José Manuel Rey Varela, alcalde de Ferrol: "O canon de Sogama suporá unha subida de 1 ou 2 euros por veciño"

Un dos temas que está a traer de cabeza aos municipios é a subida do canon de Sogama. A semana pasada a Xunta anunciou que asumiría o 60% desa subida, pero os Concellos denuncian que o incremento segue sendo abusivo. Como caeu a subida do canon no Concello de Ferrol? 

Nós defendemos o control sobre os impostos dos veciños, polo que este tipo de decisións nunca son favorables e máis nun momento no que consideramos que hai que apoiar ás familias e a súa recuperación económica. Pero lamentamos que isto sexa provocado por decisións unilaterais do goberno de Pedro Sánchez en Galicia que se fose noutros lugares, como Cataluña, seguro que non se producirían. Hai un imposto especial sobre a vertedura e a incineración, un imposto especial sobre a produción enerxética, que é un modelo que ten Galicia e que vén funcionando ben. De feito, a maioría de municipios galegos están adheridos a Sogama. Vemos como unha boa noticia que o 60% deste sobrecusto váiao a asumir a Xunta.

Desde a oposición instan ao Concello a mostrar en contra desta subida. En canto incrementarase   o gasto o incremento do canon para unha cidade como a de Ferrol? 

Non conto cos datos precisos sobre este custo, pero no recibo con este descenso calculamos que estará entre 1 e 2 euros por veciño.

Así non parece unha subida tan inasumible…

Non é algo que descoñezamos cando vemos que crecen gastos como o do prezo da luz, a cesta da compra, a gasolina… Crecen en proporcións que mesmo duplican o seu prezo. Non é nin moito menos o caso que nos ocupa, pero efectivamente esta clase de cousas provocan ruído político, algo que respecto porque así funciona o xogo político, pero sempre enmarcado nos propios termos do servizo que temos os concellos con Sogama, que se trata dun modelo voluntario no que mesmo os máis remisos en termos ideolóxicos ou partidistas consideran que resolve os problemas de Galicia, de equilibrio e solidariedade territorial onde pagamos o mesmo todos os municipios, tendo en conta que o custo máis importante é o do transporte, cando non é o mesmo levar unha tonelada desde Ourense que desde un concello limítrofe. 
 

Convén facer unha reflexión: temos un problema de residuos en Galicia, e se todo o problema é un euro ao mes…talvez non sexa tanto. E non minimizo a cuestión, ollo! Pero creo que hai que enmarcala correctamente. É un reto medioambiental extraordinario a recollida dos residuos.

Xa en temas locais parte da actualidade vira ao redor da folga dos traballadores de Maiturs no transporte urbano da cidade. Como están a vivir o conflito e que papel está a xogar o Concello para tratar de resolvelo?

O do transporte urbano de Ferrol é sen dúbida un caso curioso. É o único de todas as cidades galegas que é unha concesión da Xunta e non municipal, porque no seu día o Concello, por desgraza, non quixo asumir esta competencia que é propia. Vémolo con proximidade e, desde logo, gustaríanos que se superase este conflito, que haxa un acordo canto antes, porque está a durar demasiado. O que teño claro é que para que haxa servizos públicos de calidade hai que garantir boas condicións laborais aos traballadores.

CATRO GRANDES PROXECTOS

Pasou xa máis dun ano desde o seu regreso á alcaldía. Era como o lembraba? Que balance pode facer destes case 16 meses de goberno?

Nunca é o mesmo. Presenteime ás eleccións coa convicción de que Ferrol necesitaba unha maioría e un proxecto de cidade, que tiñamos que superar a inestabilidade permanente dunha cidade con moitas posibilidades. Estamos ilusionados co que estamos a facer, sabendo que queda moitísimo por diante, case todo, pero que tamén quedan tres anos de mandato. Parece incrible que en Ferrol as cousas que se prometen póidanse cumprir e estou convencido de que se cumprirán. 

Formamos un goberno en 24 horas, algo que non ocorreu nos últimos anos a consecuencia da inestabilidade, abrimos o Concello aos veciños, aprobamos dous orzamentos nun ano cando nos oito anos anteriores aprobáronse tantos como nun só ano, e temos definido xa o proxecto definido aprobando a primeira Axenda Urbana da cidade, o horizonte 2030. Temos que traballar nos temas de día a día e tamén nos de futuro, por iso catro grandes proxectos de transformación da cidade que levaban anos e anos esperando están neste momento en definición de proxecto, con idea de que se rematen neste segundo ano de mandato para a súa execución nos anos 2026 e 2027. Será unha gran transformación da cidade.

Escoiteino falar o verán pasado, defendendo que “Ferrol é hoxe unha cidade en movemento” e leva a meta até 2030. Como visualiza a cidade para entón?

Todas as cidades conseguiron transformacións urbanas e queren mirar ao futuro. Temos en marcha o proxecto de “abrir Ferrol ao mar”. Vai supor derrubar un muro físico pero tamén mental, atopándonos co arsenal, unha parte importante da cidade, pero máis sostible, cun carril bici e unha senda peonil e verde ao longo de toda a ría durante 10 quilómetros, desde o barrio de Caranza até o da Graña. 

Está en fase de definición outro proxecto como o da Cidade do Deporte, o maior investimento desta clase de maneira conxunta coa Xunta que se fixo nunca nesta cidade. Tamén queremos incorporar eses 90.000 metros no Sánchez Aguilera no corazón da cidade, o saneamento do rural… Falamos de proxectos que están en marcha e que traballamos a diario para facelos realidade nestes catro anos.

