O TC anula a plusvalía municipal aos pisos vendidos con perdas

O Tribunal Constitucional (TC) declarou inconstitucional varios artigos da norma foral sobre o Imposto sobre o Incremento do Valor dos Terreos de Natureza Urbana (coñecido como 'plusvalía municipal' porque a cobran os concellos) en Guipúscoa, ao entender que vai contra o principio de capacidade económica tributar por este imposto cando a venda do inmoble realizouse con perdas.

Así se pronuncia o TC ante a cuestión de inconstitucionalidade exposta polo Xulgado do Contencioso Administrativo número 3 de San Sebastián en relación aos devanditos artigos da norma foral, que segundo sentenciou o alto tribunal son contrarios ao principio de capacidade económica contemplado no artigo 31.1 da Constitución española.

A resolución, da que foi relatora a vicepresidenta do Tribunal, Adela Asua, foi adoptada polo pleno do TC por unanimidade. Segundo explicou o TC, a norma cuestionada establece un imposto sobre a plusvalía dos terreos de natureza urbana, imposto que se deveña no momento en que se produce a venda do ben e que calcúlase de forma obxectiva a partir do seu valor catastral e dos anos --entre un mínimo dun e un máximo de 20- durante os que o propietario foi titular do mesmo.

A sentenza lembra a doutrina do Tribunal Constitucional sobre os principios do artigo 31.1 da Constitución española e reitera que "en ningún caso poderá o lexislador establecer un tributo tomando en consideración actos ou feitos que non sexan expoñentes dunha riqueza real ou potencial", como sucede cando a venda do inmoble prodúcese sen obter ningunha ganancia ou mesmo con perdas.

Deste xeito, precisa, "non poderá crear impostos que afecten a aqueles supostos nos que a capacidade económica gravada polo tributo sexa, non xa potencial, senón inexistente, virtual ou ficticia".

O tribunal insiste, ademais, en que o principio de capacidade económica "non só se predica do sistema tributario no seu conxunto, senón que debe estar presente en cada concreto imposto, en tanto que orzo mesmo da tributación". "Non caben no noso sistema tributos que non recaian sobre algunha fonte de capacidade económica", apunta.

A sentenza analiza os preceptos cuestionados e conclúe que establecen "unha ficción de incremento de valor" que, ademais, impide ao particular "toda proba en contrario". Segundo indica o tribunal, "iso é así porque o aumento do valor do chan determínase mediante a aplicación automática dos coeficientes previstos na norma ao valor catastral do chan no momento da transmisión", sen ter en conta se efectivamente o valor real incrementouse ou non.

Por tanto, conclúe, a mera titularidade dun terreo durante un determinado período temporal produce, "en todo caso e de forma automática", un incremento do seu valor.

O TC sinala que a fórmula prevista na norma para calcular o imposto provoca que deba pagarse igualmente naqueles supostos nos que o valor dos terreos non se incrementou ou mesmo diminuíu, "unha circunstancia esta última non pouco frecuente" como consecuencia da crise económica.

A sentenza considera que esta consecuencia "carece de toda xustificación razoable na medida en que, ao impoñer aos suxeitos pasivos do imposto a obrigación de soportar a mesma carga tributaria que corresponde ás situacións de incrementos derivados do paso do tempo, están a someterse a tributación situacións de feito inexpresivas de capacidade económica, o que contradi frontalmente o principio de capacidade económica que a Constitución garante".

ADAPTAR O RÉXIME LEGAL

Por iso, o Tribunal declara parcialmente inconstitucionais e nulos os preceptos cuestionados, "unicamente cando sometan a tributación situacións inexpresivas de capacidade económica, impedindo aos contribuíntes acreditar que non se produciu efectivamente un incremento de valor".

En consecuencia, indica que, a partir da publicación da sentenza, "corresponde ao lexislador levar a cabo as modificacións ou adaptacións do réxime legal do imposto que permitan non someter a tributación as situacións de inexistencia de incremento de valor dos terreos de natureza urbana".