De relatores, mediadores e discutidores

Causou un gran balbordo non só nos mentideros políticos, senón tamén nas redes sociais e nos lugares públicos de solaz a proposta expresada pola vicepresidenta de o Goberno. Mencionouse a figura do relator nos eventuais encontros da mesa de partidos para falar do problema de Catalunya e, por derivación, do encaixe territorial do Principado en España. Aludiuse ao concurso dunha sorte de coordinador independente para a negociación entre os partidos. En maneira fulminante xeráronse discusións subidas de ton e ameazas de variada índole.

Chegouse a cualificar de traidor e felón, epíteto de groso calibre, a Pedro Sánchez e o seu goberno por considerar que a presenza dun relator sería a dun mediador que tería potestade para dirixir as discusións políticas entre os executivos español e catalán. No outro extremo interpretativo fálase dun simple notario cuxo rol sería o de dar fe de canto se dixese nas reunións interpartidarias. Respecto a estas reunións parece moi improbable a presenza de partidos como o PP ou Cidadáns, formacións politicamente belixerantes coa idea das conversacións. Estes chegaron a expor manifestacións rueiras e redobraron a súa insistencia na convocatoria de eleccións xerais, cuxo resultado xulgan favorables aos seus intereses na presente conxuntura.

O vocábulo non é de uso cotián, polo que o seu carácter polisémico e interpretativo é unha invitación para ‘buscarlle tres pés ao gato’. Permítame o lector que faga referencia ao uso que se fai do ‘relator’ no ámbito académico, e quizá se poida perfilar de mellor maneira o seu significado e función. A palabra ‘relator’ adoita ser utilizada como unha tradución do ‘discussant’ en inglés. A función deste último é moi coñecida nos congresos ou reunións científicas, e a súa contribución aos resultados frutíferos de calquera encontro académico que se prece é importante.

O relator adoita ser un académico encargado de ‘relatar’ críticamente os asuntos presentados nos textos dos relatores. É dicir, é un colega que non soamente fai relación dos asuntos tratados nos relatorios presentados nos paneis dos congresos, senón que identifica os puntos ou análises máis importantes nos textos dos relatores, e que foran aceptados para a súa presentación polos organizadores das sesións. Son varios as funcións e características que se consideran necesarios para ser un bo ‘discussant’

En primeiro lugar, o relator debe ser persoa coñecedora dos temas tratados na sesión académica na que intervén. Non é alguén á expectativa das disquisiciones expostas polos relatorios dos intervenientes, por complexas e enrevesadas que puidesen ser. En realidade é alguén respectado polos relatores, os cales prestan moita atención ás sínteses, comentarios ou suxestións que poida facer tras ler atentamente as súas comunicacións.

En segundo lugar, adoita ser alguén que os organizadores dos paneis ou sesións consideran apropiado e respectado polos relatores. Non é o caso que se encargue o labor de relator polos responsable dos encontros científicos a persoas que ‘non saben’ dos asuntos para suscitarse na presentación e discusións posterior dos participantes.

En terceiro lugar, os relatores posúen un capacidade propositiva á hora de aconsellar aos relatores cales melloras serían susceptibles de incluírse en futuras versións dos relatorios a fin de mellorar a calidade das mesmas e, moi especialmente, a súa eventual publicación en revistas ou libros académicos. Pero eles non teñen ningunha potestade para forzar cambio algún nos textos.

Ata aquí a información respecto ao ‘discussant’ ou relator académico. Corresponde ao lector entender a súa aplicación e conveniencia no caso das posibles reunións entre os partidos sobre o asunto catalán. Para o redactor destas liñas é moi difícil illar asépticamente a carga emotiva que comportaría a celebración dos devanditos encontros interpartidarios. Pero si está disposto está a botar o seu ‘cuarto a espadas’, que non é outro que o de insistir na necesidade de falar e falar en presenza de quen poida relatar sen acrimonias os acordos e desacordos a dilucidar. A alternativa non é outra que a da permanente confrontación destrutiva. Algo do que os españois somos relatores avantaxados no congreso do devir da nosa historia contemporánea. 

'De relatores, mediadores e discutidores' é un artigo orixinal de catalunyapress.es