Traballadores de hostalaría: non volverán traballar por menos

Os e as traballadoras de hostalaría en Galicia queren darlle a volta á tortilla. Se antes da pandemia unha maioría de empresarios sen escrúpulos pagaban o mínimo e engadían horas sen remunerar á xornada laboral dos seus empregados, agora e desde que se levantaron as restricións tras a COVID, o sector hostaleiro non ten suficiente man de obra. E é que a xente empezou a buscar novos sectores onde traballar, con salarios algo máis dignos e por oito horas de traballo. Por outra banda, hai traballadores que ven a súa calidade de vida mermada ante algunhas actitudes empresariais que continúan con fórmulas laborais rayanas na ilegalidade e aproveitar, nalgunhas ocasións, da vulnerabilidade do traballador. 

DÚAS CARAS

Carmen traballa en dous postos a media xornada cada un. O primeiro, nun restaurante en Santiago, considérao ben pago, aínda que en tempada alta o horario pode prolongar unha hora máis. O resto do ano o seu horario é o que figura para media xornada. “Estiven moitos anos traballando a media xornada nese posto, pero ao final tiven que buscar outro traballo para ter un salario completo”. Aproveitando días libres do restaurante empezou a traballar nunha tenda de lambetadas onde “tamén traballo a media xornada e cobro menos que no restaurante”.

Os propietarios da tenda redactáronlle un contrato e as cousas parecían ir ben. “Pasados tres ou catro meses vin a nómina e faltaban como cen euros de salario” di Carmen. “Falei coa propietaria que inmediatamente me sacou outro contrato para asinar dicindo que eu facía menos horas e por tanto debía cobrar menos”. Ao final asinou o novo contrato. Isto non é legal, con todo, como moitos e moitas traballadoras, as circunstancias persoais de cada un ás veces empuxan a aceptar condicións pouco favorables.

“Hoxe en día as boas condicións están nos hoteis ou si vas contratado por ETT” di Carlos, camareiro nun hotel da Coruña. Con varios anos de experiencia, “nunca aceptei traballar fóra de convenio” nun sector onde nunca se cumpriu ao 100% este acordo laboral. “Tiven dificultades para atopar traballo por non amoldarme ao que quería o empresario, é máis, nunha ocasión ao terceiro día de traballar despedíronme segundo o propietario 'porque non podo manexarche como aos outros'”.

A día de hoxe, Carlos sente ben dentro das súas condicións: “traballo 36 horas á semana, as pagas extraordinarias están prorrateadas e podo gozar de 30 días de vacacións”. Isto era case inconcibible até fai non moito por unha filosofía empresarial “de aforrar en gastos e salarios”. Con todo, despois da pandemia “as cousas cambiaron, falta man de obra e isto obrigou ao sector a presentar unhas condicións laborais mellores”. 

QUE ESTÁ a PASAR?

A resposta dábana os empresarios de hostalaría de Pontevedra a inicios do verán: “falta persoal”. Os datos da Federación Empresarial de Turismo e Hostalaría de Pontevedra apuntaban a un déficit de 6.000 traballadores e traballadoras no sector hostaleiro pontevedrés. 

Por outra banda, a propia Federación asinaba en decembro de 2023 un acordo fóra de convenio para o aumento nun 8% dos salarios cos sindicatos CIG, UXT e CCOO. Tamén se engadiron pluses para traballadores que se incorporaron entre 2022 e 2023. Mentres tanto, o convenio laboral aínda se estaba negociando. Detrás estaban as cifras máis que positivas do sector turístico en Galicia, a parte de que se buscaba "adaptar o sector aos cambios da sociedade e facer da hostalaría unha opción laboral atractiva para os mozos".

“É difícil saír da hostalaría, polo menos en Santiago, cando se suman os horarios dos dous traballos só durmo dúas horas” di Carmen. Por outra banda, Carlos cre que “chegará un punto no que cada vez menos xente quererá traballar por menos” e os locais de hostalaría terán dificultades para funcionar. 

A día de hoxe as condicións laborais en hostalaría melloraron nalgúns aspectos, aínda que é certo que existen puntos onde pouco parece cambiar. De todos os xeitos, tanto empresarios como traballadores son conscientes de que as condicións non poden ser as de “sempre” se seica o sector desexa seguir desenvolver.