Os acordos de Bruxelas e o Último Tango en Perpiñán

Cando se fala de Perpiñán, para uns ten un sentido histórico moi vinculado con Catalunya. Pertencera no seu día ao Principado de Catalunya até o Tratado dos Pireneos en 1659, asinado entre España e Francia, que puxo fin a longo prazo guerra entre os dous países e a cesión por parte de España a Francia de territorios como o Rosellón e o Condado de Artois. Ademais, nesas negociacións pactouse o matrimonio de Luís XIV de Francia coa filla de Felipe IV de España, Teresa de Austria, un matrimonio de conveniencia como era habitual nesa época.

No seu día, Perpiñán foi capital do Condado de Roselló e do Reino de Mallorca. A súa lingua oficial é o francés, pero tamén se fala o catalán como cooficial. Por iso, Puigdemont, como outros, reivindica esta cidade como patrimonio de “os países cataláns”. Por iso, foi un lugar ao que chaman a Catalunya Nord. Alí serviu de acollida ao medio millón de españois que fuxiron a Francia no movemento coñecido como “A Retirada”, onde as persoas esperaban atopar un lugar no que salvar as súas vidas do réxime de Franco. Con todo, o Goberno do país encarcerounos en durísimos campos de internamento. No entanto, outra cousa ben distinta foi o pobo francés, que lles axudou en todo o que puido.

Perpiñán serviu tamén, o 4 de 2004, para a reunión do Conseller en Cap da Generalitat de Catalunya, Josep Lluís Carod Rovira, nesas datas presidente en funcións do goberno Tripartito de Maragall, coa cúpula de ETA, encabezada por Mikel Antza e Josu Ternera, sen o coñecemento do presidente Pascual Maragall, onde pecharon un pacto no que os etarras non realizarían atentados en Catalunya. Como contrapartida, Carod Rovira comprometíase a unha declaración independentista para defender o dereito de autodeterminación dos pobos de España. Esta situación provocou un gran balbordo non só en Catalunya, senón en toda España, o que supuxo a saída do goberno do republicano. Carod Rovira negou que lles dixese aos de ETA que deixasen de matar só en Catalunya… ETA dixo outra cousa no seu comunicado.

Pero Perpiñán, para outros, tivo outro significado: lugar onde miles e miles de españois (especialmente cataláns, pola proximidade) acudían a esa cidade para ver cine que estaba prohibido en España. Algúns cualificaban aos que visitaban esa cidade como “peregrinos eróticos”. A máxima explosión foi a película O último tango en París, que supuxo toda unha revolución e longas colas de españois para vela. A película, protagonizada por Marlon Brando, Maria Schneider e Jean-Pierre Léaud, foi considerada indigna e pecadora polo réxime. Un éxito extraordinario do director Bernardo Bertolucci, atrevido como sempre. Corría o ano 1972, tres anos antes da morte do ditador.

Este luns, Perpiñán volvía ser noticia porque Puigdemont, que estivera moi ocupado o domingo, reunía á súa executiva para que, por unanimidade, dese o visto e prace á súa proposta (referendada o día anterior polo núcleo duro) de romper o pacto de investidura que asinou co PSOE en 2023. Rompe o acordo, e para explicalo comparece nunha suposta rolda de prensa (sen preguntas) para detallar os motivos e o proceso que vai levar a cabo. Este martes celébrase un Consell Nacional do partido, que ratificará unha consulta, vía telemática, á militancia, que poderá votar a decisión da executiva durante o mércores a partir das 10 horas até o xoves ás 18 horas.

Puigdemont, que é un mestre en chamar a atención e ao que lle encanta ser o protagonista da historia que el mesmo creouse, envioulle un órdago a Pedro Sánchez, ao que acusa de utilizar tacticismo no seu proceder. Díxolle que non poderá aprobar os orzamentos ao non contar coa maioría da súa investidura e, por iso, advírtelle que non terá a capacidade de gobernar.

Puigdemont quixo xustificar a ruptura cos socialistas polos incumprimentos que el considera graves, entre eles a aplicación da amnistía a el e aos que aínda seguen fuxidos. Durante case tres cuartos de hora que durou a súa “comparecencia”, enumerou todos os incumprimentos, aínda que resaltou parte “das cousas conseguidas”, das que se apunta o éxito de presionar ao goberno.

O fuxido, ao que lle gusta utilizar a liturxia política nun escenario simbólico, nun mes de outubro cun significado moi potente para el —en outubro de 2017 Puigdemont impulsou a declaración de independencia aprobada no Parlament (declaración ilegal) e, poucos días despois, fuxiu a Bruxelas para evitar á xustiza, que aínda o está esperando para ser xulgado—. Dicía Víctor Hugo que “a política é a arte de disfrazar de interese xeral o interese particular”, frase que lle vén como anel ao dedo ao protagonista desta historia, que chegou demasiado lonxe.

O problema de Puigdemont é que amente máis que fala, e non para. Junts, e especialmente Puigdemont, atópanse nunha encrucillada, apertados por arriba e por baixo, con enquisas que non lles son favorables, dirixindo na distancia, dicindo unha cousa e facendo a contraria. Unha situación que, de momento, foi bendicida pola unanimidade dos asistentes, como era previsible. A contraria leva por detrás; dar a cara adoita ter consecuencias, por iso calan e falan por detrás…

Perpiñán, unha cidade que foi escenario de acontecementos importantes, no político, cultural e social, este luns serviu para declarar a ruptura dos pactos de Bruxelas entre o PSOE e Junts. Antes, foi a sede da liberdade co último tango en París, e agora será o “Último Tango” de Puigdemont en Perpiñán, que é un tostón como unha catedral. Dicía o escritor británico Aldous Huxley que “canto máis sinistros son os desexos dun político, máis pomposa, en xeral, vólvese a nobreza da súa linguaxe”.