A loita sen fin e con poucos medios de Vixilancia Aduaneira contra o narco

O Servizo de Vixilancia Aduaneira (#SVA) en Galicia enfróntase a unha das súas maiores crises de recursos nunha loita desigual contra o crime organizado. Mentres a entrada de estupefacientes polas costas galegas intensifícase con novas técnicas, a SVA opera cunha flota envellecida, unha base aérea mermada e un persoal cunha alta carga de traballo. A situación, denunciada de maneira constante polos sindicatos, levou a un punto de "desprotección" que pon en risco a seguridade da comunidade.

A "Flota Pantasma" e a Aventura Aérea
A situación dos medios materiais da SVA en Galicia é, en palabras dun axente, unha de "F-1 do mar fronte a embarcacións de 20 anos". A realidade é alarmante e converteuse no principal motivo de denuncia sindical:
 

A paralización das patrulleiras de Muros e Ribadeo deixou dúas das seis bases operativas de Galicia sen capacidade de resposta no mar. O máis grave é o motivo: o achado de amianto nas embarcacións de tipo 'Alcaraván', como a de Ribadeo, e en VAINA '-II' de Muros. Este material canceríxeno ha obrigado a deixar os barcos en porto, pero a súa substitución exponse cunha solución precaria: a transferencia de embarcacións xa obsoletas desde Andalucía. Os sindicatos, como CSIF e CIG, cualificaron esta medida de "inconcibible" e denunciaron que "non vale" mandar a Galicia embarcacións que xa esgotaron a súa vida útil noutras zonas.

A inactividade do helicóptero, que leva máis de cinco meses fóra de servizo nunha inspección, deixou á totalidade de Galicia e a Cornixa Cantábrica sen o seu "ollo no ceo". Esta ausencia é un factor crítico na loita contra os narcosubmarinos e as descargas en alta mar, xa que as aeronaves son cruciais para a detección temperá e o seguimento das embarcacións dos traficantes. A falta deste recurso aéreo dificulta os labores de patrulla e pon unha barreira extra nas operacións contra un narcotráfico cada vez máis sofisticado.

A diminución do número de patrulleiras nas principais cidades galegas como Vigo e A Coruña, onde se pasou de dúas a unha, é un reflexo do investimento "rañoso" que denuncian os sindicatos. Ademais, la ausencia do buque de operacións especiais e do avión que operaba desde Santiago, reasignados a outras zonas, reduciu drasticamente a capacidade de acción da SVA en operacións de gran envergadura en augas profundas ou a gran distancia da costa.

Aínda que houbo un esforzo na dotación de persoal novo, o informe inicial subliña un problema de fondo: o persoal da SVA en Galicia, e particularmente a de Vixilancia Marítima, ten unha media de idade alta, de 56,9 anos, segundo datos sindicais. Isto xera un dobre desafío: a necesidade de substitución xeneracional e a limitación física para un traballo que esixe asaltos e persecucións en condicións extremas.
 

A Loita en Cifras e Tecnoloxía: O Desafío dos Colectores
A batalla contra o narcotráfico en Galicia non se pode entender sen analizar as cifras. En 2024, as incautacións de cocaína na comunidade disparáronse, con polo menos 12.000 quilos comisados. Un exemplo crave desta tendencia foi o achado de preto de 500 quilos de cocaína dentro de melones no porto de Vigo.

A pesar dos avances tecnolóxicos, o control da mercadoría que entra por vía marítima é un reto case imposible. A SVA é consciente de que, aínda que a tecnoloxía está ben dotada, non existen medios para analizar todos os colectores que chegan a portos como o de Vigo. O control de risco, baseado na procedencia e en análise de intelixencia, é a única ferramenta para detectar alixos en buques que transportan decenas de miles de toneladas. Esta limitación tecnolóxica e de persoal é o punto débil que os narcos aproveitan para introducir grandes cantidades de droga.

A falta de investimento nunha flota moderna e nunha base aérea operativa, sumada á alta esixencia do traballo e á necesidade de substitución xeneracional, creou un escenario de vulnerabilidade. A "desprotección da costa galega", como alertan os sindicatos, non é unha hipérbole; é unha realidade palpable que esixe un investimento urxente e decidido para dotar aos axentes das ferramentas necesarias nunha guerra na que os traficantes non deixan de mellorar os seus recursos.