"O futuro non pertence aos globalistas, senón aos patriotas". Con estas palabras, o presidente de EEUU, Donald Trump, pontificaba na Asemblea Xeral da ONU, onde a súa intervención de pouco máis de media hora non deixa a ninguén indiferente. Nunca se sabe por onde pode saír o 45 presidente dunha nación que sempre quixo marcar a política e a economía mundial. Na súa intervención, explicaba aos asistentes: "Teño o inmenso privilexio de dirixirme a vostedes hoxe como o líder electo dunha nación que valora a liberdade, a independencia e o autogoberno por encima de todo".

Trump con Johnson no G7

O presidente Trump segue utilizando o seu nacionalismo rancio e excluínte que ataca ao globalismo -utilízao sempre que pode- na súa intención de confundilo coa globalización. Xa no seu discurso da anterior Asemblea dixo rexeitar o que chama "ideoloxía do globalismo" que, desde o seu punto de vista, oponse á súa lema de 'Estados Unidos primeiro'. É o seu slogan favorito, que tantos votos deulle, e en plena campaña segue falando da súa doutrina do patriotismo que xa acuñou como propia.

Pero que é o globalismo? Para o lingüista belga Jan Blommaert, o termo é "vago, e iso forma parte dunha estratexia do discurso político".

Algúns analistas falan de que o termo se ha transformado nun "slogan político" ou nunha caricatura e representa, na abordaxe dos debates recentes, ideas opostas ao nacionalismo e ao patriotismo. Segundo Blommaert, globalismo non é sinónimo de globalización, o que confunde á xente e faille pensar que sabe do que está a falar. Tamén, insiste o lingüista, globalismo é a "munición ideal" para o século XXI, é perfecto para as redes sociais.

O termo "foi utilizado por nacionalistas populistas para condenar ás elites involucradas en negocios globais, como comercio e institucións internacionais", sinala Joseph Nye, profesor de Relacións Internacionais en Harvard.

Fai uns dous anos, a investigadora Or Rosemboim, do departamento de Política e Estudos Internacionais da Universidade de Cambridge, publicou unha obra: 'A aparición do globalismo: visións da orde mundial en Gran Bretaña e Estados Unidos, 1939-1950'. Nela, explica que durante e despois de a Segunda Guerra Mundial, os intelectuais públicos en Gran Bretaña e Estados Unidos bregaron coas preocupacións sobre o futuro da democracia, as perspectivas de liberdade e o declive do sistema imperial. Sen utilizar o termo 'globalización', identificaron un cambio, necesario, cara á interconexión tecnolóxica, económica, cultural e política e desenvolveron unha ideoloxía 'globalista' para reflectir esta nova realidade de posguerra. Un libro imprescindible para comprender o que está a suceder agora.

O discurso de Trump puxo de manifesto a súa estratexia de "desmontar" a globalización, da que se aproveita e que quere desmontar en beneficio propio, coa axuda doutros populistas de dereita como é o caso de Brasil, co seu presidente Jair Bolsonaro á cabeza, gran amigo do presidente norteamericano, e agora coa incorporación do primeiro ministro do Reino Unido Boris Johnson, que comparte ideoloxía con el. Dous mandatarios louros, un de bote e o outro natural, que se atoparon para colaborar na súa estratexia do populismo patriota que tanto vende nesta época convulsa e vulnerable. Dous louros moi pero que moi perigosos. Iso si, o inglés xa cultivou a súa primeira derrota coa xustiza británica, e o segundo -e o terceiro-, tres cuartos do mesmo. Sairán tocados os dous? Polo menos, publicamente, si.