O novo centro de terapias avanzadas contra o cancer funcionará o próximo ano, prometen universidades e SERGAS

As terapias CAR-T implica tomar células T do paciente, modificándoas xeneticamente nun laboratorio para que recoñezan e ataquen células cancerosas específicas, e logo infundirlas novamente no paciente.

Esta terapia demostrou ser moi efectiva nalgúns tipos de cancro, especialmente en certos tipos de linfoma e leucemia. A terapia CAR-T pode ser unha opción de tratamento para pacientes con cancro que non responderon a outros tratamentos ou que recaeron despois da quimioterapia ou o transplante de células nai.

O proceso de terapia CAR-T involucra varias etapas, incluíndo a recolección de células T do paciente, a modificación xenética destas células para que expresen un receptor de antígeno quimérico específico para o cancro, a expansión das células modificadas no laboratorio e a infusión das células de volta no paciente.

A teconología aínda non está 100% madura e hai que lembrar que a técnica CAR-T pode ter efectos secundarios graves, incluíndo unha resposta inmunitaria esaxerada, chamada síndrome de liberación de citoquinas, e toxicidade neurolóxica, polo que require unha monitorización e coidados especiais.

"O que hoxe empeza como unha novela de ciencia ficción, mañá terminará como unha reportaxe". Con estas palabras resumía o vicepresidente primeiro da Xunta e conselleiro de Economía, Industria e Innovación, Francisco Conde, o fito que está a chamado a ser a unidade cooperativa de investigación do centro en terapias avanzadas de Galicia, que se situará en Santiago tras un investimento de 2,5 millóns de euros e que estará en funcionamento a principios de 2024.

Conde participou este martes no acto de firma do protocolo para a posta en marcha desta unidade xunto co conselleiro de Sanidade, Xullo García Comesaña; os reitores das tres universidades públicas galegas, Antonio López (Santiago), Xullo Abalde (A Coruña) e Manuel Reigosa (Vigo); representantes das tres fundacións de investigación sanitaria e a xerente da empresa pública Galaria, Rocío Mosquera, entre outros.

Mosquera, precisamente, foi a encargada de abrir esta xornada celebrada no Pazo de San Lourenzo, no Campus Sur da capital galega, que supón pór "a primeira pedra" deste centro que albergará "ao redor del unha unidade de investigación" sobre as terapias avanzadas, señaladamente as denominadas 'CAR-T', para que Galicia "sexa pioneira" neste campo.

O conselleiro de Sanidade ofreceu algúns detalles sobre os próximos pasos a dar. O centro entrará en probas "no último trimestre de 2023" para que estea en funcionamento "nos primeiros meses de 2024". De feito, a comezos do próximo maio, desenvolveranse os exames do proceso selectivo para dotalo de persoal, que se incorporará no verán.

Comesaña: "Temos pacientes en hospitais que non van optar de momento a unha terapia 'CAR-T' porque están nunha fase precoz aínda, pero nuns anos isto non será unha terapia de rescate, senón de primeira opción"

TERAPIAS PARA O SERGAS
García Comesaña enxalzou que esta unidade de investigación desenvolverá novas terapias avanzadas coa idea de que, no futuro, estes fármacos incorpórense á carteira de servizos do centro e ofrézanse aos pacientes do Servizo Galego de Saúde (#Sergas).

"Hoxe temos pacientes en hospitais que non van optar de momento a unha terapia 'CAR-T' porque están nunha fase precoz aínda, pero nuns anos isto non será unha terapia de rescate, senón de primeira opción", proclamou.

O titular sanitario da Xunta botou a vista atrás para rememorar ao exconselleiro de Facenda Valeriano Martínez, falecido en outubro de 2021, porque "o viu clarísimo" cando se propuxo este centro que, á parte de ser un mandato do Parlamento autonómico do ano 2020, foi "unha das grandes apostas" en Galicia para o emprego dos fondos europeos REACT-EU.

Así, en marzo de 2021 anunciouse que se situaría en Santiago, no antigo Instituto de Ortopedia e Banco de Tecidos Musculoesqueléticos de Monte dá Condesa que cede a USC, e ao longo de 2022 coñecíase o proxecto de obra e a licitación do equipamento por máis de 700.000 euros: "Un proceso destas dimensións só poderíase facer cunha férrea vontade de colaboración e apoio de distintas entidades".

"UNHA AMBICIÓN"
Neste contexto, o vicepresidente primeiro da Xunta lembrou que este proxecto que "hoxe se converte nunha realidade", grazas á colaboración das universidades e a Administración autonómica, nace de "unha ambición que tivo os seus inicios en 2020".

En definitiva, trátase de "sumar capacidades dos diferentes grupos de investigación" para "multiplicar todas as posibilidades de éxito no ámbito cooperativo e de financiamento" para crear novos fármacos dos que se van a beneficiar pacientes de Galicia "e tamén do resto do Estado".

"O que hoxe empeza como unha novela de ciencia ficción, mañá terminará como unha reportaxe. Estamos convencidos, tanto o conselleiro de Sanidade como eu, de que non pasará moito tempo ata que se escriban reportaxes sobre a loita contra o cancro desde Galicia e, desde aquí, co centro de terapias avanzadas de Galicia", subliñou Francisco Conde.

Así mesmo, o vicepresidente adiantou a próxima posta en marcha por parte da Xunta dun novo decreto para investigadores co obxectivo de "captar" e "reter" o talento con "mellores condicións".

As previsións do Goberno galego é que estea aprobado no segundo trimestre de 2023 e permita beneficiar a máis de 500 investigadores e técnicos de investigación dependentes da Administración autonómica. A intención é darlles "estabilidade" e chegar "até onde a lei estatal de ciencia e innovación non o fai".
Os TRES REITORES

Como símbolo da unidade do panorama investigador e formador ao redor deste centro, tamén interviñeron, tras a firma do convenio, os tres reitores das universidades públicas galegas. Por parte da Universidade de Santiago, Antonio López desvelou que a única condición para adaptar as instalacións do Instituto de Ortopedia e Banco de Tecidos Musculoesqueléticos foi que se puxese en marcha unha unidade de investigación ligado á produción destas terapias.

"Esta colaboración, da que estamos a dar boa mostra cada vez que se nos pide, é a mellor receita para garantir o éxito. Temos unha infraestrutura magnífica e, agora, o que temos é que pola a pleno rendemento", demandou o reitor da USC.

Pola súa banda, o da Universidade dá Coruña, Xullo Abalde, celebrou que no acto estivesen presentes "cun obxectivo", que é o de "colocar a Galicia na vangarda" das terapias 'CAR-T', decenas de representantes de axentes importantes "para que a sanidade galega avance".

Ademais, o reitor da Universidade de Vigo, Manuel Reigosa, asegurou que o sistema galego de formación superior "leva moito tempo dando mostra de que está ao lado da cidadanía". "Os galegos podemos sentirnos orgullosos do que se está facendo en docencia, investigación e transferencia de coñecemento", confirmou.