Non resulta esaxerado o pensar que de non cambiar as cousas, de seguir polo camiño que imos, Galicia como país deixará aos poucos de existir para dar paso a unha entidade social máis difusa e despersonalizada. Menos comunidade e núcleos illados.

Por esta razón a defensa de Galicia como debería figurar como eixo central da loita política, como motor do activismo político. Claro que esta conciencia non debese facernos esquecer os demais problemas que nos afectan senón axudarnos a chegar á súa raíz e ter así unha visión máis acomodada dos mesmos e das relacións que hai entre eles. Por caso, a defensa de Galicia como país debería axudarnos a ter unha maior e ampla sensibilidade coa desigualdade e a pobreza nesta terra. Sobre as súas causas e vínculos con outros problemas.

O desafío para a clase política galega e, en xeral, para todo o activismo político, debería ser como articular a loita por mellorar as condicións de vida e existencia da maioría dos/as galegos/as con outras reivindicacións de carácter máis xeral que teñan a defensa do país como fío condutor. A defensa dunha Galicia democrática, socialmente avanzada e medioambientalmente sostible.

Así, e por caso, a loita polo emprego na Mariña lucense non debería separarse da loita pola defensa do medioambiente e contra o cambio climático. Non deberían separarse porque están xuntas. Unha das imaxes máis espectaculares que nos deixou a corentena foi a dos cambios na atmosfera que puxeron en evidencia o enorme impacto que a contaminación industrial e urbana ten sobre a atmosfera polos crecentes niveis de carbono. Un impacto que en Galicia tamén foi moi visible. Por esta razón e diante dunha convocatoria electoral como a do 12 de xullo os/as galegos/a deberiamos preguntarnos que resposta teñen as organizacións políticas fronte a este problema cada vez máis grave para o país. A concentración de gases contaminantes na atmosfera está en niveis de récord e é conveniente saber que Galicia é a cuarta comunidade española en emisións, duplicando a media española. Todos temos información abundante do impacto que este quecemento da atmosfera está a ter sobre as capas de xeo e estas sobre o nivel do mar. Entón non deberiamos preguntarnos: está Galicia fóra deste perigo?

Aínda que aparentemente non teñen relación, deberiamos ter en conta que as dúbidas sobre o futuro dunha factoría de aluminio na costa lucense xorden á vez que a provincia de Lugo, a máis gandeira de Galicia e posiblemente de España, dunha maneira silenciosa, pero non por iso menos dramático aínda que con non menor impacto mediático, vén nas últimas décadas perdendo explotacións gandeiras ininterrompidamente. Unha perda que rolda o 40% no que vai de século e que é deber tanto ao mercado como á incompetencia das administracións públicas. Unha perda de explotacións que, por caso, incide directamente na perda intensa de poboación: a provincia española que máis poboación perdeu neste século. Que isto suceda non é un síntoma de que este país cáesenos a cachos? A pesar de que nesta campaña electoral os partidos políticos han posto o foco na industria da Mariña lucense, cousa totalmente comprensible, pero non debemos esquecer que na provincia de Lugo está a gran base do que tiña que ser un dos alicerces económicos do país galego. Pois, sinceramente. Cabe pensar nun país galego sólido sen unha agroindustria potente? Cabe pensar nunha agroindustria potente sen a participación destacada dos gandeiros lucenses? Cumpre deixar ben claro que a defensa dunha agroindustria potente como alicerce da economía galega non está discutida coa denuncia de moitas prácticas agrogandeiras nocivas co medioambiente como, por caso, está a suceder na comarca da Limia. Por certo outra comarca que se desertiza.

Vistos os precedentes das últimas décadas cabería, en definitiva, preguntarnos con rigor e seriedade se neste país non é posible defender o crecemento económico e a creación de emprego, que neste momento é o que máis preocupa a maioría dos/as galegos/as, sen castigar o medioambiente, sen condicionar o futuro do país. Estamos, por caso, os galegos condenados a maltratar o medioambiente e os recursos naturais? A destruír o país? Os partidos políticos e todo o activismo non debería ignorar que, segundo as enquisas máis fiables e aínda que algunhas evidencias parezan demostrar o contrario, os/as galegos/as estamos entre os cidadáns españois máis preocupados polo coidado do medioambiente.

Desigualdade, pobreza, medioambiente, crecemento económico, emprego… teñen en Galicia unha dimensión de país. A proba témola en como conforme estas variables son máis negativas máis se nos esfolla o país, menos país temos. Non deberiamos perder de vista esta evidencia.