Cartel e programa da Festa do Queixo de Arzúa: Arde Bogotá, A Plazuela, Fillas de Cassandra, Grande Amore...

O mundo cambiou moitísimo desde 1976. É practicamente outro: os teléfonos móbiles han substituído ás cabinas de teléfono, as plataformas de streaming desprazaron á televisión... O que non cambiou un chisco é o queixo da Denominación de Orixe Protexida Arzúa-Ulloa, que segue sendo tan saboroso e fresco como sempre e que motivou no seu día a celebración dunha festa na súa honra. Case medio século sepárannos dese 1976 no que se celebrou a I Edición da Festa do Queixo, un evento gastronómico que, co paso dos anos, converteuse en todo un acontecemento dentro e fóra de Galicia, traspasando fronteiras e sendo moito máis que unha cita para os máis queseros -aínda que este segue sendo o elemento estrela da celebración-.

MÁIS QUE QUEIXO, PERO MOITO QUEIXO

José Luís García, concelleiro de Cultura do Concello de Arzúa, viu de primeira man a evolución desta festa, que soubo adaptar aos novos tempos e crecer dunha maneira que os seus promotores non podían nin sospeitar. "O segredo foi respectar a filosofía e tradición da festa, pero ir evolucionando cos tempos. Sen cambiar a súa esencia si ser capaces de ir ao ritmo que marca a sociedade", razoa García.

Durante a presentación do programa deste 2024 quedou claro que, un ano máis, a Festa do Queixo superou todas as expectativas. "Só" haberá 65 expositores no recinto feiral porque directamente non queda máis sitio no que meter aos produtores. "Contamos con máis de 60 expositores e temos lista de espera. Non entran máis queserías por falta de espazo", recoñece o concelleiro.

Ademais dos queixos de Arzúa, os verdadeiros protagonistas do fin de semana, o recinto feiral contará tamén con postos de queixos "doutras denominacións de orixe galegas", pero tamén "procedentes de Francia, Italia e outras comunidades de España". Para acompañar o queixo podemos botarlle man á anchoa de Cantabria ou produtos de repostaría que tamén se inclúen dentro deste percorrido gastronómico.

Ante este aluvión de solicitudes e ás portas do 50 aniversario, desde o Concello de Arzúa admiten que para unha data tan sinalada haberá que buscar algunha fórmula para acoller a todo o mundo. "'Oxalá puidésemos ampliar o recinto feiral! Haberá que mirar algunha solución para o ano que vén. Creo que o imos a lograr e para a próxima edición teremos algunha sorpresa nese sentido", avanza.

ARDE BOGOTÁ, FILLAS DE CASSANDRA, A PLAZUELA, GUADI GALEGO...

E, para baixar o empacho, o Festival do Queixo confeccionou un cartel que fará movelas cadeiras a todos os asistentes. Con dous días de música sen par, a proposta en Arzúa non ten nada que envexar á dos grandes festivais de música. "Tiramos a casa pola xanela", admite García.

O sábado, tras o pregón a cargo da actriz María Vázquez, subiranse ao escenario A túa Futura Exmujer, gañadores do 'Queixo Maquetón' (21:30 horas), A Plazuela (22:24 horas), Arde Bogotá (00:20 horas) e Grande Amore (02:05 horas); para o domingo será a quenda de De Vacas (12:30 horas) Guadi Galego (18 horas) e Fillas de Cassandra (19:50 horas). 

O concelleiro de Cultura celebra a "repercusión" que o festival ten a nivel galego e nacional, sendo incluso finalista nos Iberian Festival Awards na categoría de 'Best Festivity'. Uns méritos conseguidos a base de manter unha aposta firme polos artistas do país, coa música galega como eixo aínda que convidando a outros artistas referentes dentro do panorama nacional.

"A música galega ten que estar máis presente. Os concellos temos que facer un esforzo maior para incluíla nas nosas programacións, especialmente nas festas de verán. Moitas veces vemos carteis de festas ou até festivais sen ningunha presenza de artistas galegos. Poderían ser perfectamente o cartel dun pobo andaluz, por exemplo. Iso é un erro", reprende García. 

"Contar con artistas galegos non deteriora o que ofrecemos como algúns poidan pensar. Todo o contrario. Damos presenza ao acto, á cultura galega e axudamos aos artistas", reivindican desde o goberno local, que tamén incorpora na programación diferentes actividades culturais e concursos, así como eventos pensados para todos os públicos. 

FESTA DE INTERESE TURÍSTICO NACIONAL?

Xa con vistas á celebración das vodas de ouro, desde hai meses vén traballando na posibilidade de que a festa sexa declarada de Interese Turístico Nacional. Sobre isto versou a última reunión mantida coa  a subdelegada do Goberno na Coruña, María Rivas, co obxectivo de avanzar nesta meta que se fixou a organización. 

"Estamos a traballar niso, pero resulta máis complicado que con outro tipo de produtos. Hai moitas festas que teñen ao queixo como elemento central en España. Está a de Trujillo, por exemplo, coa que estamos hermanados. É difícil ter repercusión mediática, xa que hai produtos que chaman máis a atención, como o polbo, por exemplo".  

No entanto, e a pesar das dificultades, non cejan no seu empeño porque "despois de 50 anos temos que estar aí". Por iso, desde o Concello pon todos os seus recursos en prol de conseguir esa etiqueta, contando coa axuda da Deputación dá Coruña, non agarrei da Xunta, que non achega axudas. "Fai falta un investimento importante. Todo custa diñeiro e case todo o orzamento corre a cargo das contas municipais. A Xunta, e a día de hoxe non temos noticias sobre isto, non parece que nos vaia a axudar con nada", lamenta.

Con máis axuda ou sen ela, a festa promete ser todo un éxito de crítica e público. García anima a todos a achegar a "queixear" en Arzúa o primeiro fin de semana de marzo e gozar dos concertos gratuítos, para os que lembra que existe unha limitación de aforamento, polo que incide en que "hai que vir comprar o queixo temperán" para que ninguén quede sen bailar.