Teño a profesión máis bonita do mundo. Bonita, que non sinxela. Nestes días de gravacións, filtracións e informacións “bastas”, talvez non sexa o mellor momento para ir pregoando que se é xornalista. Con todo, son xornalista por unha razón moi sinxela: porque non son máis listo. Non me malinterpreten, fago o que amo e apaixóname, e porque tiven a sorte de contar cos recursos e o apoio para poder estudar o que eu quería. Con todo, son consciente que, de ser unha persoa máis intelixente, o que de verdade me gustou estudar é astronomía. Pero son coñecedor das miñas limitacións, algo que é bo, como tamén o son dos meus puntos fortes. E como aquilo de escribir e facer preguntas non se me daba do todo mal, pois acabei de plumilla. Aínda así, aínda son incapaz de apartar a vista do ceo as noites claras de verán.

As imaxes do telescopio espacial James Webb fixeron que se esperte a espiral que levo dentro e que agora mira de esguello a lúa chea que se alza sobre a ría de Arousa. Que non haberá nesa bóveda celeste? Unha rápida ollada e vemos todo o que está e nunca estará, porque todo o que ven os nosos ollos non é máis que unha fotografía daquilo que existía fai miles, talvez millóns de anos. As mesmas estrella que vemos nós son as que vían os nosos avós, e os avós dos nosos avós, e os avós destes, e así sucesivamente ata chegar ao primeiro homínido medio esperto que nalgún momento cravou a súa vista ao cosmos para embobado sen entender nada. Estrelas que nunca nos verán a nós, porque se apagaron fai moito, moito antes de que esta roca que circula a 2 millóns de quilómetros por hora arrefriásese sequera.

Xa de neno descubrín que todo o que observamos non é máis que unha vella instantánea do que xa non está. Descubrino, pero levoume moito tempo entendelo. E digo entender coa boca pequena, coa daquel que repite a táboa do 7 de memoria e de corrido, medorento de que alguén o interrompa, fágalle unha pregunta e obríguelle a razoar algo que nunca se parou a pensar detidamente porque só a mera idea de discorrelo prodúcelle mareos.

O universo é infinito. E o universo expándese. E o universo chegará un momento no que todo aquilo que o compón (planetas, estrelas, galaxias, buracos negros, Jordi Furtado…) desaparecerá e só quedará a nada absoluta. Pero tamén a nada será infinita. E tamén seguirá a súa expansión cara á propia nada. E así. Por sempre. Pola nada mesma. Se isto non lles fai sentirse pequenos e absurdos, non se que o fará.

A imaxe tomada polo James Webb é o máis próximo a Deus que estivemos ata a data. Para poñernos en contexto: desde o lanzamento do Sputnik 1 ata a foto do James Webb pasaron 64 anos. É a idade de Javier Canso, o que lía a Kierkegaard. Non fai tanto daquilo, a verdade. Con todo, o avance foi fulgurante. Podemos ver a tempo real se hai ou non unha tormenta de area en Marte, que hoxe, se me apuran, terá unha temperatura parecida á de Ourense. Talvez un par de graditos menos. Aínda que hai menos sombra. Pero tampouco está Jácome. As galiñas que entran polas que saen.

Eu sigo mirando a foto do telescopio, sen entendela ben. Vexo estrelas. Vexo galaxias. Vexo quasars, e buracos negros, e ondas gravitacionales, e supernovas, e nebulosas, e moitos outros termos que fan que me senta intelixente por un breve período de tempo, porque son palabras nas que tan só alcanzo a rabuñar a superficie.

Máis aló diso, para min é todo o mesmo, un inmenso campo de marabillas por descubrir, por entender, por conquistar. Aquí xa a fodemos, e é moi posible que non teña volta de folla. A canica esta que nos transporta pola Vía Láctea vai caminito de despacharnos. Por parvos, arrogantes e egoístas. Pero o de alí arriba provócame esperanza. Porque, e se aí, no profundo, en to’ o negro, non está todo perdido? E se estamos a tempo de mandalo todo a tomar por cu noutros planetas, noutras galaxias, talvez noutros universos? E se fósemos todos un pouco máis intelixentes? Para iso último se teño resposta: ninguén sería xornalista.