Néstor Rego: "Sen o BNG no Congreso, Galicia perdeu atención aos seus problemas "

Néstor Rego (1962) é cabeza de lista do Bloque ao Congreso pola Coruña. É, ademais, un dos pesos pesados do nacionalismo, ex-tenente de alcalde de Santiago e actual líder da UPG.  Atende a Galiciapress para detallar o que perdeu Galicia nestes anos de ausencia do BNG nas Cortes e a recuperación da marca do nacionalismo galego. A polémica do Pazo de Meirás (el é un dos investigados pola Xustiza) ou o estatuto electrointensivo para Alcoa son outros puntos desta conversación, a primeira da serie de entrevistas que este medio publicará nas próximas semanas con candidatos ao #28A. 

Néstor Rego durante a entrevista en Galiciapress | M Vilas

Que perdeu Galicia nestes anos sen o BNG no Congreso?

Considero que perdeu moito. Perdeu en visibilidade e por tanto en atención aos seus problemas fundamentais. Creo que hai moitas persoas que botan de menos o traballo do BNG no Congreso, porque é evidente que as forzas estatais non representaron os intereses de Galicia con casos moi evidentes de que iso foi así. Un dos máis claros e recentes foi os Orzamentos Xerais do Estado, negociados por En Marea Podemos co PSOE, e que supuxeron os peores orzamentos de investimento para Galicia en 17 anos.

Por tanto, perdeu desde o punto de vista económico, tendo en conta que xa os orzamentos anteriores foron máis baixos que en anos precedentes, chega con comprar cos do ano 2009, ano no que o BNG negociou os orzamentos co goberno de Zapatero, de 2.100 millóns, aos de 2019, de 757 millóns. Pero Galicia perdeu con carácter xeral, non só en visibilidade, tamén en oportunidades de investimento e de desenvolvemento.

Vostede foi moi crítico coa votación dos Orzamentos Xerais do Estado, como xa dixo, por non respectar a “axenda galega”, polo que tal vez non é tanto o que perdeu Galicia como o que deixou de gañar neste tempo, non?

Nun mundo en movemento o que non se move queda atrás. O que non gana acaba perdendo, e neste caso foi moi evidente. Como os Orzamentos poderiamos poñer moitos outros exemplos. Acabamos de ver como o Goberno central dedica máis de 4.000 millóns en rescatar as radiais madrileñas, cando non fixo ese mesmo esforzo para recuperar a AP-9 e transferila a Galicia e acabar coa estafa das peaxes.

Ou o exemplo da tarifa eléctrica galega, que é un exemplo moi claro no que significa de espolio no noso país, porque producimos enerxía eléctrica e somos excedentarios e mandámola “ fóra”, xa que o de exportar é relativo cando non vemos esa compensación, máis do 30% da enerxía producida, pero en cambio en 2019 pagaremos a factura eléctrica máis alta. Iso ten consecuencias para as familias, para as empresas con miles de postos de traballo que nestes momentos corren risco na industria electrointensiva pola negativa das forzas españolas a negociar unha tarifa diferente en relación coa nosa posición de produtores de enerxía. Estamos a perder con cousas que non se atenden adecuadamente e que non se están facendo como deberían.

Galicia perdeu en visibilidade e por tanto en atención aos seus problemas fundamentais

Como valora os últimos meses de goberno, desde a moción de censura?

Creo que foi moi evidente que o ocorrido foi unha alternancia na discriminación a Galicia, porque non houbo cambios fundamentais, e iso que no seu momento nós consideramos necesaria esa moción de censura para quitar un goberno nefasto como o de Rajoy, pero tamén somos moi críticos co que veu despois. E isto débese a que non houbo cambios fundamentais, nin en relación con Galicia nin con carácter xeral. Só hai que pensar que tres dos elementos normativos e lexislativos máis noios do período do PP, como foron a LOMCE, a  Lei Mordaza ou a Contrarreforma laboral non foron derrogadas polo goberno socialista a pesar de que tanto eles como os seus aliados comprometéronse a iso e que tiñan a maioría suficiente como para facelo, pero non o fixeron.

