Cando vin por primeira vez a película Ratatouille non a entendín. Gustoume, pero non terminaba de comprender como ía iso de que un bocadito puidese converter a un eterno amargado como o crítico de cociña Anton Ego na máxima expresión do optimismo. “Unha fantasía máis de Disney”, concluín. Porque hai quen concibe comer como algo protocolario, un momento do día no que hai que encherse o buche sen máis e, a poder ser, con algo que farte no menor tempo posible. É difícil pensar en comer como un trámite e non como un momento de goce vivindo en Galicia, e é imposible velo doutra forma unha vez coñeces a xente como o chef Manuel Costiña.

Non se se estiveron en moitas casas cunha estrela Michelín. Eu só teño unha como referencia, pero hei de dicir que non é distinta á miña casa. Polo menos é a sensación que che envolve nada máis chegar, e ese talvez sexa o maior valor do Retiro dá Costiña, onde en ningún momento séntesche un estraño. A experiencia empeza xa na recepción, onde xa un dáse conta de que cada detalle importa, que alí se come tamén cos ollos e que nada está improvisado, como o circuíto que arrinca nas entrañas do obradoiro santacombés para logo ir ascendendo ata o salón de sobremesa, previo paso polo comedor. Podería ser unha perfecta alegoría da propia experiencia do restaurante, onde todo vai in crescendo.

É á mesa, o lugar no que todos nos igualamos sen importar a nosa orixe, como di Costiña, onde as sensacións desátanse co poder de teletransportarnos. Un bocado de bacallau consegue levar toda a forza do Cantábrico á túa boca, para que logo unha pataca entérreche nos campos de Coristanco, acto seguido un grolo de Alvariño mergúllache na Ría de Arousa antes de acabar no medio dunha plantación de cacao de Santo Domingo ao darlle un mordisquito a unha pedra de chocolate. E todo sen movernos de Santa Comba.

Entre medias, Costiña explica con mimo, paciencia e paixón, herdada dos 80 anos de cociña que soporta o local ás súas costas, todo o proceso que segue cada prato e que ten como obxectivo que, tras masticar esas xoias, o resultado sexa un sorriso. Os comensais perdémonos entre emulsiones, texturas, confeituras, crujientes, escumas, aliños e fermentados. Tantos termos escapan ao non iniciado e lembran a García Márquez e '100 anos de soidade', páxinas onde uno xa non sabe se o que fala é Aureliano Buendía, Aureliano José ou José Arcadio. Pero non importa. Porque dá igual. É un gozar tan marabilloso que uno o que quere é non acabar de ler, como non quere nunca que se acabe o prato.

Ao final, tras varias horas que transcorren sen que un decátese das mesmas, a velada termina coas tripas contentas e un aceno de xúbilo que non se termina de dixerir. Non lles digo máis que paseime cantando a hora de regreso a casa en coche. O sorriso que nos prometeu Costiña non se me borrou ata o día seguinte, momento no que me enfrontei a unha cazola coa que ferver un pouco de auga para cocer un ovo. Como se recupera un dunha experiencia así? Como se doma ás papilas, ávidas de novas emocións? Como se lle explica ao padal que estas cousas pasan, con sorte, unha vez na vida e que, se os astros volve aliñar, talvez podamos repetir no futuro, cando de milagre quede unha mesa libre na sempre apertada axenda do Retiro dá Costiña e podamos disfrazarnos de novo de Anton Ego?

Hai pouco escoitei a unha nai dicirlle ao seu fillo, remiso a comerse as lentellas que lle preparaba: “Un día buscarás estas lentellas en todas as lentellas”. E é certo. Porque agora busco a Costiña en todos os pratos. E xa entendo Ratatouille.