Só o 1,9% dos galegos ten anticorpos contra o coronavirus, por o 5,2 % da poboación nacional

O Estudo Nacional de Seroprevalencia XAN-COVID conclúe que un 5% da poboación española ten anticorpos. 

Unha porcentaxe que apenas variou nas tres ondas das que consta o mesmo: na primeira estimouse nun 5% e na segunda e terceira foi do 5,2%, resultados que confirman que, pese ao gran impacto da pandemia en España. Estas cifras non son altas, o que descarta a curto prazo a inmunidade de grupo.

Observouse ademais unha taxa global de seroconversión (persoas que non tiñan anticorpos en la primeira onda e que os desenvolveron ao longo do estudo ao ter contacto co virus) do 0,9% entre a rolda 1 e a rolda 2, unha porcentaxe algo menor (0,7%) entre a rolda 2 e a rolda 3. Estas cifras reflicten a baixa aparición de novas infeccións tras o confinamento.

Na revista científica 'The Lancet' publicouse un artigo científico que destaca que a prevalencia máis elevada de anticorpos atópase no persoal sanitariou (10%), traballadores de residencias e centros sociosanitarios (7,7%).

Mapa da primeira rolda XAN-COVID

Unha das cuestións analizadas no estudo, realizado ao longo de dous meses, é a evolución dos anticorpos, que era un dos obxectivos. Observouse unha taxa global de seroconversión (persoas que non tiñan anticorpos na primeira onda e que os desenvolveron ao longo do estudo ao ter contacto co virus) do 0,9% entre a rolda 1 e a rolda 2, unha porcentaxe algo menor (0,7%) entre a rolda 2 e a rolda 3. Estas cifras reflicten a baixa aparición de novas infeccións tras o confinamento.

Por outra banda, tamén se observou seronegativización, é dicir, ausencia de anticorpos IgG detectables en persoas que os tiñan previamente, sendo globalmente dun 7,1% entre a rolda 1 e a rolda 2, e de aproximadamente un 14% ao analizar todo o período do estudo, aínda que este último dato require confirmación. 

A “perda” dos anticorpos foi máis frecuente en persoas que non tiveran ningún síntoma (11,0% entre as roldas 1 e 2, con información máis precisa) e moito menos frecuente nos participantes cunha PCR positiva (0,5%) e naqueles que describiron perda súbita do olfacto ou do gusto (2,6%).

Mapa da segunda rolda XAN-COVID

O mapa de participantes con síntomas COVID-19 (persoas con tres ou máis síntomas ou con perda súbita do olfacto) nas dúas últimas semanas do estudo dá unha idea da evolución máis recente da epidemia. Mentres a porcentaxe de sintomáticos diminuíu substancialmente entre a primeira e a segunda rolda, observouse un leve incremento na última rolda, o cal podería ser froito da maior mobilidade da poboación tras o período de confinamento. É posible que unha porcentaxe destes pacientes poidan ser casos de COVID-19 en fase precoz da enfermidade. O seguimento dos participantes poderá permitir responder a estas cuestións.

Os autores do artigo de ‘The Lancet’ consideran que os resultados obtidos en España, un país cunha onda epidémica intensa no que as cifras de seroprevalencia son baixas, reflicten a dificultade de obter unha inmunidade de rabaño a curto prazo. Neste sentido, o comentario que acompaña ao artigo de “The Lancet” a cargo de investigadores de centros de referencia en Xenebra (Drs Isabella Eckerle & Dr. Benjamin Meyer) sinala que “sería pouco ético someter á poboación e ao sistema sanitario a unha maior presión para conseguir esta inmunidade de grupo”.

En definitiva, estes resultados, xunto á presenza dunha porcentaxe substancial de infeccións asintomáticas, reforzan a necesidade de manter as recomendacións de saúde pública de distanciamento social, uso de máscaras e lavado de mans.

VARIABILIDADE XEOGRÁFICA

Segundo sinálase na devandita publicación, e como xa se trasladou na difusión dos datos preliminares das primeiras ondas, existe bastante variabilidade xeográfica na porcentaxe de seroprevalencia. Algunhas provincias sitúanse nun 2-3%, mentres que outras superan ao 10%, rexistrándose as porcentaxes máis altas na zona centro da península. A porcentaxe tamén é maior nos núcleos de poboación con máis de 100.000 habitantes en comparación con municipios con menor poboación (6% e 4%, respectivamente).

Non se observan diferenzas entre homes e mulleres e, en canto á idade, a prevalencia de anticorpos IgG anti SARS-CoV-2 é lixeiramente menor en nenos e adolescentes (ao redor do 3,5%), con escasas variacións en adultos. O artigo publicado en ‘The Lancet’ destaca ademais a prevalencia máis elevada de anticorpos en persoal sanitario (10%) e entre traballadores de residencias e centros sociosanitarios (7,7%).

Na presentación de resultados finais do estudo confirmouse que entre o 74% e o 89% dos participantes que referían ter unha PCR positiva polo menos dúas semanas antes do estudo detéctanse anticorpos IgG contra o coronavirus. Entre as persoas que refiren presentar síntomas compatibles coa enfermidade, a seroprevalencia aumenta co número de síntomas e é particularmente alta nas persoas que refiren perda súbita do olfacto e/ou do gusto (40%-41%). Finalmente, confírmase que ao redor dun 2,5% e un 2,8% dos participantes que non refiren ningún síntoma presentaron anticorpos IgG, o que reforza a existencia de infeccións asintomáticas.

Os participantes que comunicaron ter contacto cun caso COVID-19 confirmado, ou cunha persoa con síntomas compatibles, presentaron unha prevalencia de anticorpos superior á poboación xeral. Destaca a prevalencia en persoas que conviviron cun paciente COVID-19 confirmado que se sitúa entre o 27 e o 31% nas distintas roldas. Os conviventes con persoas con síntomas compatibles coa enfermidade tamén presentaron unha seroprevalencia máis alta que a media (15%). En persoas que refiren ter contacto cun caso confirmado fóra do fogar, a seroprevalencia oscila entre o 10% e o 15% nas distintas roldas.

68.296 PARTICIPANTES

As tres roldas do estudo, impulsado polo Ministerio de Sanidade e o Instituto de Saúde Carlos III, dependente do Ministerio de Ciencia e Innovación, e no que colaboraron os sistemas de saúde de todas as comunidades autónomas e as cidades de Ceuta e Melilla desenvolvéronse entre o 27 de abril e o 11 de maio; do 18 de maio ao 1 de xuño, e do 8 ao 22 de xuño.

Incluíu un total de 68.296 participantes, dos cales 54.858 participaron nas tres roldas, o que representa unha adherencia de case o 90%. Ademais, o 91% dos participantes proporcionou polo menos unha mostra de sangue para a análise.

En total, realizáronse 186.908 test rápidos (máis 9.755 no estudo específico insular) e recolléronse 165.176 mostras de sangue (máis 9.130 adicionais no estudo específico insular).

Este artigo foi publicado orixinalmente en Pressdigital.