E con Galicia igual. Volvemos aos exemplos dos Orzamentos, a AP-9 ou a tarifa eléctrica para comprobar que efectivamente foi unha alternancia á discriminación do noso país e non houbo avances nese sentido. Creo que a conclusión é que Galicia non pode seguir confiando na forza da obediencia española porque a forza da obediencia española non pensa en Galicia.

ENQUISAS E ALIANZAS

Por que non se deu nesta ocasión unha candidatura como foi a de BNG-Nós Candidatura Galega?

Porque aquelas eran outras circunstancias onde houbo a posibilidade de concorrer ás eleccións agrupando outros colectivos e neste momento o BNG está nunha posición boa. Moito deses colectivos ou desas persoas están incorporados ao BNG ou manifestaron a súa vontade de apoiarnos. Foron circunstancias diferentes, consecuencia dun proceso social, pero neste momento entendemos que todos aqueles que pensen en clave galega e que teñen a cabeza e o corazón en Galicia teñen as portas do BNG abertas e así o manifestamos tamén nas candidaturas xa presentadas coa incorporación de persoas que non son militantes pero que tiveron esa disposición para colaborar para que Galicia teña unha representación soberana. Esa intención que había en 2016 formúlase agora nas candidaturas.

As últimas enquisas non son positivas para as aspiracións do BNG de sacar algún escano. Preocúpanlle?

Nós non confiamos moito nas enquisas porque teñen demostrado a súa marxe de erro. Paralelamente que moitas enquisas están pensadas para crear opinión e non para reflectir a opinión real. Con todo, é certo que as enquisas reflicten un ascenso claro do BNG con respecto ás últimas xerais, mesmamente nalgunha delas reflicte representación. O que se entendemos é que teñen un valor no sentido de marcar unha tendencia, e esa tendencia sentímolo na sociedade e percibímola cando falamos coa xente de que hai moitas persoas agora que ven o que supuxeron estes anos de ausencia do BNG coa consecuente ausencia de Galicia e que agora volven mirar cara a nós. Así chegamos á nosa conclusión, como slogan que sintetiza o noso sentir, e é que ‘Se o BNG está Galicia está’, polo que podemos ser moi optimistas porque hai xente aproximándose ao BNG coa confianza de que Galicia recupere a súa presenza.

O día 28 tamén se compón o novo Senado e o BNG xa ten a súa lista propia. Anteriormente, En Marea sondou a posibilidade dunha candidatura conxunta ao Senado. Olalla Rodil, dixo para este medio, que “as ocorrencias doutras candidaturas políticas nin as comento”. Vostede atrévese a valorar este ofrecemento?

Remítome ao que dixo no seu día nosa portavoz nacional respecto diso. Hai propostas que teñen máis que ver coas disputas doutras organizacións políticas que cunha verdadeira reflexión sobre o que necesita este país. Nós o que entendemos é que este país o que necesita é que haxa forzas galegas soberanas que leven alí unha voz soberana de Galicia. Por tanto, non entramos en propostas que van noutra dirección e que teñen máis unha intencionalidade para a súa parroquia que pensando no seu país. Nós traballamos coa cabeza posta en Galicia e no noso pobo e resolver positivamente as necesidades que temos.

Otegui insistiu xa en varias ocasións que todos os nacionalistas galegos, cataláns, vascos e mesmo canarios, deberían unirse con algunha fórmula que lles dese máis peso nas Cortes do Estado, dado que é posible que na próxima lexislatura -ao fío da cuestión catalá- abórdese algunha reforma do modelo territorial. Que lle parece este argumento? Poderanse tender pontes para un grupo parlamentario con EH Bildu e ERC?

Xa deixamos claro que neste momento a prioridade é que o BNG obteña representación porque supoñerá que Galicia tamén estea representada como nación no Congreso. E iso é o esencial. Unha vez que pasen as eleccións, a representación avaliará cal é a mellor forma para que eses intereses, sempre sen someterse a ninguén, sexan realmente defendidos e visibles para ser o máis eficaces posibles no seu defensa. A nosa preocupación agora é alcanzar ese obxectivo.

Paralelamente, si trataremos de buscar acordos con aquelas organizacións políticas coas que haxa coincidencias, xa sexan de fondo ou parciais. A experiencia de 20 anos do BNG no Congreso foi precisamente esa, porque contribuímos a acordos con distintas organizacións ou para lograr maiorías sempre que beneficiasen ao noso país.

