez nin tampouco os independentistas cataláns abordaron o tema con madurez, senón que enfrontaron á poboación de Cataluña sen resolver o problema nin propuxeron solucións que o vaia arranxar.

O que fai falta é serenidade, perspectiva e altura política para abordar a cuestión catalá

Agora estamos de novo inmersos nunha campaña electoral na que se tiran os trastes á cabeza uns e outros, onde se volve a crispar aínda máis á sociedade e non se aborda a necesidade de que facer con esta cuestión, que efectivamente importa a unha parte moi importante da poboación en Cataluña e á que hai que ter en conta. Non temos unha varita máxica para arranxar esta cuestión, porque é un debate complexo que require de moito dialogo, de moita vontade política, e o que poderiamos achegar é a serenidade para escoitase a uns e outros, de non ter présa en arranxalo rápido, porque non é algo que se solucione rápido, senón con madurez e altura.

Mencionaba antes a Lei Electoral. PACMA é un deses partidos aos que o sistema electoral actual dificúltalles ter máis representación, a pesar de contar cun bo número de votos a nivel estatal. De chegar ao Congreso, avogasen por unha reforma da lei electoral?

Por suposto. Hai máis de dous anos presentamos no Congreso a todos os grupos políticos unha proposta de reforma de Lei Electoral na que expomos a necesidade de cambiar a lei urxentemente porque PACMA xa debería ter representación nas institucións e outros partidos non deberían estar tan sobrerrepresentados como están.

Nesa reforma expomos moitas propostas, pero sobre todo tres fundamentais para que a lei achéguese un pouco máis a ser xusta: eliminar a barreira do 3% que impide que por baixo desa porcentaxe os partidos poidan entrar á repartición de escanos, a modificación da circunscrición, como ocorre por exemplo nas próximas eleccións europeas na que por fin teremos moitas posibilidades de obter representación porque a representación é única, xa que é inxusto que nós teñamos os mesmos votos que o PNV e eles conten con cinco escanos no Congreso pero nós non teñamos ningún, e unha reforma tanto da Constitución e do Senado para que esta sexa realmente unha cámara de representación territorial, onde os intereses sexan valorados e que sexa unha cámara con capacidade de decisión real.

A candidata á presidencia Laura Duarte atendeu a Galiciapress

Ademais cremos que se debe eliminar inmediatamente a inxustiza de esixir aos partidos sen representación á recollida de avais para poder presentarnos ás eleccións. PACMA tivo que estar estas últimas semanas recollendo firmas na rúa para xustificar que nos podamos presentar ás eleccións cando temos moitos máis votos que algúns dos partidos representado no Congreso. E aínda non se celebraron estas eleccións xerais e estamos a recoller avais para presentarnos ás europeas. Esta inxustiza implantada no 2011 consideramos que ten que ser eliminada tamén porque a democracia require que un partido político legalmente constituído, independentemente de cantas persoas a apóien, poida presentarse ás eleccións.

Vox defende no seu programa a tauromaquia e a actividade cinexética, ademais de apoiarse en políticas como as de Trump ou Bolsonaro, negacionistas do cambio climático. Con todo, PP e Cidadáns tamén defenden algúns deses puntos. É o PACMA o único partido que pode acabar coa tauromaquia, a caza, os circos ou as granxas industriais? O seu anuncio electoral así parece defendelo…

Non hai ningún outro partido en España que se opoña como o facemos nós á caza e á tauromaquia. Ninguén expón a prohibición destas dúas actividades, por chamalas dalgunha maneira, que avergoñan á nosa sociedade. Evidentemente o problema do auxe de Vox non é só este partido político, senón que está a recibir o apoio doutros partidos que en suma poden ser unha maioría. Iso é o perigoso e o que verdadeiramente debese asustarnos como sociedade. 

Por iso quixemos plantar cara nesta campaña electoral a esta opción política deixando claro que non imos estar do seu lado e que nos teñen en fronte, que somos cada vez máis, centos de miles de persoas que defendemos a xustiza social, a todas as persoas e colectivos discriminados por eles, aos animais tamén, e cremos que o cambio climático é unha emerxencia planetaria.

Este punto si que cremos que non está a ser tido en conta polo resto de partidos políticos. Estamos a velos en campaña electoral, en debates electorais que veremos a próxima semana, e estou segura de que ningún vai expor solucións ao redor disto porque non falan xamais diso. E non pode esperar. Loitar contra o cambio climático é unha urxencia que debe ser atendida desde xa.

GALICIA: UN NOVO PRESTIGE, CACERÍAS, INCENDIOS…

En Galicia hai unha serie de ameazas ambientais serias cuxa loita se atopa nos movementos veciñais: o proxecto mineiro en Touro, as centrais térmicas de Meirama e As Pontes, problemas na xestión de residuos… Estamos a tempo de atallar estes problemas?

Por suposto que estamos a tempo, pero non podemos demoralo máis tempo. Eu vivín a metade da miña vida en Madrid pero vou cada certo tempo a Galicia, teño á miña familia e os meus amigos alí, e coñezo perfectamente estas problemáticas e preocúpanme. Especialmente porque non vexo que os partidos políticos, que son os que teñen a posibilidade de combater estas situacións, estean a facer absolutamente nada.

