O resultado das eleccións catalás deste domingo, a pesar da complexidade do escenario, deixa varias lecturas moi claras que, aínda que diferentes, todas conflúen en que a política debe pasar ao primeiro plano. Algo lóxico xa que cando existen problemás de calado, se non os atallas, tarde ou cedo sairán á luz.

En primeiro lugar, e dado que as chamadas forzas independentistas non só revalidaron os seus resultados senón que os melloraron -pasaron de ter 68 deputados a 74 que fan unha maioría absoluta máis potente-, o goberno español de quenda debe coller o touro polos cornos e negociar con estas forzas. Unha negociación na que evidentemente terá que entrar, por caso, a situación dos políticos cataláns que están presos. Unha negociación na que ademais terá que aceptarse a celebración, nun prazo non moi afastado, dalgún tipo de referendo que teña cabida na Constitución Española. Moito máis cando as forzas que máis se opoñían a esta solución (PP, Cs) veñen de recibir un gran revolcón. O goberno español de quenda (PSOE/ UP) ten que mover ficha, algo que, moi probablemente, crearalle novas tensións internas.

Aínda que as forzas independentistas revalidaron e ampliaron a maioría hai cambios internos que supoñen un importante cambio. JxCat xa non lidera esa maioría senón que agora é ERC o partido máis votado. Teniendo en cuenta as posturas diverxentes que ultimamente viñan adoptando estes dous partidos, o primeiro seguía montando na estratexia da confrontación e o segundo na vía da negociación, velaí, por caso, o seu apoio aos orzamentos, non van ser sinxelas as negociacións entre estes dous partidos. Moito máis cando as primeiras declaracións de lidérelos de JxCat parecen indicar que aínda non aceptaron que xa non son a forza maioritaria en Catalunya. que agora é ERC quen ten que liderar o independentismo. Isto sitúa a este partido (ERC) diante dunha gran, pero ao tempo envexable, tesitura: facer política ou optar por seguir a estratexia da confrontación que a nivel práctico leva a ningunha parte pero produce moita dor e división no pobo catalán.

Non cabe dúbida de que a estratexia de Sánchez e Iceta deulle resultados moi positivos. Por primeira vez, despois de moitos anos, o PSC volve ser a forza maioritaria. Farían ben as forzas independentistas en non desprezar esta evidencia. Non son tempos de DUI, senón doutras estratexias nas que a negociación política mande. Pero tamén o PSOE ten que aceptar que a pesar de gañar as eleccións poida que deba renunciar á presidencia da Generalitat porque non vai conseguir os apoios necesarios. Por caso aceptar, que un goberno PSC-ERC-Comúns pero cun presidente de ERC sería unha boa solución para eles e seguramente para Catalunya. A pesar diso, non parece fácil que ERC, en primeira instancia, acepte esta solución. O PSOE xa aceptou hai anos unha solución parecida no País Vasco neste caso co PNV.

Todo apunta a que se forme oun goberno independentista con ERC e JxCat e apoio externo da CUP. Un goberno con presidente de ERC ( Pere Aragonés?). Un goberno que non o terá fácil tanto porque agora trátase de gobernar, non de manter unha confrontación permanente co goberno central -non esquezamos que estamos na terceira ola da pandemia que golpea con moita forza a Catalunya como ao conxunto de España-, como porque as relacións entre ERC e JxCat pasan seguramente por un dos seus peores momentos. Tamén é moi probable que a CUP, vistos os resultados, subirá o seu listón. A pesar diso, ata cando aceptará o pobo catalán esta situación de ingobernabilidad?

Os votos colocan o futuro de Cataluña nas mans de ERC e o PSOE. Contan a favor da negociación co pésimo resultado obtido tanto por Cs como polo PP, que quedan colocadas a nivel de Catalunya como forzas marxinais. Será un elemento positivo nesta futura negociación que UP estea no goberno español porque, sen dúbidas, apoiará a liña defendida por Comúns en Catalunya, moito máis favorable á negociación cos independentistas. Pero tamén hai importantes elementos en contra e que teñen moito que ver coa realidade interna tanto do PSOE como de ERC. Non cabe dúbidas de que dentro do PSOE os contrarios para negociar o que consideración "concesións" cos independentistas farán escoitar a súa voz e utilizarán todos os seus medios de presión, que non son poucos. O mesmo sucederá en ERC, onde os membros máis independentistas tirarán para que este partido adopte as posturas máis radicais, por caso unha nova DUI. A presenza de VOX no parlamento catalán dará ás as voces españolas máis intransixentes que utilizarán todo a súa poder mediático e xudicial para poñer paus nas rodas de calquera negociación entre o goberno español e o goberno catalán.

Toca facer política en Cataluña, pero POLÍTICA. así con maiúsculas. As eleccións catalás volveron poñer en evidencia os déficits da España das autonomías. É aconsellable ir superando ese déficit e construíndo o futuro desta nación de nacións que é España: oun futuro que debe ser federal. Os políticos teñen a palabra. Non poden, por caso, deixar o problema en mans da xustiza, porque non se trata dun problema de orde pública senón dun problema político. En momentos como este é cando se ve a auténtica talla dos políticos demócratas.

En clave galega, farían mal os partidos galegos en sacar destas eleccións conclusións para Galicia. Somos realidades políticas moi diferentes.