Os cidadáns están de parabén: o goberno da Generalitat de Catalunya anunciaba, o pasado 11 de xullo, o fin da obrigatoriedade da cita previa para ser atendido nas administracións públicas: concellos, centros de saúde e outros, aínda que non así das que dependen do goberno central.

O que quere dicir que, os cidadáns poderán acudir directamente ás instalacións sen ter que sufrir a cita previa para ser atendidos, só terá que facer a correspondente cola, como era habitual. A medida de implementar a medida impopular instaurouse en plena pandemia por aquilo dos contagios. Algúns querían seguir manténdoa para o enfado dos usuarios que han sufrir estoicamente a medida, especialmente a xente maior que en máis dunha ocasión recorreu a familiares para que lles axuden neses trámites telefónicos ou telemáticos, tan complicados.

Desde a aplicación da cita previa, moitos foron os índices nos que se viron envoltos miles de persoas que comprobaron como algúns servizos han tardo demasiados días en atendelos, para desesperación dos interesados. En demasiadas ocasións produciuse o paradoxo de que alguén necesitaba algún documento de forma inmediata e déronlle cita en 15 días, presentouse nas dependencias correspondentes, dixéronlle que non tiña cita para ese día e que non lle van atender de ningunha maneira, que volvese na data indicada.

Só había dúas persoas e podían haberlle atendido, pero a famosa frase volva vostede mañá, do escritor e xornalistas Mariano José de Larra rexurdiu con demasiada forza, para desgraza dos que pagan os impostos. A actitude duns cantos funcionarios sacaba de couzón ao sufrido cidadán, que sentía impotente ante tal resposta do servidor público que lle estaba “desatendendo”, con pouca empatía e coa sensación de exercer leste o poder da peor maneira posible fronte ao cidadán encabuxado.

As queixas á medida de sen cita non é atendido xerou ao longo de todo este tempo (e seguen aínda) moitas queixas e rexeitamento dunha boa parte da cidadanía que sente desprotexida, a pesar de que algúns xuristas afirman que a medida é ilegal, pois deixa ás persoas nunha siutación de indefensión debido á fenda dixital, pero é que ademais vulnera o artigo 14 LPAC que establece a liberdade de elección das persoas físicas. As cousas nunca poden ser obrigatorias, senón voluntarias.

Alargar a cita previa cando a pandemia xa pasou provocou denuncias ante o Defensor do Pobo como nos seus equivalentes autonómicos, o Síndic de Greugres. Todos eles lembraron ás administracións que hai que acabar coa obrigatoriedade da cita previa e volver de novo á normalidade.

A cita previa obrigatoria sen motivo algún tamén infrinxe os principios de servizo efectivo aos cidadáns, simplicidad, claridade e proximidade que as Administracións Públicas deben respectar na súa actuación segundo art.3 da lei 40/20145. Ademais, non hai que esquecer que o poder aos cidadáns é outorgado directamente pola Constitución, mentres que o da administración é un poder delegado.

O que toca agora é a volta á normalidade anterior á pandemia. Que desapareza a cita previa obrigatoria e transfórmense en voluntarias co fin de facilitar ás persoas a súa relación coas administracións, atendendo especialmente ás persoas maiores ou vulnerables. Así, que a xente, cando acuda a calquera servizo, e aínda lles diga que solicite cita previa, fagan valer os seus dereitos: iso xa se terminou e de paso que lles digan aos que lles atendan que iso xa pasou a mellor vida. Educación na resposta si, submisión ou medo, non.