​A nova normalidade aboca ao mundo da verbena á súa morte: “A día de hoxe é unha realidade: pecharán todas as orquestras”

Cunha produción cero e cun horizonte que se asemella a unha tundra, o sector das orquestras debuxa un panorama moi desfavorable para unha industria que cada ano move millóns de euros en Galicia e xera miles de empregos.

Víctor Anton Rodríguez, director de Gaias Eventos –axencia que conta na súa carteira con orquestras como ‘Paris de Noia’, ‘O Combo Dominicano’, ‘Olympus’ ou Panorama–, atende a Galiciapress para debullar a realidade dunha industria que xa en abril prognosticaba un verán duro, pero que co paso das semanas acabou por converter os seus agoiros nunha dolorosa realidade: “Está a enfocarse mal o problema; é imposible para a maioría das orquestras traballar nestas condicións”.

Orquesta Panorama, unha das máis afectadas pola crise | Foto: FB orquestra.panorama.oficial  

Prazas baleiras e o silencio nocturno serán unha constante este verán en Galicia, afeita á jarana e ao son das orquestras ata horas intempestivas -un horario marcado sempre polo aguante dos máis marchosos- durante a época estival. A nova normalidade, tal e como está pautada desde as administracións públicas, é o principio do fin para un dos sectores máis golpeados pola inactividade económica: o mundo das orquestras.

Xa o pasado abril desde Gaias Eventos denunciaban para este medio a situación crítica na que se atopaba o sector. Lonxe de clarificarse este escenario unha vez levantado o estado de alarma, dous meses despois a situación é, se cabe, peor. “A actividade está permitida xuridicamente, pero moi mal vista socialmente, ou me atrevería a dicir prohibida, ante o temor ou risco a contagios”, lamentan desde a compañía, unha das máis importantes do mundo e con agrupacións na súa axenda como a Paris de Noia, Panorama ou O Combo Dominicano. Neste contexto, desde a dirección din estar “nas pavías, sen ningún tipo de produción”.

O certo é que o medo aos brotes de coronavirus, como o rexistrado na Mariña e que obrigou a suspender as verbenas e a reapertura dos locais de lecer nocturno na zona, foi o que marcou aos concellos á hora de decidir se suspender ou non as festas, a pesar de que estas están permitidas desde este 1 de xullo.

Os argumentos dos gobernos municipais viran ao redor da falta de recursos para asumir as condicións que impón a Xunta para poder celebrar as verbenas segundo pauta a nova normalidade. Víctor Antón Rodríguez cre que esta é unha decisión baseada en “non arriscar, primar a saúde por encima da actividade”, algo que á súa entender é “comprensible”, aínda que significa abocar ao sector “á ruína absoluta e sen dereito a axudas”.

PROBAS PILOTO INASUMIBLES

Con todo, aínda que se permitan as verbenas, son estas realmente posibles? Esta fin de semana Sanxenxo acolleu unha proba piloto para estes eventos adaptándoos a as condicións da Xunta. Co público sentado, sen poder bailar coa distancia social, con máscaras…Con tantas restricións, moitos se preguntan se realmente é posible ou se vale a pena celebrar as verbenas nestas circunstancias.

Desde o sector recalcan que non é unha “cuestión de formatos”, senón de “supervivencia”. “Está a enfocarse mal o problema. Ningún sector debería quedarse atrás, é imposible para a maioría das orquestras traballar nestas condicións, as administracións deben estudar a especificidade do colectivo e decretar solucións”, reclama a industria, á vez que considera que se realmente existe algún risco debería “ser prohibida con carácter xeral e estudar un plan especial de sostemento do sector ata que as circunstancias sexan seguras”. Neste sentido, o que non admiten os artistas é a postura da Xunta de tentar negociar entre dúas augas.

