Lucía Lago ábrenos as portas de 'O faro da sirena': "A novela naceu mentres estudaba a Lei de Contratos"

Estás en plena xira de presentación do libro que xa leva algo máis dun mes na rúa, este xoves na Coruña e as próximas paradas son Sada e Santiago. Como están a ir as presentacións e que resposta estás a atopar dos lectores?

Pois a verdade é que están a ir moi ben. Sorpréndeme e faime súper feliz ver o agarimo co que os lectores acolleron a novela, coa que me comentan que se sentiron identificados cos personaxes ou que lles fixo gozar e pasar un bo ratito. Moi feliz porque é o mellor premio que pode ter unha escritora, o agarimo dos lectores, coñecelos en persoa, porlles cara e coñecer un pouco as súas historias e os motivos polos cales senten identificados coa novela. 

É o teu debut na ficción e algunhas voces xa comparan o teu estilo co de Kate Morton ou Charlotte Brontë. Palabras maiores, pero imaxino que son un tremendo halago e un aliciente para seguir escribindo.

A verdade que si, sinto moi halagada, moi fiucega de que me comparen con elas. Non sei si merézome esas comparacións, pero desde logo elas son os meus referentes. Encántanme as irmás Brontë ou Jane Austen. Tamén Kate Morton, en canto a literatura contemporánea, é o meu referente absoluto. É unha maneira de crear un universo máxico cun estilo a dous tempos, con presenza moi importante da infancia, pero tamén de segredos familiares. É un pouco o que eu tento recrear dentro do meu estilo e da miña terra como é Galicia.

NOVELISTA E OPOSITORA

O que se achegue á túa biografía atopará licenciaturas en Dereito e en Administración e Dirección de Empresas, dous mundos algo afastados das letras pero que teño entendido que se mesturaban co proceso de escribir mentres sacabas unhas oposicións. Sempre estivo aí a espiral por escribir ou era máis ben un refuxio durante as horas de chapar? 

Un pouco das dúas cousas. Sempre foi un refuxio, pero esa espiral sempre existiu e creceu comigo desde que era unha nena. A verdade é que durante a oposición comezou o xerme desta novela, que xurdiu na miña cabeza mentres estudaba a Lei de Contratos.

Tentaba evadirme, imaxinando ese momento no que volvese ter tempo libre e a historia que me gustaría escribir. Así xurdiu ‘O faro da sirena’, por unha casa que está preto de onde vivía nese momento. A verdade é que a escritura e a lectura sempre foron as miñas dúas grandes paixóns e as miñas dúas grandes vías de escape cando tiña que estudar tanto para a carreira como para a oposición.
 

#Pór a escribir no medio dunhas oposicións é unha pirueta complicada, máis si cabe si temos en conta os saltos no tempo da novela, con esa viaxe a 1920, para o que imaxino que fixo falta un proceso de documentación. 

A idea tíñaa desde o primeiro momento, tanto o principio como o final. Xurdiu de maneira espontánea nos meus paseos preto daquela casa que a min inspirábame. Pero logo o proceso de desenvolvemento foi bastante longo. Estiven case tres anos entre que preparei a oposición, aprobei a oposición, mudeime a Barcelona e logo a Madrid.
 

E durante todo ese tempo, unha gran parte dese traballo foi preparar unha escaleta, documentarme sobre o tempo no que quería narrar a trama, sobre os personaxes que quería que poboasen a historia, sobre temas de natureza, de paisaxes, para que a xente puidese trasladar a esa costa de Galicia, á súa flora e a súa fauna. Realmente foi un proceso moi bonito, pero moi longo de documentación e de escritura previa a comezar o que é o goce de comezar a desenvolver a historia.

O libro ten moito de lendas e de todo ese misticismo que rodea o folclore galego. É obvio que esta é unha terra que se presta moito a historias como a túa…

Si, desde logo. Sempre pensara que, si nalgún momento tiña a oportunidade de escribir, encantaríame recoller nunha historia as nosas tradicións, as nosas lendas, ese folclore que é tan rico en Galicia e que se traslada de xeración en xeración, sobre todo a nivel oral. Todos coñecemos lendas da Santa Compaña, lendas de, neste caso, a sirena da Illa de Sálvora, que tamén me inspirou para a novela. Sempre pensara que a min como lectora que me encantaría atopar un libro que axuntase esas historias un pouquiño máis evocadoras, do estilo de Kate Morton, que tivese tamén esa parte de misterio e de escuridade e que tivese tamén este folclore noso tan interesante e tan rico.

