Illa e Puigdemont, sós ante o perigo, ven as caras en Bruxelas

Os soños din que en moitos casos cúmprense, noutros só son cousas da imaxinación á que lle gustaría cambiar a realidade. Ademais, afírmase que poden ser froito da sorte, esa que necesita ser traballada, porque sen esforzo as cousas non son posibles, a non ser que sexan millonarios ou veñan de familia podente, e o diñeiro pódeo case todo. En política, os “soños” adoitan ser pragmáticos. A política non ten nada de romanticismo e si de intereses que afectan máis aos partidos que á cidadanía. Ten ética e moral a política, os gobernos? Parece que esta foise perdendo co tempo e agora atópase en plena crise. Dicía o escritor e expresidente da República Checa, Václav Havel, que “a política debe estar ao servizo da moral e a ética, e non ao revés”.

Este martes, o presidente da Generalitat, Salvador Illa, viaxaba a Bruxelas non para entrevistar con algunha autoridade comunitaria por temas de interese xeral do país que preside, senón por algo tan terreal como estratéxico: entrevistar co expresidente fuxido, Carles Puigdemont. O encontro tivo lugar na sede da Generalitat de Catalunya, edificio oficial. A escenificación estaba preparada daquela maneira: sen bandeira de Catalunya e cunha situación protocolaria moi particular. Parecía que o presidente actual era Puigdemont, ou pola súa localización nas cadeiras de brazos, que non era nada correcta. Intercambiaron os asentos? Ou foi un simple fallo do xefe de protocolo da Generalitat? Ou, sinxelamente, era un xesto de cortesía do actual inquilino do Palau da Generalitat? En calquera caso, a lectura semiótica que se fai non é boa para Salvador Illa.

Sen máis asistente que eles dous, “sós ante o perigo”, iniciábase o encontro para falar dos temas que lles están queimando as mans: a Puigdemont, que se lle aplique a amnistía e poida volver a Catalunya, da que fuxiu dúas veces (que se teña coñecemento), e á que quere regresar esperando que todo o mundo saia á rúa a recibilo como o gran heroe do procés; a Illa, con mandato de Moncloa, que apoien, entre outras cousas, os Orzamentos Xerais, moi importantes para Pedro Sánchez e a súa estabilidade gobernamental, ademais de que apoien outras leis no Congreso, sen deixar de lado os orzamentos da Generalitat de Catalunya, que tamén ten as súas dificultades para ser aprobados. É máis que probable que falasen da situación política, o verán, a familia e esas cousas que serven para romper o xeo que se endureceu ao longo destes anos. Todos estes temas que deducimos, e algúns máis (non compareceron para explicar a súa reunión), encheron a hora e media da charla, algo incómoda para os dous, por razóns diferentes.

O encontro, por imposición das circunstancias entre o actual e o anterior presidente, que xa se intuía que se ía a producir a pesar dos desmentidos iniciais, levantou discrepancias, sorpresa e, en máis dun caso, indignación nos partidos da dereita e ultradereita (cousa que, por outra banda, era de esperar), pero tamén entre os votantes, militantes e algúns dirixentes socialistas, que non entenden o servilismo do PSOE/Goberno con Puigdemont e o seu partido. Tanto Salvador Illa como Pedro Sánchez veñen falando de pechar feridas, de volver á normalidade democrática, e todas esas palabras que xa coñecemos por repetidas tantas veces.

Que a democracia é diálogo constante, pactos e todas esas cousas. Tamén é certo que democracia é respecto ás institucións, cumprir as promesas, tratar e defender a todo o mundo por igual (os constitucionalistas sentíronse abandonados en todo o procés), respectar as leis e pór en primeiro lugar a ética e a moral. Dicía Angela Merkel que “a moral e a ética na política son indispensables para a construción dunha sociedade xusta e equitativa”.

Que Salvador Illa, no tempo que leva de presidente, está a facer un bo traballo, é evidente que si. Que tranquilizou a boa parte da sociedade catalá, tamén. Que se está mellor agora que hai uns anos, si. Iso non significa que a xente non teña dúbidas polas concesións que está a realizar tanto a ERC como a Junts. Non se debe esquecer nunca que unha mentira pode arruinar cen verdades e pode botar pola borda todo o traballo. Afirmaba Sir Francis Bacon: “É moi difícil facer compatible a política e a moral”. Hai moita xente que ten gravadas determinadas frases, como a pronunciada por Illa en campaña: “Nin Cataluña será independente, nin haberá amnistía nin referendo de autodeterminación”.

A reunión de Salvador Illa e Carles Puigdemont foi a antesala da que está a piques de producir: a reunión de Pedro Sánchez con Carles Puigdemont, máis pronto que tarde. Será a foto do ano. Lugar de celebración? Xa está decidido, pero non o dirán até última hora, con toda seguridade antes de que termine o ano, se non hai convocatoria de eleccións. O que está claro é que a foto de Bruxelas en sede oficial está feita, que o recoñecemento a Puigdemont hase oficializado, como pedía. E algúns se preguntarán: quen gañou nese encontro? Segundo como o conte cada un, gañarían os dous. A democracia tamén? Pois, que queren que lles digan, tal e como está o panorama coa ultradereita matoa, que cada un saque a súa conclusión. Dicía Antonio Machado, nada dubidoso do seu pensamento: “En política só triunfa quen pon a vela onde sopra o aire; xamais quen pretende que sopre o aire onde pon a vela”.