Así, a pesar de que a nova normalidade contempla a celebración destes eventos, os concellos son reticentes a asumir o risco. As orquestras, cuxa tempada alta comeza en maio e que esta se prolonga ata setembro-outubro, atópanse na súa maioría paradas. Isto significa unhas perdas históricas para o sector. “Perdeuse case todo, xa está anulado a totalidade de actuacións do mes de xullo e máis do 90% do resto de o ano”, sinalan desde Gaias Eventos, á vez que prognostica que é cuestión de “unhas semanas” que quede todo anulado “con carácter xeral” en caso de non enfocar o tema “desde as administracións e buscar unha solución consensuada”.

A MORTE DO SECTOR?

Así as cousas, ás perdas hai que considerar que aquelas orquestras que se acolleron a un ERTE atópanse nunha situación especialmente delicada. “Teñen que afrontar os próximos meses o pago das cotas da seguridade social dos seus traballadores, tendo produción cero”, comenta o director de Gaias Eventos, algo que, segundo razoa, supón “a puntilla” para estas formacións.

“Somos un sector ao que nos negan o traballo e debemos asumir as responsabilidades dunha empresa en produción. É de tolos”, critica. Ademais, sen datas e coas orquestras apertándose o cinto, tampouco se están celebrando ensaios porque iso significaría “dar a alta aos traballadores, paralizar os ERTES e pagarlles, insisto, cunha produción cero”.

Cun horizonte tan desolador, algunhas orquestras xa decidiron dar por perdida a tempada e baixar o pano sen ter a oportunidade de subilo. É o caso de Panorama, unha de orquéstralas buque insignia de Gaias Eventos, que recoñeceu hai uns días a imposibilidade de readaptar o seu espectáculo a esta nova normalidade. Desde Gaias Eventos son tallantes respecto diso: “Estamos á espera de confirmar o que a día de hoxe é unha realidade: pecharán todas”.

ABANDONO DAS ADMINISTRACIÓNS A pesar da súa COMPRENSIÓN

Desde o sector din sentirse non só abandonados, senón tamén maltratados pola administración pública. En abril, durante as primeiras semanas do estado de alarma, o sector xa se mobilizou para buscar fórmulas que puidesen rescatar á industria. Entón iniciáronse os primeiros contactos coa Xunta, pero, máis de dous meses despois, os pasos dados para atopar solucións foron en falso.

“Somos un sector vítima dunha gran contradición, o único que se vai a quedar atrás. Podemos traballar, pero ninguén nos vai a dar traballo, seremos victimas do sistema, porque están prohibidas as axudas a fondo perdido, só pódese incentivar á produción, pero se non hai produtores estamos a arruinarnos e sen dereitos pero con todas as obrigacións laborais de calquera sector”, afirman desde Gaias Eventos. A pesar destes hándicaps, os actores implicados parecen remar na mesma dirección. “Os sindicatos están do noso lado, a Xunta tamén, a FEGAMP tamén entende o noso problema… trasladamos ao Goberno central o problema, pero a verdade que a día de hoxe estamos nas pavías”, explica.

O principal escollo segue sendo a postura conservadora dos gobernos locais, remisos a abrir a man e permitir a celebración das verbenas. “Nas reunións mantidas coa FEGAMP, o seu presidente, Alberto Varela, atendeunos con moita preocupación polo sector. Este é un problema de moi difícil solución e apelamos á altura de miras de todas as institucións, para dar resposta a un movemento profesional de miles de postos de traballo. Temos o seu compromiso de buscar solucións conxuntas”, sostén Víctor Antón Rodríguez. 

Esa altura de miras é a que reclama ao próximo Goberno de Galicia que salga das urnas o día 12. Na industria fan fincapé na súa condición de “sector autóctono galego” e dos miles de postos de emprego que xera. Ademais, recalcan que nunca recibiron axudas das administracións ao tratarse dun sector “autosuficiente”.

“Con esta pandemia quedamos atrás, a nosa actividade está prohibida, da forma máis segura, socialmente. Isto require un recoñecemento unánime de todas as administracións e decretar fórmulas que recollan esta realidade e protexan a este sector dun peche indefinido de produción cero. Se non é así, teremos que mobilizarnos antes de desaparecer”, conclúen.