Paulo Carril, CIG: "Os aranceis son unha nova arma para reforzar o papel imperial da EE.UU."

-Cales foron os principais retos que afrontaron desde a CIG entre o último congreso e o IX que se vai a celebrar o 24 de maio deste 2025?

Iniciamos a preparación de IX Congreso cando xa se daban os primeiros pasos de desescalada na pandemia, xusto no momento que a UE perfilaba axústelos para que España puidese acceder aos fondos europeos. Perfilábase un marco dentro do cal había varias visións con respecto á reforma laboral do 2021, por exemplo, coa reforma das pensións. Isto, a día de hoxe, tradúcese en datos os crus datos do SEPE como é que o 60% do traballo creado son contratos fixos descontinuos temporais, aumenta a pobreza laboral así como a precariedade e a redución de ingresos, todo isto desenvolveuse no marco legal da reforma ademais de agravar a carestía da vida. Por tanto, ser capaces de afrontar unha defensa do traballo e das condicións de vida dignas neste contexto foi difícil. Aínda así, fomos capaces de afrontar que durante a negociación colectiva Galicia foi tratada como unha parte máis do Estado, aínda que nos  anos 2023 e 2024 os salarios creceron máis en termos comparativos. Todo isto froito do que entendemos como un modelo sindical dunha intensa mobilización para demostrar que os dereitos existen en base ás reivindicacións. 

A nivel galego, estivemos vivindo un proceso de substitución no goberno autonómico que activou as políticas suicidas co desmantelamento de servizos públicos, con desigualdade e desertización industrial. Tamén foi evidente o espolio dos nosos recursos naturais e minerais sen que por iso reverta directamente nel. Por iso reivindicamos un plan de reundistrialización que reverta beneficios no noso país e non un modelo depredador que non pecha ciclos produtivos ademais de ser colonizador, agresivo contra o medio ambiente e outros procesos produtivos. 

-E vostede como afronta este congreso?

Tal e como o afronta a organización, coa legitimación de catro anos moi intensos nos que consolidamos a posición como primeira forza nun período de eleccións sindicais e cun aumento no número de afiliados e afiliadas. Isto permítenos resultados a través da mobilización como elemento tractor que faga avanzar os dereitos da clase traballadora. Afrontamos este congreso baixo esa realidade e nun momento de moitas incertezas.

-Incertezas que reflicten o momento que se vive cos aranceis dos EEUU. Cre que isto encamíñase a unha recesión como a vivida en 2008?

Cremos que isto débese analizar tendo en conta o aumento da explotación capitalista mediante a guerra e a depredación de recursos. A guerra constitúe unha nova ofensiva do capital e así, o capitalismo encabezado por EEUU, busca novas oportunidades para novos investimentos. E isto ao mesmo tempo que se responde ao cuestionamiento que poden ter hoxe os EEUU e o propio dólar fronte aos BRICs e onde a orde neoliberal, tal como concibiuse, está roto. Ademais, a chamada ao aumento do gasto militar esixido por Washington fai que a OTAN vaia cara a unha especie de reconversión á que os estados europeos acoden sumisamente. Hai un reforzo do papel imperial dos Estados Unidos cunha nova arma como son os aranceis. Todo isto crea un contexto no cal poden empeorar as condicións da clase traballadora e, no caso galego, se lle sumamos que esta situación presenta tamén a depredación dos nosos recursos, temos unha realidade preocupante. Hai patronais que queren xustificar estas incertezas sobre os incrementos salariais, como fai a do metal en Ourense que quere aplicar un cero de aumento salarial nos próximos anos. Non sabemos si estamos na antesala dunha nova crise, si sabemos que o capitalismo pretende afrontar esta situación sobreexplotando e empeorando as condicións de vida da clase traballadora e, se isto é así, buscaremos a forma de que teña o menor impacto posible. Non somos agoreiros pero si nos pomos en alerta ante quen queira “cobrar” mediante o empeoramento das condicións da clase traballadora. 

