​Profesionais do sector apoian a tese de Frinsa: “Non pode ser que só unha lata estea contaminada nun lote de máis de 3.000”

Galiciapress contacta con profesionais da industria conserveira tras a crise sanitaria declarada pola Axencia Español de Seguridade Alimentaria e Nutrición, que puxo o foco sobre todo o sector por mor dos resultados positivos pola toxina botulínica na análise dunha lata de atún fabricada na compañía Frinsa do Noroeste. Esta situación pon en risco a economía galega, especialmente a da comarca de Barbanza, moi dependente das conserveiras e o marisqueo.

Mujeres limpando peixe nunha conserveira 

En Rianxo, A Pobra do Caramiñal, Boiro e Ribeira a industria conserveira é o principal motor da economía da zona xunto co turismo, e agora empresas como Ortiz, Ignacio Montes, Jealsa ou Escurís -algunhas delas produtoras para as marcas brancas dos principais supermercados- esperan con expectación novidades ao redor da investigación do brote, xa que delas poden depender moitos dos seus contratos.

PROCESO DE ESTERILIZADO

No municipio pobrense atópase o porto atunero máis importante de Europa e desde os seus peiraos parten a maioría dos túnidos que chegan ás empresas para ser procesados e enlatados para a súa posterior venda. E son os traballadores de moitas desas empresas os que apoian a versión de Frinsa, que sostén que a contaminación da lata non se produciu nas súas instalacións, senón por un mal tratamento na conservación ou manipulación do alimento por parte dos consumidores, que inxeriron o produto nunha ensalada rusa caseira xunto a outros ingredientes.

Miles de toneladas de atunes chegan anualmente aos portos galegos 

“Non ten sentido que se analizan todo o lote só estea contaminada unha lata. Ou están todas mal ou non pode haber só unha que salga mal do proceso de esterilización”, explica unha traballadora dunha conserveira con máis de 30 anos de experiencia no sector nunha empresa con procesos similares aos de Frinsa no tratamento do atún. A esterilización dos produtos e os envases ten lugar nas autoclaves, unhas máquinas encargadas de eliminar todos os patógenos que poden conter os alimentos ou os envases utilizando vapor de auga a presión e alta temperatura.

“Tanto o produto como as latas introdúcense de forma separada nos autoclaves dentro de varios carros para que se esterilicen, cada un cunha temperatura e un tempo de esterilización determinado”, explica, recalcando que o tempo e temperatura da esterilización depende de moitos factores, como o produto ou a cantidade do mesmo. “Non se esterilizan igual as latas con abertura de hojalata que as de abre fácil, igual que tampouco é o mesmo a esterilización de produtos en aceite de xirasol (como é o caso da lata investigada) que en escabeche ou tomate, xa que estes últimos son considerados ‘agresivos’ polos seus compoñentes”, subliña.

“Unha vez esterilizadas cóllense mostras de cada un dos carros, tanto das latas como do produto, para analizalas no laboratorio. Se unha soa das mostras dá positivo por algunha bacteria ou axente perigoso bloquéase ese lote”, comenta. Ademais, unha vez listas as latas, leva unha delas á denominada ‘muestroteca’, un lugar onde se gardan de forma ordenada as latas correspondentes a cada lote para que, en caso dunha alerta sanitaria como a actual, póidase identificar de forma inmediata o produto que pode estar contaminado. As latas permanecen na ‘muestroteca’ ata que vence a data de caducidade do produto, momento no que excede o tempo de consumo preferente que marca a propia empresa.

O produto, comercializado exclusivamente nos supermercados DIA, foi retirado das nove Comunidades Autónomas onde foi distribuído e non se atoparon máis consumidores afectados a parte dos catro que deron a voz de alarma en Castela e León, dos cales tres xa foron dado de alta. A investigación sobre as causas do positivo seguen o seu curso e a Xunta, que puxo en marcha os protocolos para a detección e análise dos produtos o pasado 10 de agosto, xa inspeccionou a fábrica en dúas ocasións nas que a empresa superou as análises, constatando que o proceso produtivo cumpre todos os procesos de calidade e sanidade sen rexistrar incidencias.

UNHA AMEAZA INVISIBLE

Doutra banda, no caso do botulismo, o produto non daría ningún tipo de pista de estar contaminado, xa que a toxina non altera nin o sabor nin o cheiro do produto, mentres que outros axentes contaminantes si alteran o produto. “Se unha lata consérvase mal ou se esteriliza mal bombéase, o que evidencia que non é apta para o consumo, pero nun caso de botulismo é imposible sabelo”, xustifican desde o sector conserveiro. “Pero se o botulismo débese a un fallo da fábrica tería que estar infectada toda a partida, non só unha lata neste caso, por iso a contaminación tivo que chegar despois da súa venda”, afirma.

Latas da empresa investigada

Outro aspecto que reafirma a hipótese de Frinsa de que a contaminación do produto produciuse fóra das súas instalacións é o feito de que ese lote determinado tratouse nunha nave onde só prodúcese atún, descartando así unha contaminación cruzada.

Ademais, entre os consumidores tamén consideran que a versión ofrecida por Frinsa é plausible, xa que admiten que é nas nosas concinas “onde máis risco de contaminación hai”. “En pleno verán deixamos a ensalada rusa unha hora fóra da neveira, mesturamos produtos crus con cocidos...Pero á hora de xerar unha alerta sanitaria pintámoslle a cara ao fabricante”, sinalaba un consumidor por mor da noticia pola alerta sanitaria e a histeria que xerou, beneficiada en gran medida polo brote de listerioriosis causada pola carne mechada comercializada en Andalucía e que provocou preto de 200 casos de listeria, algún deles provocando a morte dos afectados. Cifras moi afastadas aos catro afectados por este caso de botulismo ao que os investigadores aínda seguen a pista.