Pero non soamente falamos disto. Galicia ten un grave problema. Un problema que non se resolve, e é a loita contra os incendios forestais. Cada ano é devastada por unha política que non está a mirar por estes problemas. Evidentemente son incendiarios, evidentemente hai un interese real de queimar o monte en Galicia. E temos, ademais, o perigo de que volva ocorrer como pasou hai anos unha catástrofe como a do Prestige. Non hai medidas que o conteñan nin unha política que poida evitar unha traxedia como aquela e estamos expostos a unha catástrofe ecolóxica en calquera momento, ademais dos problemas citados como as centrais térmicas, as minas que se están utilizando para favorecer os intereses de grandes empresas, de grandes corporacións, e en ningún caso ponse o acento en protexer o que é de todos, esa contorna natural que é o futuro, o único futuro que temos. Pódese abordar, e pódense facer cousas, pero ten que ser de forma urxente. Non pode esperar máis o planeta a que o resto de partidos decídanse a este asunto.

Que opina entón da política forestal que favorece a expansión do eucalipto? PACMA expón cambios respecto diso?

Lamentablemente Galicia é todos os anos obxecto destas políticas interesadas ao redor das diferentes industrias, madeireira e de todo tipo, que teñen interese en acabar con todo isto. Nós cremos que debe existir unha política de prevención que evita que haxa intereses sobre o monte en Galicia. Durante anos non se fixo nada por evitar a expansión do eucalipto, unha madeira que é barata, fácil, de rápido crecemento, ao redor da que existe un gran interese e de aí sabemos que é un dos motivos polos que arde cada ano Galicia.

Pero é que co monte estamos a queimar o noso futuro, a nosa posibilidade de crecer como sociedade. Están a matar miles e miles de animais cada ano. Non é algo puntual, non é algo máis alá da pena que nos poida dar, porque nos entristece profundamente, pero máis aló diso é que estamos ao queimar todo. Xera un problema para os acuíferos, un problema de contaminación nos ríos, supón un problema de exterminio de animais que puidese derivar nun problema para a conservación de especies…Debe ser atendido coa urxencia que merece. Pensamos que Galicia, polo seu patrimonio natural privilexiado que ten, merece políticos á altura de tentar protexer todo isto.

Vostede sempre defende que un dos momentos que máis lle marcou na súa vida foi o desastre do Prestige. Que lle parece que Fridman, o fretador da carga, siga facendo negocios en España como facerse co control de supermercados DÍA, sen asumir responsabilidades?

Terrible. É das experiencias máis tristes e horrorosas que lembro na miña vida. Creo que espertou a miña conciencia política, porque eu estaba no instituto naquel momento e, loxicamente, non podía votar. Pero deime conta da importancia da quen elixo e como esas persoas son incapaces de protexer o que é noso. Paréceme terrible que despois dunha catástrofe como esa, como non volveu a haber unha igual en toda Europa, non se fixo nada por condenar ás persoas implicadas nin por evitar que unha catástrofe como esta poida volver ocorrer.

Existe o perigo de que volva ocorrer unha catástrofe como a do Prestige

Galicia non está preparada para facer fronte a unha catástrofe ambiental como esta e cada día centos de cargueiros cargados de fuel pasan por diante das costas galegas. Segue sen haber medidas de protección, segue sen haber unha política e unha actuación de emerxencia preparada para facer fronte a unha situación como aquela que foi xestionada de maneira nefasta, que produciu danos durante anos á fauna, ás costas e tamén a un sector importante da poboación polas implicacións económicas que tivo. E todo isto podería ocorrer en calquera momento, porque Galicia non está preparada para facer fronte de novo a unha situación como aquela.

E de os campionatos de caza do raposo celebrados en Galicia ou a proliferación de xabarís en zonas urbanas? Que pretende facer o partido respecto diso?

Respecto a a caza do raposo nós propoñemos a súa prohibición. PACMA é un partido en contra da caza en todas as súas formas e sen depender da xustificación que pretenda amparala, pero especialmente é inconcibible que se sigan celebrando concursos para ver quen mata máis animais, concedendo un trofeo a quen aseste máis tiros a un animal. É terrible. E por tanto opoñémonos e propoñemos a prohibición dos campionatos á Xunta. Tratamos de falar con eles para avanzar neste asunto, aínda que non hai vontade suficiente, pero imos seguir tentando.

E respecto a a caza do xabaril, que é un punto que preocupa a moita xente en Galicia, pola proximidade dos animais aos cultivos, zonas urbanas, estradas… Evidentemente somos conscientes de que isto hai que abordalo dalgunha forma pero tamén hai que ter en conta a orixe do problema. A orixe non reside nos propios animais e nós temos que resolvelo dunha forma ética e non letal.

Non existen na actualidade estudos que atestigüen que hai unha superpoblación de xabarís en Galicia, o que hai é animais moito máis preto das zonas urbanas, atravesando estradas e poñendo en perigo aos condutores, e tamén prexudicando aos agricultores. Pero insisto: hai que buscar solucións non letais. O traslado de poboacións, a construción de abrevaderos no seu hábitat, a implantación de barreiras que impidan o acceso ás estradas e autoestradas ou a esterilización, en último termo, que é algo que se está facendo con éxito en Barcelona. Hai moitas maneiras de abordalo sen ter que acabar coa vida destes animais. E é importante ter en conta que a maioría de xabarís están a ser criados en granxas cinexéticas, non se debe a que se reproduzan por se sós en liberdade, senón que hai centos de grajas que crían animais para logo soltalos e que sexan branco dos cazadores. Acabemos coa cría intensiva de animais para soltalos no monte e non digamos que o problema o han xerado eles. O ser humano ten capacidade para facer fronte a esta cuestión sen sacar a escopeta ou o arco.