“Abrir Ferrol ao mar”, a Cidade do Deporte... Falamos do 2025 como o ano máis importante para a cidade? 

É un ano crave. Para facer esta gran transformación fan falta tres cousas: primeiro ter claro cales son os proxectos desde o primeiro minuto, segundo lograr o financiamento e terceiro xestionar ese diñeiro. Neste catro grandes proxectos, que superan os 50 millóns de euros de investimento, sabiamos que eran os grandes proxectos de transformación que afectan á globalidad d elos barrios e a zona rural, conectados cunha cidade de futuro. Conseguimos o financiamento no primeiro ano, algo que non é un tema menor, porque se despois non tes recursos por moitas ideas que teñas non se fan realidade. Agora estamos coa redacción dos proxectos, e en canto finalicen e os plans directores licitaremos as obras, polo que é un ano crave de xestión para que nos próximos anos poidan esta terminados.

Pon énfase nun tema como o do financiamento. Esta semana pechouse xusto ese financiamento para o saneamento do rural. É evidente a boa sintonía coa Xunta para poder acceder a eses recursos.

Teño que agradecer de verdade, pero á Xunta, á que coñezo ben pola miña etapa como concelleiro, hai que ir coas ideas moi claras. Non se pode divagar, hai que levar os proxectos moi claros. E despois está a corresponsabilidade. Non se trata de ir ante a Xunta e dicir “págame isto”, senón en sacar un proxecto entre dúas administracións, colaborando para facer o mellor na cidade. Polo que lle agradezo a Rueda esta implicación con Ferrol, que Ferrol merece e precisa. 

Tamén está ese convenio con Defensa para o proxecto en Sánchez Aguilera…

Un dese catro grandes proxectos é co Ministerio de Defensa, os outros coa Xunta. Ao Ministerio e á Armada tamén traslado as grazas polo diálogo e a capacidade de acordo para sacar este proxecto.

A última vez que falamos dixo que era un asunto que levaba décadas enquistado. O plan é convertelo no barrio máis moderno da cidade. Cando veremos os primeiros grandes avances neste sentido?

Estamos a piques de adxudicar o proxecto, polo que entra dentro destas realidades de obra pura. A xente tende a pensar que até chegar á obra non se fixo nada, pero si tivésemos o proxecto nada máis chegar non habería que elaborar. O horizonte é que en 2027 poida estar completo e a disposición dos ferroláns. Son prazos que nos autoexigimos e que son importantes porque aínda que son proxectos para os que nos din que fan falta polo menos oito anos nós só contamos con catro. A historia de Ferrol dinos que só dispomos de catro. 

FIN Á DETROIT DE GALICIA?

Falou da súa etapa na Xunta, onde leva tamén só uns meses Alfonso Rueda á fronte do seu novo goberno, o primeiro que podemos dicir que é propiamente seu despois das eleccións de febreiro. Cunha traxectoria política como a súa, contactoulle Rueda para a confección do seu novo equipo ou para integralo no mesmo?

Son alcalde de Ferrol, pero tamén militante do Partido Popular de Galicia. A miña obrigación, como a de todos os militantes, é colaborar co presidente, e así lla brindo, pero Rueda sabe que a miña responsabilidade é Ferrol. En todo o que poida colaborar coa Xunta e o meu partido vouno a facer, pero estou centrado na miña cidade. Obtiven unha confianza maioritaria, e nunca poderei agradecelo o suficiente, e a miña responsabilidade como alcalde é que estes proxectos se terminen neste mandato. 
 

Esa cidade dinámica da que fala a podemos ver en datos como os que saíron recentemente sobre a creación de emprego durante o pasado mes de xullo e atopamos a Ferrol como a segunda mellor entre as cidades galegas. Durante moito tempo a cidade foi unha dos territorios máis deprimidos neste capítulo. Que cambiou para ver agora este crecemento? O desbloqueo dalgúns traballos en Navantia Ferrol pode ser clave para manter esta tendencia…

É unha das claves, pero o que temos que aprender nesta cidade é que non podemos traballar só no monocultivo industrial de Navantia. É importantísima Navantia e non vou dicir o contrario, pero son moitísimas máis cousas: o arsenal, o porto, un dos máis importantes de España, a aposta pola rehabilitación, a supresión de trabas para a apertura de negocios e así presentamos unha ordenanza nos 100 primeiros días de mandato para que as licenzas se obtivesen en tres meses. Vemos unha reactivación económica e todos os investimentos que se están realizando na cidade. Todo isto fai esa frase de que Ferrol está en movemento. Non o digo eu, dio a xente despois de anos escoitando que Ferrol era a Detroit de Galicia. 
 

Desde o Concello temos que impulsar e axudar, de tratar de non ser un obstáculo, o protagonismo non é noso, é dos ferroláns e daqueles de fóra que veñen investir na cidade. Por tanto temos que seguir así e queda por facer, os datos din que imos na boa dirección, pero eu vivo cada día pensando en como facelo mellor, con toda a humildade, porque igual que as cousas hoxe van ben en calquera momento pódense torcer.

E para seguir á alza, que outros proxectos de calado buscan instalar en Ferrol? Haberá algún gran anuncio de aquí a final de ano?

Traballamos en moitos ámbitos como o do emprego, o industrial, o das enerxías verdes. Oxalá poidamos anunciar máis actuacións de aquí a final de ano.