Traballadores contradin as escusas de Endesa para o peche das Pontes: "Non son cousas que non pasasen co carbón"

O peche das Pontes non escribiu o seu último capitulo, pese a o informe desafavorable por parte de Endesa e que, de primeiras, trae consigo o cesamento da actividade na central.

Antes de que a Mesa de Análise de Resultados se reuna este martes, Ricardo Casas, vicepresidente do comité de empresa, explica para Galiciapress os pormenores das trabas que segundo a compañía energetica, conducen ao peche da planta. Uns impedimentos emendables, cando non directamente "falsos", ou directamente presentados como excepcionais cando estes xa existían durante a época do carbón. A pesar de todo, o peche agora empuxa ao éxodo a toda unha comarca. 

Concentración de traballadores das Pontes, Siemens Gamesa e Alu Ibérica o pasado venres / Foto: @PodemosCoruna

A poucas horas de que se celebre a reunión do comité técnico que compón a Mesa de Análise de Resultados na que están presentes o Concello das Pontes, a Xunta e o Ministerio de Transición Ecolóxica, ademais de Endesa, os traballadores da central e o conxunto de Ferrolterra contén o alento á espera de boas noticias ou de, polo menos, algunha novidade que permita á comarca albiscar un raio de esperanza nesta tormenta perfecta que ameaza con afundir a economía da zona.

O anuncio da empresa enerxética dando portada ás opcións de manter a actividade na central con biocombustibles non pillou por sorpresa aos actores implicados, que xa vían a Endesa con poucas ganas de tirar do carro, aínda que si os atopou a todos co pé cambiado, como destacaba recentemente a conselleira de Industria das Pontes, Ana Pena, nunha entrevista para este medio.

Nesa situación atópase o comité de empresa, tal e como relata o seu vicepresidente, Ricardo Casas, que só unha semana antes xa advertira que os atrasos de Endesa á hora de publicar o informe sobre a viabilidade da planta non auguraban nada bo. “A empresa segue coa súa folla de roteiro marcado, do mesmo xeito que puxo pegas durante o transcurso das probas. O que si foi unha sorpresa foi a forma na que presentou o informe cunha convocatoria sorpresa”, critica Casas. Con todo, Casas puntualiza que este é o discurso oficial da compañía, “outra cousa é a dirección da propia planta, que si axudou”.

Esa chamada sorpresiva para expoñer o informe –“que se entregou á representación sindical de Madrid pero non ao comité de empresa”- transformado en “unha presentación de 20 minutos e onde se traslada que as conclusións non permiten a viabilidade da central. “Isto non foi acorde ao protocolo: non se presentou en tempo e forma ante o comité técnico e á representación sindical para poder estudalo”, censura o vicepresidente do comité de empresa, á vez que agrega que a lectura do informe suxire que algunhas das alegacións de Endesa “son falsidades”.

NIN TAN CONTAMINANTE NIN TAN CARA

As cuestións que supostamente non permiten operar con biocombustibles tamén foron postas en dúbida desde o goberno municipal, que rexeitou en primeira instancia que os investimentos que proxecta Endesa, superiores aos 600 millóns de euros, sexan realmente de tal magnitude para manter operativa a planta. Casas coincide coa administración local: “Existen solucións viables para gran parte dos contras tan dramáticos que presenta Endesa”. Agora esperan con impaciencia á reunión do comité técnico deste martes e á posterior Mesa de Transición do xoves para “tentar rebater gran parte deste informe e demostrar que non é como o quere vender a empresa”.

Entre as moitas explicacións que razoa Endesa para xustificar o peche da planta destaca o impacto ambiental que tería a continuidade da factoría. A cantidade de cinzas que produciría o uso de biocombustibles ou os valores na emisión de mercurio son algúns dos motivos, aspectos que xa coñecían os traballadores e que achegaron posibles solucións para os mesmos. “Endesa dramatiza e esaxera os problemas para xustificar o peche”, sanciona Casas.

A continuación, no apartado técnico Endesa expón que o uso de biocombustibles traería consigo unha importante perda de potencia en cada grupo, cunha baixada de en torno 100 MW, ademais de picos e oscilacións de carga de ata 35 MW. Movéndonos nesas cifras, segundo o informe o megawatt hora xerado tería un custo de 65 euros, o que significaría producir a un prezo máis alto que en centrais de ciclo combinado de gas natural, polo que, para os cálculos de Endesa, estas cifras deixarían á planta fose do mercado eléctrico segundo as previsións para 2021, cun prezo de 47,3 euros o MW/h.

