Calidade do aire: niveis de benzopirenos superiores aos fixados pola OMS en Vigo, A Coruña, Curtis e Sarria

Limitar as macrogranjas, o tráfico e os combustibles fósiles son claves para mellorar, indica un estudo de Ecoloxistas en Acción, que se pode descargar ao final desta noticia.

A  mobilidade reducida debido á crise de COVID-19 resultou nunha mellora xeral sen precedentes na calidade do aire. Con todo, todos os galegos que viven en cidades respiraron aire contaminado por encima dalgúns dos parámetros da Organización Mundial da Saúde en 2021. 

Anualmente no Estado español hai ata 30.000 mortes prematuras por condicións derivadas da contaminación do aire, segundo a Axencia Europea de Medio Ambiente (AEMA). Segundo o Instituto de Saúde Carlos III, 10.000 deles morren durante episodios de alta contaminación. 

A calidade do aire rexistrou unha melloría en Galicia en 2021, segundo ano consecutivo de pandemia, nun contexto de peche da térmica de Meirama e clausúraa parcial da central de carbón das Pontes. Así figura en o informe realizado por Ecoloxistas en Acción, no que tamén se recolle o "preocupante" nivel do canceríxeno benzopireno nas estacións de medición de Coia (Vigo) e, sobre todo, nas da Grela (A Coruña), Leste (Sarria) e Teixeiro (Curtis).

Segundo sinala Ecoloxistas en Acción, estas tres últimas zonas que superan os niveis de benzopireno recomenadado pola OMS enmárcanse nas áreas industriais da Coruña-Arteixo, a fábrica de Cementos Ourol e a central de biomasa de Greenalia. Por iso, fai un chamamento a ampliar as "escasas" medicións deste contaminante e a adoptar medidas específicas para reducir as súas emisións.

O Benzo(α)pireno (BaP) é un hidrocarburo aromático policíclico (HAP) que se atopa en partículas finas procedentes dunha combustión incompleta. Unha fonte principal de BaP en Europa é a calefacción doméstica, e en particular a queima de biomasa, a incineración de residuos, a produción de coque e aceiro e o transporte, así como a combustión ao aire libre.

MICROPARTÍCULAS NAS CIDADES
Así mesmo, fai fincapé en que toda a poboación galega respirou aire contaminante en 2021 de partículas (PM10 e PM2,5), sobre todo en zonas urbanas nas que superaron os niveis recomendados pola OMS, especialmente en Vigo e a súa área metropolitana.

En todas as cidades superáronse os valores medios diarios recomendados pola OMS para o dióxido de nitróxeno (EN O2), así como tamén os anuais (neste caso, coas excepcións de Lugo e Ferrol). Os niveis máis altos deste contaminante rexistráronse de novo nas aglomeracións da Coruña e Vigo, como consecuencia do intenso tráfico rodado que soportan. Na Galicia rural superáronse os valores medios diarios e anuais para PM2,5.

As concentracións de ozono troposférico diminuíron notablemente, como resultado da forte caída das emisións dos seus principais precursores, os óxidos de nitróxeno (NOx). Con todo, superouse o estándar recomendado pola OMS --excepto nas cidades de Lugo, Ourense e Pontevedra--.

No tocante ao dióxido de xofre (SO2), volveron detectar superacións da concentración media diaria recomendada pola OMS nas estacións industriais Pastoriza (Arteixo), Oural Sur (Sarria) e Xove baixo a influencia das emisións da refinería de petróleo de Repsol, de Cementos Oural e de Alcoa San Cibrao, respectivamente.
 

MEDIDAS A TOMAR
Por todo iso, Ecoloxistas en Acción sinala que a mellora da calidade do aire pasa pola reducción da queima de combustibles fósiles e de biomasa, así como por limitar a gandería intensiva. Avoga por reducir o tráfico motorizado nas cidades, así como penalizar o uso do diésel e promover o aforro enerxético, entre outras medidas.