Vostede estivo presente na manifestación en protesta polo Procés xunto a outros membros do BNG. Cre que nesta lexislatura terá un papel determinante o debate sobre o dereito para decidir dos pobos?

Entendemos que si e é normal que así sexa porque falamos dun dereito democrático fundamental e que está recollido pola Carta da ONU, que se reflicten en pactos e acordos posteriores asinados polo Estado español e por tanto que teoricamente recoñece pero logo non aplica aos pobos e nacións que compoñen o Estado.

"A prioridade é que o BNG obteña representación"

Pero xa non é unha cuestión de dereitos democráticos, senón de necesidade. É moi  evidente que esta situación de dependencia politiac está a traernos moitos problemas desde o punto de vista económico e social. Está claro que cando outro opina por nós, xa sexa en pesca, en agricultura, en industria, etc, sempre decide na nosa contra. E temos exemplos como a construción naval, a perda de miles de explotacións agrarias, o proceso de reconversión dunha das frotas pesqueiras máis importantes o mundo como era a galega ou ultimamente a repartición de cotas pesqueiras. O asunto non é xa que se repartan mal as cotas, senón por que Madrid ou Bruxelas teñen que establecer a cota e non teña Galicia a capacidade de decidir onde, como, cando e canto pode pescar e negociar directamente con terceiros países.

A necesidade de que Galicia decida é moi evidente e só pode facer de forma soberana. Non nos vale este modelo constitucional e autonómico que lle impide tomar decisións que lle beneficia. O exemplo de Feijóo pedindo permiso para investir o superávit das contas en gasto social. Ademais do que supón isto como manobra de imaxe polo conflito existente da deterioración da sanidade pública, polo que é unha manobra moi demagóxica, non deixa de ser significativo que un goberno que ten capacidade teña que pedir permiso para investir 300 millóns de euros. Iso indica que non é un autogoberno real, non chega nin a ser unha autonomía. Hai unha submisión aos ditados de Madrid e é palpable que é preciso cambiar este sistema, que teñamos capacidade de decidir, exercer o dereito de autodeterminación porque é unha oportunidade de que Galicia mellore en calidade de vida en benestar, resolvendo os seus asuntos e responsabilizándose do seu futuro.

Trataremos de buscar acordos con aquelas organizacións políticas coas que haxa coincidencias

Hai un minuto falaba de tendencias. Teme que en Galicia experiméntese un aumento da ultradereita como está a ocorrer noutros puntos de España? Un exemplo é a pintada contra Carmen da Silva…

Posicións intolerantes hóuboas sempre, non é a primeira vez que hai ameazas, actuacións e atentados contra monumentos que lembran o que ten que ser a memoria histórica e democrática deste país. En todo caso o que avaliamos é que esas posicións de dereitas, sobre todo de españolismo extremo que son moi visibles na política esttal, en bo medida estiveron representadas historicamente polo Partido Popular. E agora parece que o PP está metido de cheo nunha competencia por ver quen é máis de dereitas, máis autoritario, máis antidemocrático e máis españolista. Consideramos que o antídoto contra esas posicións é a confianza no nacionalismo galego, que é unha forza que sempre defendeu a democracia, as liberdades públicas, os dereitos colectivos, o pluralismo…Niso imos estar. A representación do BNG en Madrid vai ser unha garantía de freo a esas posicións máis autoritarias e españolistas que estamos a ver nestes momentos.

OS PROBLEMAS DE GALICIA

Vostede, como Portavoz de ‘Vos 19 de Meirás’, aspira a acelerar o proceso para devolver o Pazo de Meirás ao pobo se chega ao Congreso?

É evidente que si, lste será un dos elementos, porque non só é simbólico creo que desde o punto de vista democrático ese simbolismo é importante. E é outra mostra do desprezo dos gobernos de Madrid a Galicia. Foi moi claro o interese do goberno de Pedro Sánchez de xestionar a retirada dos restos de Franco do Val do Caídos pero non se moveu un só dedo para recuperar o Pazo de Meirás a pesar de que o goberno tivo boa parte do traballo feito aquí en Galicia, e en boa parte por iniciativa do BNG. Isto débese a que existen dous informes xurídicos que sustentan a posibilidade real de recuperar o Pazo. Un deles, impulsado polo BNG desde a vicepresidencia da Deputación da Coruña, e outro polo Parlamento de Galicia resultado dun acordo unánime a iniciativa do BNG para a recuperación do Pazo. Por tanto, o Goberno central só tiña que iniciar os trámites desde o punto de vista xurídico e aínda non o fixo.