Nada deste razoamento convence ao comité de empresa. “É certo que con biocombustibles tes que homoxeneizar a mostra e nalgún momento poderían darse picos ou que custe chegar á potencia que estabamos a dar… Pero non é algo que non nos sucedeu xa co carbón. Co carbón que usamos nas últimas tempadas (dunha calidade inferior para abaratar custos) tamén nos custou con cinco muíños dar a carga óptima. Por tanto non é unha condición exclusiva do uso de lodos, así como os picos son solucionables mediante axustes de control. Non falamos de diferenzas esaxeradas con respecto a como procediamos co uso de carbóns de mala calidade non fai tanto”, expón Casas, dando a entender que non é un desafío novo para os traballadores.

“XUNTA E GOBERNO TÉÑENO NA súa MAN”

Nos últimos días asistimos a repróchelos cruzados de partidos políticos e administracións públicas onde uns e outros se pasan o balón para culparse do peche da térmica. O propio Alberto Núñez Feijóo insistiu o xoves en que o Estado é o principal culpable do vivido na localidade pola “inxusta e desordenada” transición enerxética. Sobre o papel das administracións nesta batalla, para o comité de empresa a culpa do peche das Pontes está “repartida”.

“Denunciamos varias veces o silencio administrativo que viña producindo nos últimos meses”, di Casas, que celebra o rexeitamento de todos os gobernos ao informe de Endesa. “Pero son a Xunta e o Goberno de España os que teñen na súa man facer algo por solucionar este tema: a Xunta ten a potestade de decisión sobre os novos proxectos a nivel económico e sobre aqueles en os que se quere basear Endesa, e creo que pode facer forza nese sentido; e sobre todo o Ministerio de Transición Ecolóxica, principal responsable pola súa idea de descarbonización, que é lícita e entendible pero que non presenta alternativas reais para esa transición”.

“Se a central pecha isto é un páramo industrial ata dentro de dous, tres ou catro anos nos que se poida poñer en vigor esas industrias. É unha condena á emigración na comarca”, lamenta Casas, que fai fincapé en que a situación de Siemens Gamesa en As Somozas, “unha planta que podería ter carga de traballo coa fabricación de pas para os parques eólicos prometidos nunha zona que conta con calidade de horas de vento”, ou a realidade que vive Navantia en Ferrol, “que está a piques de quedar parada pola falta de carga de traballo”, tampouco mellora as expectativas económicas da rexión.  

PROMESAS E PLANS A longo prazo

Coa activación do plan Plan Futur-e para a procura de proxectos empresariais que poidan dar alternativas novas ao emprazamento da central, Casas non se mostra convencido nin sequera en caso de venda por parte de Endesa a outro investidor. “O Futur-E que nos venden é unha marabilla de aposta por novas industrias… Todo iso son palabras e previsións que a curto prazo non se dan. Todo ten un tempo e un percorrido de varios anos, incluído todo ese despregamento eólico que queren facer e que en teoría teñen asegurado os máis de 1.400 MW de conexión eólica”, recalcan desde o comité de empresa.

“Realmente non nos presentaron estes proxectos, pero si o prometen e véndennolo. Son cifras, non realidades que podamos ver”, critica Casas, que lembra que sen opcións inmediatas condenan a toda a zona a emigrar xa sexa por medio dos traslados prometidos por Endesa, aínda que cando se disparou a demanda de consumo enerxético durante a borrasca ‘Filomena’ fixo falta recuperar a parte dese persoal deslocalizad que se volveu imprescindible nunha planta sometida a un proceso de "desmantelamento encuberto", ou en busca doutros empregos.

LOITAR Ou FACER As MALETAS

Con todo, é importante recalcar que o éxodo vai moito máis alá dos afectados polo peche da planta, xa que isto ten consecuencias sobre as empresas auxiliares ou sobre os transportistas que tamén quedan sen o seu medio de vida. 

“No comité de crise, que compón a todos os afectados, todos estamos a unha para loitar pola viabilidade na central ou, como mínimo, que nos utilicen como ponte para esa transición porque somos necesarios. Vímolo hai pouco: houbo un problema e tivemos que responder para manter a demanda”. Nesa liña, Casas pon o valor a función da central para “suxeitar a tensión” cando se produce unha gran produción de enerxía eólica que provoca unha subida de tensión na rede. “Nós somos os que absorbemos reactiva para manter a tensión”, sostén.

No que non negocia a comarca é no esforzo de manter viva a loita, tal e como se viu recentemente con as mobilizacións que protagonizaron traballadores da antiga central térmica, empregados de Siemens Gamesa ou persoal de Alu Ibérica que denunciaron a “destrución de emprego” e o “deserto industrial” no que están a converter á comarca ou a propia folga xeral convocada en Ferrolterra, Eume e Ortegal para o 25 de febreiro.

“Todas as mobilizacións que facemos realízanse en sintonía, porque é un problema conxunto que afecta o persoal propio de Endesa como ás contratistas e á zona”, explica Casas, xa que plantar cara coas mobilizacións é a única opción para “facernos visibles” e evitar a morte da zona. É iso ou “facer a maleta e irnos”.