Galicia achégase ao clima de Australia e aos seus incendios incontrolables

O informe impulsado polo comité de expertos seleccionados polo Parlamento de Galicia na 'Comisión Especial Non Permanente de Estudo e Análise dás Reformas dá Política Forestal' pon un dos seus foco na necesidade de sacar os eucaliptos improductivos dos montes galegos, pero tamén no cambio climático, que está a provocar que Galicia teña un clima máis parecido ao de países máis cálidos como Grecia e Australia. Paises sobre os que tamén sobrevoa a sombra da 'sexta xeración de incendios', aqueles que superan a capacidade das brigadas para extinguilos e que se instalou en Galicia grazas ao quecemento global.

Os novos incendios resultan "incontrolables" para as brigadas

No informe, os expertos atoparon unha relación directa entre o cambio climático e o novo réxime de incendios que azouta a Galicia, nun escenario onde os incendios de grandes dimensións e cada vez máis destrutivos supoñen todo un desafío para as brigadas antiincendios, que se enfrontan en ocasións aos denominados 'incendios de sexta xeración'-aqueles con capacidade para crear remuíños, tormentas, cambiar de rumbo ou acelerar e que superan por completo a capacidade de extinción das brigadas- xa que estes afectan as zonas urbano-forestais con cada vez máis frecuencia. Para que nos fagamos a unha idea do que falamos, na vaga de incendios en outubro de 2017 déronse condicións que provocaron chamas de 20m de altura e lumes que avanzaban a unha velocidade de 10km/h.

CAMBIO DE PARADIGMA          

"Estamos ante un cambio de paradigma no que nos enfrontamos a situacións que nada teñen que ver coas que había cando se creou o Servizo de Prevención e Defensa contra Incendios Forestais (SDCIF) en 1991", explica o informe, que achaca ese cambio para os efectos do clima ademais da a "desestacionalización dos lumes e ao cambio radical da contorna polo abandono, o despoboamento ou a presión urbanística". Esa desestacionalización é a que, segundo o comité, obriga a Galicia a datar en marzo o inicio da tempada de incendios, que se estende ata outubro, grazas a que o bo tempo e as condicións meteorolóxicas favorables para a propagación do lume chega antes a Galicia e vaise moito máis tarde, como ocorre en Grecia ou Australia, países cun clima Mediterráneo e subtropical.

En Galicia multiplicáronse nos últimos anos o que os expertos denominan "condicións extraordinarias". Estas son as altas temperaturas, baixa humidade e alta velocidade do vento seco, que combinadas supoñen un coctel ultradestructivo para os montes galegos. Así o recolle o estudo 'Avaliación de evidencias de cambio climático mediante indicadores de perigo de incendios' elaborado no marco do proxecto CLIGAL, que tamén fai fincapé na "detección de dous eixos de empeoramento dos índices de perigo no tempo".

"Uno norte-sur con aumento do fenómeno dos incendios ao descender de latitude, e outro cara ao interior de Galicia de sentido oeste-este, onde o incremento de risco é maior cara ao leste", debulla o estudo, debuxando un mapa no que o sueste do país -Ourense, onde se produciron o 62,5% dos grandes incendios entre 2008 e 2017 co distrito Verín-Viana como o máis afectado con 13 grandes incendios nese tempo- é a zona máis afectada polos incendios, así como o interior de Lugo. Ademais, a investigación constatou "un forte incremento no número de días de alto risco para o período 2000-2060", polo que nos enfrontamos a un aumento progresivo das dimensións e frecuencia dos incendios.

TRAER As BRIGADAS Ao S.XXI

Outro factor que cambiou de forma progresiva cos anos é a redistribución territorial das brigadas, un aspecto que variou conforme avanzaba a tecnoloxía e ampliábanse os medios, pero tamén a medida que os incendios se ían facendo máis e máis destrutivos, o que obriga a un despregamento maior para lograr o seu control e posterior extinción.

Labores de extinción dos brigadistas galegos

Os expertos consideran que a redistribución actual está mal formulada e debe reformularse, en gran medida por culpa do cambio climático. Para o comité a repartición actual evidencia "unha forte distorsión na repartición das actuais brigadas por distrito", algo que debería "ter moi en conta a Consellería de Medio Rural" á hora de definir os operativos futuros. "O modelo tamén está a sinalar os efectos do cambio climático e da aparición de fenómenos climáticos adversos, con clara incidencia nos distritos do sur e do leste de Galicia", agregan.

O mesmo comité admite que, aínda que o SPIF galego é "dos máis eficaces de Europa", o modelo co que se ideou hai 28 anos xa non ten cabida. Un dos aspectos sobre o que pon o foco o comité é o tempo medio de reacción, que en Galicia é de 21 minutos con zonas onde supera a media hora, un tempo "demasiado alto para enfrontarse á nova tipoloxía dos incendios". "Os factores climatolóxicos e meteorolóxicos deberían ser considerados como elementos determinantes para formular algunhas das novas características do SPIF e de actuacións en determinadas áreas forestais e na interface urbana no ámbito da previsión, da detección, da vixilancia e do primeiro ataque", sentencia o comité.