Cataluña-España-Europa, Putin advirte

Ao día seguinte da celebración do referendo inconstitucional do pasado 1 de outubro, o Washington Post publicaba un editorial titulado: 'Catalonia held a referendum. Russia won' (Cataluña convocou un referendo. Gañou Rusia). Convén precisar que o artigo estaba asinado polo Consello Editorial (Editorial Board) do diario da capital, un dos medios máis influentes non só a nivel estadounidense senón internacionalmente (valla lembrar a súa exemplar actuación no caso Watergate que forzou, en última instancia, a dimisión do embusteiro presidente Richard Nixon).

Que podería levar ao Post a involucrar a Rusia, e o seu presidente Putin, nun asunto por moitos considerado como 'interno' de España? Ben seguro a atención do cotián apuntaba ás implicacións que o asunto tiña --e segue tendo-- máis aló das fronteiras da 'pel de touro'.

Apreciaba o diario que o asunto da secesión de Cataluña do resto de España ofrecía unha oportunidade a Moscova para dividir e debilitar o 'Occidente democrático', en expresión utilizada a miúdo pola superpotencia rusa para denominar o conxunto dos países baixo a éxida de EEUU. En realidade, o gran capital político de Putin no seu propio país é resultado de articular un discurso eficaz de orgullo nacional como superpotencia. O seu gran logro como estadista sería neutralizar o sentimento de depresión imperial tras a desaparición da Unión Soviética e o subseguinte monopolio hexemonista estadounidense. Quen negaría á Rusia do presente un rol tan relevante como podía ter a URSS antes de 1989?

Expoñía o Post que os tres únicos apoios de que dispoñían os secesionistas cataláns para a organización do referendo do 1-O eran o executivo de Escocia (nación non independente integrante do Reino Unido e gobernada polos nacionalistas do SNP, Scottish National Party), o goberno de ‘parias’ (sic) de Venezuela e os aparellos rusos de intelixencia e propaganda. Dos dous primeiros apoios pouco máis se pode dicir, pero si é oportuno profundar nas implicacións do terceiro sostén alegado polo Post.

Vaia por diante a excepción de que, a pesar da súa reputada independencia de criterio e calidade informativa, o Washington Post está radicado no federal District of Columbia, no zona nordeste da cidade non lonxe de onde teñen as súas sedes as institucións máis representativas dos tres poderes executivo, lexislativo e xudicial de EEUU. É dicir, no centro xeográfico da política estadounidense (e quizá global). Quérese significar con iso que é un medio de comunicación que se propaga desde o que Putin denomina o 'Occidente democrático'. Non debe causar estrañeza que o dirixente ruso, e o que representan as súas políticas e actuacións internacionais, non gocen precisamente das súas simpatías.

Pero Putin manifestou con calculada sagacidade as súas propias ideas respecto ao conflito de Cataluña e España, engadindo un terceiro ámbito de atención como é o de Europa, e máis concretamente o relativo á Unión Europa. Téñase presente que, no seu momento, a UE subscribiu con EEUU as sancións auspiciadas contra Rusia tras os eventos en Ucraína e Crimea.

Segundo o dirixente ruso o asunto do secesionismo catalán xúlgase cunha dobre óptica. Cando Estados Unidos perseverou no seu intento de que se propiciase a independencia de Kósovo en 2008, ata entón parte da rusófila Serbia, boa parte dos países europeos pasaron a recoñecer o país balcánico como novo estado independente. Por que agora non debería suceder o mesmo con Cataluña? Lémbrese que países da UE como España, Eslovaquia, Rumania, Grecia ou Chipre non recoñecen a Kósovo, ademais doutros tan representativos como a propia Rusia, China, Brasil ou a India.

Non lle faltan fundamentos discursivos a Putin, quen advirte que a UE agora aliñada con España na súa negativa para permitir a constitución da República catalá, "... debería pensalo antes de apoiar a independencia kosovar hai agora dez anos". Na mesma liña de argumento, Putin suxeriu que se Cataluña se separa do resto de España ninguén debería sorprenderse de que se multiplicasen os intentos de secesión en diferentes partes de Europa e o mundo.

As implicacións da xeopolítica internacional ante a posible Declaración Unilateral de Independencia da Generalitat serían, de acordo ás premonicións de Putin, perturbadoras e temibles. Segundo as súas propias expresións, a UE quizá faría ben en non seguir as iniciativas do Big Brother estadounidense, algo que subxectivamente interesa á propia capacidade de influencia de Rusia no concerto internacional das nacións. Nacións, como a catalá, que non deben por forza converterse inexorablemente en Estados como interesadamente proclaman os partidos secesionistas no Principado.

España, como nación de nacións segundo escribía hai un par de anos nestas páxinas, debería ser capaz de articular 'internamente' a independencia (interdependencia, para dicilo con maior precisión) de Cataluña no seo dun lexítimo e constitucional estado federal.

Algo similar ao que pretendemos construír politicamente coa nosa necesaria Europa, máis aló dos consellos provintes do Potomac ou Moscova.