Hai pouco asistín a unha destas ceas de Nadal nas que se convoca a xornalistas de distintos medios de comunicación e na que tiven a oportunidade de coincidir con moitos dos meus admirados colegas. Eu, que de momento esquivo a bala dos 30 -alcanzarame en cuestión dun mes e dez días-, era o plumilla novato nunha mesa na que sentaban algúns dos informadores máis relevantes da capital galega. Sen entrar en nomes, direi que algunhas eran as voces que protagonizan os matinais radiofónicos máis escoitados ou os que elixen o titular da primeira plana coa que acompañaremos o café do día seguinte. Dediquei parte da velada a afinar o oído e escoitar as experiencias de compañeiros e compañeiras con moito máis calo que o que firma estas liñas, tratando de aprender e descubrir si as súas inquietudes e as miñas eran coincidentes.

Nun momento dado, sorprendinme cuestionándoos por si temían perder o entusiasmo por este oficio, polo día no que o hastío sexa tal que non poñamos nin un pouco de corazón naquilo que escribimos, no que cheguemos á rolda de prensa de Guardiola e a única pregunta que nos brote sexa: “Míster, 1-0, non?”.

O consenso foi que a profesión cambiou radicalmente nos últimos anos e que os protagonistas da actualidade tampouco axudan a mellorar o panorama. Agora vivimos baixo a tiranía do clickbait, da inmediatez aínda que non sexa reflexiva, da palabra concreta que o SEO de Google permítanos situarnos na primeira páxina e canto máis arriba mellor, pois todo o que hai despois desa procura inicial non existe. Pero tamén vivimos sometidos ao desprezo constante, ao desdén de moitos políticos, á desconfianza dos cidadáns, á indiferenza de todos ante un traballo que, parézao ou non, non é fácil e ao que hai que dedicar moitas horas e para o que se necesita, aínda que non o crean, o seu chisco de talento.

O noso oficio, unha vocación para uns poucos crédulos románticos, converteuse moitas veces en fusilar notas de prensa ou dedicar toda a nosa atención ao que dixo (ou o que quixo dicir) o presidente de quenda nun tuit. Cuestións que pronto, moi pronto, poderá facer calquera IA, relagándonos ao ostracismo e facendo do xornalismo unha profesión antediluviana. Non sempre é culpa nosa, senón tamén dunha clase política que non concede entrevistas, nin roldas de prensa, nin declaracións á saída dun acto calquera.

E é culpa da cidadanía que acepta isto, que non esixe máis, que non pide transparencia, que non obriga a Jácome a sentar diante dun micrófono e dar resposta preguntas incómodas ou a Mazón a saír na televisión nacional a explicar que facía o 29 de outubro á hora para comer. No seu lugar, vemos como cada vez que hai eleccións non se emenda a estes personaxes, que salguen aínda máis reforzados das urnas. Descreemos dos medios mentres esiximos unha prensa libre nun mundo onde Iker Jiménez ten case cinco veces máis seguidores que Silvia Itxaurrondo. O problema é evidente e non é propio dunha democracia sa.

Mentres, asisto ojiplático á noticia de que o ministro de Transportes, Óscar Puente, sentará a charlar máis pronto que tarde con Zorrorífico e Detective Murciano, dous muchachicos que o están petando en redes en apenas dúas semanas por unha aparición estelar na Revolta grazas aos minutos de fama concedidos de maneira aleatoria por Broncano, tal e como adoita facer o de Orcera. Así o confirmou Pere Rostoll, xefe de gabinete de Ponte, que vén de recoller a luva lanzada por estes estudantes de FP nunha entrevista para ElDiario e promételles unha audiencia con eles na súa canle de Youtube.

Como é posible que isto pase? Non me malinterpreten, porque me encanta a idea de que Ponte acuda onde queira e responda as preguntas destes colexiais, que seguro fan algo máis que interesante con este material. Pero é xusto que os últimos mozos viroso teñan esta clase de alfombra vermella mentres aos medios sinálannos o cartel de “volva vostede mañá” para tentar concertar unha entrevista co presidente dunha deputación, cunha conselleira, cun alcalde…?

Que interesante sería poder estar cara a cara con Ponte e preguntarlle polo futuro do Corredor Atlántico, polos investimentos na Alta Velocidade, pola conexión entre Vigo e O Porto, polo Saída Sur e a nova ponte do Miño, por cando haberá Proximidades en Galicia, por cando se acabará o illamento de Lugo por tren e por estrada, por cando Ferrol estará conectada nuns tempos competitivos, por si algún día desaparecerán as peaxes da AP-9 ou a AP-53, polos motivos polos que non houbo unha investigación independente e precisa con todo o que ocorreu en Angrois en 2013…

Oxalá Zorrorifico e Detective Murciano teñan, aínda que non sexan xornalistas -ao parecer nin sequera é requisito para segundo que cousas, como ser xornalista- pero talvez si uns solventes comunicadores, o espírito e o apromo para sacarlle aos seus entrevistados as respostas ás preguntas que eu fágome e que non me deixan facerlles, porque persoalmente empezo a estar farto das portadas, das respostas de si e non, dos mails de “queda pendente de axenda”, de que ningún gabinete se digne a levantar o teléfono e que, cando sucede, non soe como que me están facendo un favor. Non quero perder o amor polo xornalismo e algún día espero ser eu o que conte os seus batallitas a un mancebo recentemente saído da facultade nunha cea do Nadal calquera, aínda con algo de brillo na mirada e as preguntas correctas a Guardiola anotadas no meu caderno. Quero ser xornalista por sempre, pero vos xuro que este novo xornalismo non mo pon nada fácil.