Adeus a Altri? Por que o non de Besteiro pode implicar a súa morte debido ás súas emisións

A viabilidade de Greenfiber é máis dubidoso que nunca. O líder do PSOE en Galicia, tras meses de titubeos, situouse por vez primeira onte en contra da celulosa de Palas de Rei.

O principal argumento de José Ramón Gomez Besteiro é que a pasteira que planean Altri (Portugal) e Grenalia (Galicia) non é compatible coa política de descarbonización que promoven os fondos Next Generation da Unión Europea.

O socialista lembrou que os empresarios esperan que o maná europeo cubra un terzo do investimento. Os promotores recoñeceron que sen diñeiro de Bruxelas, non é viable.

“"Á marxe de que o proxecto non nos guste, declaracións e afirmacións de que este proxecto sairá si hai financiamento público por importe de 250 millóns, é dicir, case un 25% do proxecto industrial, a min paréceme que vai ser imposible. Porque creo que polos parámetros de descarbonización e de innovación, das axudas europeas, ese proxecto non vai ter moita saída por esa vía", dixo onte o líder do PSdeG nunha entrevista na SER.

A chave dos fondos Next Generation en España tena o Goberno Central. Neste caso, o Ministerio de Industria, dirixido polo PSOE. 
 

Por tanto, a toma de postura en público de Besteiro dá a entender que o PSOE non está polo labor de subvencionar Altri. De nada serviralle aos empresarios o apoio que lle vén mostrando o PP e a Xunta, porque parece moi dubidoso que San Caetano teña músculo financeiro suficiente para tapar o oco que deixarían as subvencións europeas.

En todo caso, o quid da cuestión é si Greenfiber, que así bautizaron os promotores a pasteira, é compatible cos criterios dos Next Generation.

Por agora, ao repsecto, só hai un informe e é de parte. O presentado esta primavera ante a UE por Ulloa Viva, co apoio de ducias de concellos, entidades ecoloxistas, sindicatos agrarios e outros.

Así, o informe, que se pode descargar ao final destas páxinas, subliña que o proxecto da celulosa non cumpre cos obxectivos de mitigación do cambio climático, que son fundamentais para acceder a fondos europeos de recuperación. En lugar de reducir as emisións, a fábrica incrementará o uso de combustibles fósiles, como gas natural e diésel, o que aumentará as emisións de gases de efecto invernadoiro. Destácase a contradición entre a presentación do proxecto como sostible e a súa dependencia destes combustibles, o que pon en dúbida as súas credenciais ecolóxicas.

Ademais, a fábrica xerará un tráfico intenso de vehículos pesados, con máis de 500 camións diarios, o que contribuirá a aumentar significativamente as emisións de CO2 na zona. 

Outro punto controvertido é a orixe da madeira. A plantación masiva de eucaliptos para abastecer á fábrica indigan aos ecoloxistas, xa que este monocultivo intensivo degrada os solos e afecto negativamente ao secuestro de carbono. Con todo, a Xunta estima que non haberá que plantar máis eucalipto. Opinión que foi rebatida por expertos forestais no recente informe do Consello da Cultura. 

A Plataforma Ulloa Viva conclúe que, lonxe de ser un proxecto aliñado coa descarbonización, a fábrica de Altri agravará os problemas climáticos e ambientais, afectando tanto aos ecosistemas locais como aos compromisos climáticos de España​.

Así, por exemplo, explica que Altri pide 250 millóns en concepto de descarbonización, o que agortaría a liña para descarbonización industrial en toda España.

Sucede, ademais, que a fonte de enerxía para a factoría serán enerxías fósiles, que son as que precisamente os Next Generation pretende combater.

“O proxecto admite que se utilizará combustible non renovable nalgúns procesos produtivos (caldeira de recuperación, forno de cal, caldeira de biomasa, caldeira de emerxencia e “flare”), o cal desmonta a imaxe de proxecto sustentable que pretende trasladar á cidadanía e á administración pública; ao que ademais habería que engadir o uso de gasóleo en maquinaria de movemento de materias primas e outros vehículos internos, que se abastecerán en dous tanques de gasóleo de 15m3 cada un, situados preto do parque de materias primas”, sinalan os ecoloxistas.

A pesar da evidente importancia política das palabras de Besteiro, non é o PSOE, nin sequera en última instancia o Goberno de España, quen debe xulgar si o proxecto de Altri viola os obxectivos de descarbonización. É unha tarefa que lle corresponde á Comisión Europa.

Respecto diso, hai que sinalar que son xa varias as preguntas persentadas por eurodiputados de esquerdas. Por exemplo, Idoa Villanueva preguntou esta primavera que “pretende conseguir 250 millóns de euros públicos a través do PERTE de descarbonización industrial” cando “ recoñece a emisión de contaminantes ambientais —como os óxidos de nitróxeno, dióxido de xofre e outras partículas—” polo que cuestiona que Greenfiber poida cumprir un dos principios que rexen as axudas, o Principio de non causar prexuízo significativo ao medio ambiente (DNSH).
 

A resposta da Comisión foi ambivalente. Primeiro, lavar as mans, porque non recibiu ningunha solicitude de pago de España que requira a avaliación da fábrica de celulosa e lyocell en Palas de Rei (Galicia, España). Iso si, deixou claro que “o cumprimento dos obxectivos relacionados cos PERTE, así como os requisitos do principio DNSH e o cumprimento da lexislación medioambiental vixente serán avaliados formalmente pola Comisión no marco das solicitudes de pago pertinentes”.

En definitiva, que Bruxelas non pagará a España as subvencións para Altri si percibe que ten un impacto negativo sobre a descarbonización e o medio ambiente. Da toma de postura de onte de Besteiro, poder deducir que o PSOE e o PSdeG non están polo labor de apoiar un proxecto que saben pode ser rexeitado en Bruxelas. 
 

Así as cousas, agora mesmo parece complicado que Altri saia adiante, salvo que a Xunta -que claramente está a favor da iniciativa como proba o feito de que vai filtrando un a un os informes favorables aínda que non sexan vinculantes, algo que xamais pasou- poña o diñeiro do seu peto ou que apareza outro empresario disposto a arriscar 250 millóns nunha industria con credenciais ambientais cuestionables. Son dúas hipótese que agora mesmo, parecen remotas.