A era virtual

Desde que as computadoras chegaron ás nosas vidas, toca vivir con elas ou morrer na marxinación. Todos os que renegan delas perden a oportunidade de mirar pola xanela do coñecemento, oculta na rede a nivel internacional. O feito de coñecer persoas e culturas diversas, de compartir experiencias e situacións ou descubrir obxectos e documentos privados, que estaban esquecidos en caixóns, armarios ou baúis, fai que o que se gaña é moito máis do que se perde. Pero tamén se perde. E diso imos falar.

Os que usan en exceso a informática, perden o pracer de tocar, manipular e experimentar coas cousas. Aínda coñezo a escritores que imprimen en papel os seus libros para as famosas “galeradas”. Outro exemplo é o de escribir unha carta. Cando temos necesidade de comunicarnos con alguén, de inmediato imos para o computador. Poucas veces son nas que tomamos unha daquelas plumas con tinta, papel e envelope. Xa non falemos de comprar un selo de Clase A, ou de levar a carta á caixa de correos de Correos. Xa sei, vostedes dirán que os tempos non están para esas andrómenas! Teñen toda a razón. Pero, por outra banda, vexo que os alumnos que ocupan moito tempo cos seus xogos virtuais, perden o sentido da realidade. Na súa psicoloxía infantil está moi presente o sentido do tacto. Afastándoos deste sentido, élles complicado expresar a súa afectividade e crean illas nas que viven sós, padecendo un illamento propio do mito da caverna de Platón.

Cando nas escolas desapareceu a especialidade de ciencias, os laboratorios convertéronse en almacéns de antigas reliquias. Aos poucos deixouse a práctica de medir cun calibre ou cun micrómetro. Agora caro cústalles tomar as medidas cunha regra en centímetros! E cada cousa para o seu. Botamos de menos o aroma das aulas nas que o formol tiña a súa presenza. Pero hai máis. A investigación científica, que avanza na experimentación, xunto ao desenvolvemento tecnolóxico, debería ter unha adaptación práctica nas escolas. Temos o exemplo de GALICIENCIA. E o noso currículo, fundamentado nas competencias clave, debería recuperar eses laboratorios aos que o alumnado ía motivado antes de cada clase.

A era virtual é imparable, pero esta sociedade debería aproveitar o mellor dela. Non debemos esquecer nin desprezar as edicións de libros da nosa literatura galega, ou doutros temas propios. Tampouco afastarnos das coleccións dos nosos familiares, que con esforzo e dedicación fixeron para o seu tempo de lecer. Por moitos cambios que haxa, sempre será un erro romper con todo para comezar de cero. A innovación funcionará como unha eclipse da evolución das cousas, infravalorando o que temos.

Miles de xoguetes chegaron este Nadal a moitos fogares. Nun vídeo viral no que os maiores escribiron unha carta aos Reyes vese que pedían cousas inmateriais para os demais. Quizais algunhas nais e pais viron nese vídeo, que a emoción de dar é moito máis grande que de recibir. Que se conformaban con pouca cousa naqueles anos mozos. E que os nenos seguen xogando mellor coas caixas dos xoguetes que co propio xoguete. Non son cousas de nenos. É cuestión de que se poden golpear, romper e tocar nesta nova Era; na que case todo é virtual.