De toda a vida, en países democráticos -nas ditaduras xa se sabe o que ocorre- as relacións entre xornalistas e políticos adoitan ser tensas, pero cordiais. O respecto mutuo aos seus respectivos traballos debería ser a tónica que impere: xornalista que preguntan sobre os temas de actualidade e políticos que responden para informar á cidadanía. É algo que entra dentro da lóxica democrática. O malo do asunto é que iso non sucede, considérase ao xornalista como un encordio que fai preguntas incómodas que poñen en perigo unha “brillante” carreira política. Iso é malo para a democracia.

As limitacións á liberdade de información fóronse agravando co transcorrer dos anos; as trabas e limitacións ao traballo dos informadores están a ser constantes, e non é de agora, senón que vén de lonxe. Os que levamos xa algúns anos exercendo esta profesión sabémolo. Xa na época de Jordi Pujol, a quen facía preguntas incomodas dicíalles “aquí non toca” e quedaba tan tranquilo. O mesmo ocorría co expresidente vasco Juan José Ibarretxe, que explicaba os seus temas sen aceptar preguntas.

Aínda se lembra a actitude do Puigcercós, secretario xeral de ERC, cando despois de facer esperar catro horas aos xornalistas compareceu para explicar o tema do financiamiento económico, leu o que levaba escrito e marchouse como entrara, sen aceptar preguntas e co consecuente cabreo dos alí presentes.

A cousa non foi mellorando. En tempos máis recentes, Mariano Rajoy, presidente do Goberno, inventou a comparecencia por plasma. Era a forma de evitar que os ferintes e malvados xornalistas amargásenlle o día. Todo un exemplo de transparencia e defensa da liberdade de información. O “bo” do sistema é que polo menos non se perdía o tempo.

Nas mal chamadas roldas de prensa, unha práctica lamentable e inadmisible, o protagonista de quenda solta a súa espiche dun tema de actualidade que lle interesa e os xornalistas xa están avisados de que non haberá preguntas. Outra modalidade é na que se limitan o número de preguntas, elíxense os xornalistas de medios -xeralmente grandes- e en máis dun caso, o xefe de prensa suxire o que deben preguntar.

Antes estas situacións de amordazar a liberdade de expresión e o dereito da cidadanía para recibir información sen filtros nin limitacións, sería bo que os propios xornalistas e as asociacións de prensa, colexios de xornalistas e sindicatos do ramo puxésense de acordo para atallar o grave problema que se está vivindo. Tamén é certo que con esta actitude os xornalistas estamos a facernos cómplices destas situacións. Se os políticos queren “roldas de prensa” sen preguntas, que non fagan convocaríalas das mesmas, que envíen as notas de prensa ás redaccións e así se evita que os puteados intermediarios perdan o tempo e encima volvan ao seu traballo cunha sensación de tomadura de pelo. Tamén hai outra fórmula máis efectiva: marcharse das roldas de prensa nas que non se acepten preguntas ou elixan os xornalistas para preguntar.

As diversas asociacións do ramo xornalístico teñen que poñerse de acordo xa e denunciar a grave situación que se está vivindo en España. O tempo xoga en contra, nin un día máis sen afrontar a situación, os xornalistas debemos negarnos a seguir sendo cómplices da censura ao libre exercicio da profesión. “A liberdade de expresión é un ben escaso. Sería terrible deixar aos fanáticos marcar os límites”, dicía Sir Salman Rushdie.