"#ES UNHA HOMENAXE A todas As AVOAS E NAIS"

Podemos considerar a Clara e Mairi como os personaxes principais, separadas por case un século. Como de difícil resultou compor a un personaxe como é o dunha nena que viviu 100 anos atrás? Inspirouse en alguén?

Para inspirarme nesa nena axudoume a miña avoa, que faleceu cando tiña 95 anos e viviu con lucidez até o final da súa vida. Ela contábame moitísimas historias da súa infancia, as súas irmás aínda viven e cóntanme historias de como era Galicia naqueles tempos, como era a súa infancia, como eran os seus xogos, como era a educación á que tiñan acceso na Galicia rural, como era o seu caso. Todas elas foron a miña gran inspiración á hora de construír esa historia. É un pouquiño anterior a elas, pero moi similar en canto ás vivencias que eu quería transmitir dos xogos, da relación que tiña coas súas irmás e nesa relación que teñen Mairi e Julia, que son as nenas protagonistas da historia do pasado. 

Isto empata un pouco coa literatura que estamos a ver ultimamente en Galicia, penso por exemplo en Ángela Banzas, onde moitos personaxes e moitas protagonistas son mulleres que representan practicamente todos eses arquetipos que vemos das nosas nais, das nosas avoas, mulleres que sacaron adiante unha familia, se cadra elas soas.

Efectivamente. Na miña familia esta é unha figura moi forte, tanto a miña nai como a miña avoa e as súas irmás. Eu lembro pasar moito tempo con elas nos outonos, en comidas familiares, escoitando as súas historias á calor da lareira, escoitando a historia desas vidas tan duras, tan sacrificadas, pero ao mesmo tempo tan felices para elas e tan gratificantes de ver que conseguiran que as súas fillas estudasen, aínda que elas non tivesen a oportunidade. Que todos estivésemos ben, que ese sacrificio ao final mereceu a pena, e grazas ao seu esforzo hoxe todas podemos ter unha vida distinta á que elas tiveron, que foi de puro sacrificio e traballo.
 

E son unhas figuras fortes e tan interesantes, tan cheas de historias que contar, que esta novela tamén é un pouco unha homenaxe a todas as avoas e a todas as nais que loitaron moito para que nós esteamos moito mellor do que viviron elas. 

Outro aspecto do libro é o coidado polas paisaxes, que parecen un personaxe máis da novela. Ese mimo polo territorio di moito tamén do teu apego por Galicia, que supoño crece na distancia e que, imaxino, úneche a Clara.  

Totalmente. Os fragmentos da morriña de Clara escribinos case todos estando en Barcelona, con moita morriña da miña casa, da miña terra, da miña paisaxe brumosa e dos paseos que eu daba todos os días escoitando o mar. A verdade é que para min Galicia é un personaxe máis dentro da novela e quería que todos os lectores ao lelo, tanto si coñecen Galicia como aqueles que non vivisen en aqua ou non tivesen a oportunidade de coñecela, puidesen trasladar ás nosas costas, que puidesen ver ese verde dos nosos campos ou eses cantiis cerca do mar que a novela se inspira na costa de Dexo, Mera e Lorbé. Eses son as paisaxes cos que eu crecín e quería trasladalos, darlles forza e consentilos para que os lectores puidesen trasladar até eles. 
 

‘O faro da sirena’ é un feliz comezo, pero, hai algo xa no forno para o ano que vén?

Algo hai! Non sei si para o ano que vén ou para o seguinte, pero desde logo xa hai outra historia fraguar. Podo adiantar que tamén transcorrerá en Galicia, e tamén terá un gran compoñente de misterio familiar, será unha historia a dous tempos, e a verdade é que estou a traballar moi feliz e moi ilusionada, esperando que aos lectores gústelles tanto como ‘O faro da sirena’.