Traballaremos para que iso leve a cabo canto antes por simboliza a recuperación da dignidade de todas as vítimas do franquismo, a recuperación da memoria democrática, a intención de pasar páxina do franquismo e o postfranquismo que segue moi vixente no réxime político actual, no económico, no mediático e especialmente no xudicial. Poño dous exemplos: as persoas que xulgaron a devolución das estatuas de Isaac e Abraham ou o xuíz que paralizou inicialmente a licenza para a exhumación de Franco son descendentes directos de militares golpistas de 1936. Hai unha evidente pervivencia, mesmo por vía familiar, do franquismo. E hai que acabar con esa impunidade coa que sente a familia de Franco non só para defenderse cando non teñen defensa senón para criminalizar a persoas demócratas que o que fixemos foi reclamar algo tan elemental como é a recuperación ao patrimonio público como o Pazo de Meirás, as estatuas de Abraham e Isaac ou a Casa Cornide.

Ademais de Meirás, na provincia da Coruña hai outros temas candentes como a situación de Alcoa e Ferrolatlántica co estatuto electrointensivo. Estamos a tempo de desbloquear todas estas cuestións?

Estamos a tempo se hai vontade política. No caso da industria electrointensiva que supón en Galicia miles de postos de traballo é evidente que o goberno non está a lle dar o interese debido. Tardou en darlle un estatuto á industria e cando o presenta queda claro que non supón unha solución aos problemas que ten o país. É máis, o BNG acaba de presentar alegacións a este estatuto no sentido de que ten que haber unha tarifa eléctrica galega que abarate os custos de produción para as empresas e que as faga máis competitivas. E que empezo polo menos eliminando as peaxes que supoñen unha boa parte da factura eléctrica tanto das familias como das empresas, e que eliminen esas peaxes que en moitos casos non teñen sentido. O transporte da enerxía a outros puntos do Estado cando nós somos produtores e temos aquí a enerxía. É máis un agravio nese espolio que sofre o país.

Hai que acabar con esa impunidade coa que sente a familia de Franco

E aquí se quero recalcar que é moi directa a relación entre a posición de submisión dos partidos españois, especialmente de Feijóo ás directrices de Madrid, porque parece que o interese é non molestar aos xefes madrileños aínda que supoña a perda de miles de postos de emprego. Feijóo dixo que se opoñía á nosa proposta da tarifa galega porque segundo el ningún español entendería que pagásemos unha tarifa diferente. Isto díxoo cando no País Vasco xa teñen unha tarifa diferente que beneficia ás empresas vascas e fainas moito máis competitivas. E díxoo sabendo que ao final ía ocorrer o que ocorreu, que cos complementos territoriais non só non imos a para unha tarifa máis baixa, senón unha tarifa máis alta. A máis alta de todo o Estado español! 

Por tanto, para poñer fin a isto, hai que adoptar unha serie de medidas que sempre defendeu o BNG. E se por parte dos 23 deputados galegos e dos senadores que houbo en Madrid nos últimos anos tivesen unha posición firme de defensa desta cuestión hoxe non estariamos na situación na que estamos. Pero aínda hai tempo para reaccionar e o BNG asume un compromiso firme de que vai pelexar pola manutención da totalidade dos postos de traballo e unha solución duradeira para unha industria que hoxe é importante no noso país porque somos un país pouco industrializado e é unha das industrias que máis postos de traballo xera.

E no relativo á política forestal, tan comentada na actualidade?

A postura respecto diso é clara. A pesar de que en boa medida é competencia da Xunta e por tanto aí está a súa responsabilidade, tamén hai unha lexislación que queremos que sexa modificada para poñer coto ao monocultivo do eucalipto que está detrás en altísima medida do que ano tras ano ocorre coa destrución do monte galego en función de intereses que cada vez son máis visibles como son os da industria madeireira ou a de ENCE.

Néstor Rego durante a entrevista en Galiciapress | M. Vilas