-En relación con Alcoa, cren que a multinacional estivo chantajeando a Goberno e Xunta para continuar en San Cibrao? 

A nosa posición sobre Alcoa é clara e está apoiada pola maioría do comité, isto é que hai un incumprimento industrial por parte da multinacional, hai un memorando (MOU) que tememos sexa unha nova actuación da aluminera ante a cal os gobernos se sometan e teñan máis en conta as posturas da empresa que os puntos do comité. Un exemplo é que unha parte do acordo era a construción dun forno de ánodos, algo que non se cumpriu. Alcoa non cumpriu e os gobernos galego e español comprarán as formulacións da empresa para desatender cada vez máis as reivindicacións dos traballadores e traballadoras. Alcoa quere botar man ao fondo preparado para investir e non materializalo. Esta empresa non é crible ante a cantidade de incumprimentos que acumulou. Pódense habilitar fondos pero que non atrase os investimentos previstos e en segundo lugar, o custo da enerxía non é como describen nun país como Galicia onde o 40% da produción eléctrica está a exportarse, onde a PPA con Endesa ten a suficiente capacidade para fornecer electricidade a un prezo máis barato. Ademais, os gobernos non aplicaron tarifas industriais competitivas e esta é outra das reclamacións da CIG con respecto a esta cuestión.

-Como describe a postura da CIG ante o proceso de descarbonización e a substitución de industrias dependentes do carbón por outras máis limpas?

Confírmase o que dixemos durante estes últimos anos, aquí non hai transición, hai demolición. Estamos ante unha reconversión clásica e Galicia segue estando condenada a ser subministradora de materias primas para alimentar a transición enerxética. Esa transición, por outra banda, non está a ser xusta porque vén ditada polo capital. Aí temos os resultados nas Pontes e en Meirama, sobre todo no que foi a central térmica das Pontes, a de maior capacidade de produción. Temos propostas para facer unha transición real e xusta, de aí as folgas e manifestacións que convocamos. 

-Aínda así, paralizáronse parques eólicos que teoricamente alimentarían  industrias con enerxía limpa. 

Entendemos que hai unha transición enerxética ditada polo capital e que os gobernos acatan sen importarlles as consecuencias medioambientais e sociais que provoca este desenvolvemento. Por outra banda, todo iso está en mans privadas e a pesar de ser produtores, a enerxía aquí non é máis barata nin para a poboación galega nin para a industria. Isto profunda o desequilibrio territorial e social, o mesmo que sucedía cos plans de pantanos no franquismo. Formamos parte da plataforma 'Eólica así non' e isto demostra que os xulgados verifican as afectacións que aparecen. Tamén temos un plan que presenta causa xurídica, defendemos en alianza co ecoloxismo galego, un decálogo que faga posible que a enerxía eólica axude a descarbonizar pero creando emprego de forma segura, xurídica e economicamente, para o conxunto da poboación. Non queremos un modelo que acapare terras e expulse a xente de sectores produtivos, sen falar da eólica mariña que sería unha forma máis agresiva. No VIII Congreso deixabamos ver que a dixitalización e a descarbonización estaban valorizando a capitalización fronte ao traballo. Os plans eólicos actuais só benefician ás grandes empresas e empeoran as condicións de vida. Fixemos un estudo sobre a enerxía eólica e constatamos que é falso unha maior xeración de postos de traballo, hai menos traballadores hoxe en día que hai uns anos e con peores condicións de traballo. 

-En relación ás actividades extractivas, os proxectos de Touro e Beariz son continuadores desas políticas meramente extractivas e que non xeran postos aquí?

