Asia demostrou que as tecnoloxías dixitais e o dato son factores crave para combater a pandemia. A cidade de Hangzhou en China foi das primeiras en utilizar big data para a prevención e en control do novo coronavirus. A súa estratexia foi bautizada como “un mapa, un código QR e un índice”.

Todos os habitantes da localidade, e aqueles que viñan de fóra, recibiron un código QR sanitario que establecía o seu grao de mobilidade. Os que tiñan un código de cor verde podían moverse con absoluta liberdade, os que o tiñan amarelo, debían cumprir unha corentena de sete días, e aqueles que o tiñan vermello, debían permanecer illados catorce días. Cada cidadán debe monitorar e rexistrar a súa temperatura corporal, e actualizar o seu perfil diariamente nunha base de datos controlada polo centro de control de epidemias municipal. Este sistema implementouse en 200 cidades de todo o país e utiliza o big data para xerar o código, cruzando os datos individuais de cada persoa procedentes de múltiples fontes, como a Comisión de Sanidade e da Policía, as de aerolíneas e ferrocarrís, e as de operadoras de telecomunicacións e de servizos na internet.

Por outra banda, a intelixencia artificial tamén xogou un papel protagonista na detección do COVID-19. O 31 de decembro de 2019, BlueDot, unha plataforma de intelixencia artificial canadense que vixía a evolución de enfermidades infecciosas ao redor do mundo, avisou da concentración de casos dunha “pneumonía inusual” localizados ao redor dun mercado de Wuhan en China. O algoritmo conseguiu adiantarse á Organización Mundial da Saúde, que emitiu o anuncio sobre o brote dun novo coronavirus o 9 de xaneiro de 2020.

A función de BlueDot é manter informados os clientes da empresa sobre as zonas do mundo que presentan perigo e que deben evitar, e, para, iso, aliméntase de centos de fontes de información, como comunicados de organizacións relacionadas coa saúde, información de voos das compañías aéreas, información sanitaria sobre o gando, datos de satélites meteorolóxicos ou medios de noticias de todo o mundo. A súa capacidade para poder ofrecer alertas temperás sobre enfermidades infecciosas está baseada na aprendizaxe automática (machine learning) e no procesado de linguaxe natural. Por suposto, a información que arroxa o sistema é analizada e validada por un amplo equipo de expertos en distintas disciplinas, tanto relacionadas coa medicina, como cos sistemas de información xeográfica ou a computación.

Este algoritmo non só pode predicir onde se iniciou unha epidemia, senón que anticipa por onde se vai a estender, algo que foi capaz de realizar con bastante precisión no caso do coronavirus COVID-19. Evidentemente, algúns gobernos a miúdo non son proclives a dar información sobre este tipo de epidemias, pero BlueDot pode rastrexar información en fontes tan oficiosas como blogues e foros onde aparezan rumores ou algún comentario sospeitoso.

A crise sanitaria global que estamos a experimentar puxo en evidencia o papel transcendental que pode desempeñar a tecnoloxía para frear unha pandemia, desde o control da expansión da enfermidade e o seu rápido diagnóstico, á investigación en novos fármacos eficaces contra o virus.