O 31 de marzo as rúas de Madrid acolleron un clamor pola visibilidade da “España baleirada”. Xunto a eles, como era previsible, apareceron os representantes dos partidos políticos buscando cámaras e micrófonos para anunciar medidas que nunca se poñerán en práctica e actuacións que caerán no esquecemento despois do 26 de maio, últimas eleccións das desta serie.

O Goberno de Rajoy creou o Comisionado para o Reto Demográfico do que nunca se coñeceu unha proposta en firme. E mantívoo o Goberno de Sánchez, o cal, oportunamente, levou ao Consello de Ministros que se celebrou 2 días antes unhas directrices xerais que non son máis que unha declaración de intencións e propostas baleiras.

Pero se hai algo que non puxo ningunha das partes encima da mesa é unha medida que considero crucial para saír da situación na que se atopa non só esa “España baleirada” senón todo o rural, como é a fusión dos microayuntamientos existentes na que poderiamos chamar a “España abandonada”.

Hai quen diría que ese non é o problema xa que os alcaldes dos pequenos pobos non cobran nada, o que é unha fake news (términotan de moda). Se nos fixamos nos datos oficiais que constan na web do Ministerio de Facenda, en 2017 os Concellos de menos de 5.000 habitantes gastaron en soldos e asignacións aos seus políticos preto de 30 euros por habitante. E aínda que non parece moito, con todo nos que están na pinza superior, os de entre 5.000 e 20.000 habitantes, onde non só cobran os seus alcaldes senón tamén moitos dos seus concelleiros, o custo per cápita foi de 8 euros menos, porque aínda que o gasto foi maior tamén o é o número de persoas a repartir.

Pero realmente o problema grave non é que un alcalde cobre, senón que onde hai un alcalde hai unha Casa Consistorial, e esta si que xera uns gastos xerais que, xunto con outros, custáronlle a cada veciño dos pequenos municipios 370 euros ao ano, mentres que nos pobos máis grandes, tendo máis persoal técnico e cualificado nesas Consistoriais, o custo foi de pouco máis da metade.

E se nos fixamos nos servizos públicos básicos, nos microayuntamientos, onde se prestansólo os imprescindibles, e normalmente en precario, aos seus habitantes custáronlle 348 euros a cada un, case igual que os gastos xerais, mentres que nos municipios máis grandes, por tan só 24 euros máis por veciño, tiveron unha carta de servizos máis ampla, de maior calidade, e por tanto tamén mellor calidade de vida.

Haberá quen diga que, co pouco que se pagaestos pequenos Concellos non poden prestar mellores servizos. Pois ben, esta é outra fake news, xa que a presión fiscal polos impostos, taxas e prezos públicos estritamente municipais é superior nestes en 13 euros por habitante con respecto aos que tienenentre 5.000 e 20.000 veciños.

E seguro que tamén oiremos que “se xa nos quitaron o médico e o mestre só faltaba que nos quitasen o alcalde”. O que é a terceira fake news. Creo que é máis que razoable que non poida haber un centro de saúde ou un colexio en cada pobo, como tamén debería selo que non haxa unha Consistorial en cada praza maior. Outra cousa é que ao final haxa que percorrer distancias inxustificables para acudir a eles. Pero se reestruturamos a nosa planta local e fusionamos os pequenos Concellos con outros máis grandes, normalmente cabeceiras de comarca ou outros máis desenvoltos aos que a poboación daqueles adoita acudir habitualmente para facer compras ou satisfacer outras necesidades, mesmo de lecer, de forma que non haxa unha distancia maior de entre 15 a 20 minutos entre estes pequenos pobos e a súa nova capitalidade, ademais de contar con verdadeiras Administracións Públicas, non como ata agora,obteriamos un crédito dispoñible, entre aforro estimado e aumento de ingresos do Estado (que sería engorroso explicar aquí) ao redor dos mil millóns de euros anuais.Con ese diñeiro non só se aumentaría e melloraríase a carta de servizos senón que se podería, entre outras moitas cousas, establecer un sistema de transporte público que manteña permanentemente conectados os pequenos núcleos coa súa nova capitalidade, de forma que todos os seus veciños teñan acceso a todos os servizos sen abandonar as súas casas e en condicións de igualdade. Isto supoñería suverdadero achegamento, en contra do que se poida dicir, e con iso unha primeira luz de esperanza para esa “España abandonada” como punto de partida para a recuperación da “España baleirada”.

Pero esta, como o resto de medidas, son urxentes ante a gravidade da situación. E viceversa.