A mina de Touro-O Pino é unha aberración. O mesmo proxecto, que fora rexeitado, está a maquillarse para darlle saída outra vez, a nosa posición é negativa e contraria. No caso de Beariz estamos ante unha formulación semellante co rexeitamento mostrado con anterioridade. Existe un feito común que manifestamos desde sempre, os ciclos produtivos hai que completalos dentro do territorio, aumentar valor engadido á nosa economía, diversificar a nosa capacidade produtiva industrial garantindo un equilibrio ambiental e social onde non se destrúa emprego. A CIG conseguiu que o ditame do CES contra a Lei de Beneficios Sociais e Económicos dos Recursos Naturais de Galicia, medida estrela do goberno Rueda, sexa emendado precisamente cun deseño que vai na dirección de equilibrio e non destrución de emprego. Hai unha posición crítica do CES, por moito que queiran torturar ese ditame e desprezar na tramitación e aprobación desta lei. A isto engadimos o dano ambiental e social para a ría de Arousa que supoñen Altri e a mina de Touro. No caso de Doade (Beariz) falamos dunha mina cuxos dereitos de explotación son dunha empresa aragonesa que extraerá litio de aquí e abastecerá a planta de baterías que creará Stellantis en Zaragoza con fondos públicos. Por tanto, o PP fai caso omiso do ditado polo CES.

-Sobre Altri, a CIG denunciara no seu momento que varias avaliacións ambientais realizáronse con empresas externas, competencia exclusiva do funcionariado público. A Xunta declara que non se fixo unha avaliación ambiental externalizada sobre Altri. A CIG pode demostrar que si se realizaron avaliacións con empresas externas?

A declaración de impacto ambiental (DIA) e a súa pendente declaración ambiental integrada, confirmará algo que eu anunciaba cando xa se coñecía a sentenza do TSXG: en San Caetano (sede administrativa da Xunta) estar a queimar expediente para desvincular a tramitación de Altri deste asunto. O informe sobre captación de augas de Altri aínda está pendente de coñecer e nós temos constancia da presión que recibiron funcionarios públicos para subscribir e validar informes realizados fóra da administración pública. Si é certo que sobre Altri hai unha tramitación opaca por parte da Xunta, isto comprobarase nos xulgados se é que o PP segue ignorando as manifestacións populares sostidas no tempo. Estamos convencidos de que a DIA aprobouse precipitadamente por mor desta sentenza sobre empresas externas. Tanto a DIA como a autorización ambiental integrada teñen encima un enorme nivel de condicionantes e isto confirma que o proxecto debería estar rexeitado. 

-A nova lei de medios públicos galegos supón tamén un ataque aos dereitos dos traballadores e traballadoras do ente CRTVG?

Non queremos permitir que esta lei esconda a Iniciativa Lexislativa Popular para garantir que a CRTVG estea ao servizo do pobo. O feito é que o goberno galego converteuse en oposición da oposición. Neste contexto, a nova lei pretende perpetuar o control político da CRTVG para garantir a españolización e desgalleguización da sociedade galega, por outra banda, tamén busca desmantelar dereitos e un servizo público que garante a imparcialidade e veracidade da información. Por último, pretende enterrar e exterminar o galego coa posibilidade do uso doutros idiomas. Esta lei é condenable e trátase da peor versión dun PP tiránico.

-Ve necesario subir o SMI antes de que se convoquen eleccións en 2027?

A CIG, en relación ao SMI, pide que se respecte a Carta Social Europea que no seu artigo 4.1 fala de que para garantir unha renda digna, o salario mínimo debe ser acorde co 60% do salario medio. E este ano denunciamos, como o ano anterior, que o incremento está a ser inferior ao establecido pola Carta Social Europea. A CIG formulou unha reclamación ante o Comité Europeo de Dereitos Sociais para garantir un SMI acorde coa Carta Social Europea. Nestes momentos o SMI debería ser de 1.320 euros. Tamén criticamos que se aplique unha desgravación fiscal no IRPF porque iría contra a Carta Social Europea. Nos últimos informes de rendas o incremento do SMI significa reducir as taxas de pobreza e pobreza extrema. Non entendemos como non se acomete isto de forma decidida. En total, debería incrementar o salario mínimo en 136 euros para chegar aos 1.320,04 euros.