En Alemaña, país afeito á formación de coalicións no goberno federal e nos Länder rexionais, adoitan “bautizar” a tales coalicións co nome do país cuxos cores representa aos partidos involucrados nos acordos de goberno. Así, tras as últimas eleccións federais do 24 de setembro de 2017, falouse moito, e negociouse a posible formación dun “coalición Xamaica”. É dicir, chegar a acordo de goberno entre os democristiáns da CDU-CSU de Angela Merkel (cuxo cor se representa co “negro”), os “amarelos” Liberais do FDP liderados por Christian Lindner e os Verdes de Cem Özdemir e Katrin Göring-Eckardt. Os tres son as cores do país caribeño.

As negociacións entre os tres partidos que sumaban a maioría parlamentaria no Bundestag iniciáronse o 18 de outubro de 2017, pero as conversacións colapsaron o 20 de novembro despois de que o FDP retirásese, argumentando que as conversacións non produciran unha visión ou confianza común. Pese ao pragmatismo de boa parte da clase política xermana, o enfoque neoliberal do FDP chocaba frontalmente cos postulados dun desenvolvemento sustentable ou a implementación dun ingreso básico o sistema de seguridade social propostos polos Verdes.

Con tales antecedentes, e á vista dos resultados producidos na elección do 10N, pensei que para a redacción do presente artigo quizá podería atoparse unha bandeira que incluíse as cores características daqueles partidos que poderían facilitar a investidura do candidato do PSOE, cando menos en segunda votación, mediante unha votación simple de máis ‘síes’ que ‘nons’. En tal acordo inicial, participarían o PSOE e Unidas Podemos (ambos os partícipes nun goberno de coalición) e o Partido Nacionalista Vasco, o cal non mostrou desexo de integrarse no executivo central español, pero nunca desdeñou a súa activa participación nos asuntos de España, especialmente no que afecta á preservación e mellora do seu autogoberno. Outros partidos con menor número de deputados, tales como Máis País ou o Partido Rexionalista de Cantabria poderían sumarse á coalición Navalagamella.

Bandeira navalagamella

Pensaba que algún país habería no mundo que incorporarse as cores vermello (PSOE), morado (UA) e verde (PNV) e que puidese ilustrar gráficamente a proposta que aquí se apunta. Pois non. Segundo parece a cor morada sempre foi difícil de manter nas grímpolas nacionais e, ata hai pouco, só algúns deles utilizárono (Qatar, por exemplo, cuxa tonalidade é máis ben granate). Ante a insistencia do seu pai, a miña filla conseguiu identificar unha bandeira cos tres colorees antedichos, representativos de PSOE, UA e PNV. Trátase da correspondente a Navalagamella, un municipio ao leste de Madrid de pouco máis de 2.600 habitantes. Fágase a condición de que as dúas cores principais da bandeira son o vermello e o morado, os cales deberían estar en principal sintonía coa acción principal do goberno PSOE-UA. O escudo interior incorpora tamén o verde do partido vascuence.

Chegados a este punto convén debullar as bondades da opción Navalagamella. En primeiro lugar, debe destacarse a inevitabilidad dun acordo goberno entre PSOE e UA. Xa non ha lugar a recriminacións infantís pola preferencia das poltronas, nin a atender aos cálculos máis ou menos sofisticados de conselleiros áulicos (agora denomínaselles máis finamente spin doctors, utilizando a xerga anglosaxoa). Estes nunca adoitan recoñecer resbalones estrepitosos, aducindo elementos contingenciales imprevistos ou circunstanciais nas súas proxeccións de futuro. Pero seguen dando a vara, substituíndo o valor da política pola modelización das condutas do median voter, tan do gusto das escolas comportamentalistas anglo-norteamericanas.

Naturalmente o peso principal dentro do novo goberno debería recaer no PSOE, pero sen alharacas mediáticas nin prepotencias inútiles. UP debe confrontar as responsabilidades do goberno central en maneira inédita, pero sen perder os seus acenos de identidade. Entre estas últimas destaca, a loita cal “anxo exterminador” contra as prácticas corruptas nas que non só os partidos de dereita metéronse a fouce e coz esquilmado diñeiros públicos a discreción O propio PSOE, involucrado en indesexables casos de corrupción, beneficiaríase enormemente dun socio que ata o de agora esquivou os escándalos do trinque, o que é un dos seus maiores activos políticos.

O PNV non é un partido de esquerda. Membro fundador da Internacional Cristianodemócrata ten un pedigrí democrático impoluto, o cal outros partidos parvenu queren agora manchar en modo rastrero e mezquino. Foi responsable, no seu goberno vasco de coalición co PSE-PSOE, de implementar o primeiro programa de rendas mínimas en España co seu Plan contra a Pobreza de 1989.

MásPais, Partido Rexionalista de Cantabria e algún eventual deputado poderá engadirse ao voto da segunda votación de investidura. Só un voto negativo agregado de franquistas nostálxicos, conservadores, secesionistas e desorientados C’S faría posible o que agora parece como improbable. Sería a súa responsabilidade. Se Sánchez convértese en presidente do Goberno, presentaráselle subsiguientemente o gran reto da súa lexislatura. E este non é outro que presentar e negociar cos seus socios, e tamén con aqueles que non lle votaron (por activa ou pasiva), os Orzamentos Xerais do Estado. Se fallase, a súa carreira política tocaría ao seu fin. Antes mesmo de encarar un problema de maior envergadura cal é a articulación territorial da pel de touro e o acomodo de Catalunya na Espanya Gran.

Dirase, e con non pouca base argumentativa, que a proposta apena bosquexada é alambicada e leada como a perna dun vello romano. Pero é o espello dunha teimosía multipartidista que persiste por vontade dos electores. Certamente, hai unha vía máis expeditiva e simple: goberno de coalición PSOE-PP. Quizá algún spin doutor trate de sacala da chistera do inverosímil.

A modo de postrer chascarrillo, baste lembrar que Navalagamella ten alcalde do PP desde 2015. O cortés non quita o valente…