Judit Veiga (AECC Ourense) sobre os cribados de cancro: "A incerteza é un dano grande"

 Como ves á asociación dentro da provincia de Ourense? É unha asociación que ten un gran respaldo por parte da sociedade, das autoridades ou llo hai que traballar moito?

Eu creo que goza de boa saúde. Temos un equipo bastante completo xa, de 11 persoas comigo e que están a dar servizo a moitos pacientes e ás súas familias. Temos tres puntos fortes que neste momento que son Ourense, O Barco de Valdeorras e Verín. Ou sexa, que xa estamos un pouco distribuídos pola xeografía complexa da nosa provincia e a verdade é que si que temos moito apoio tanto das institucións, Xunta, Deputación e Concello, como tamén doutras asociacións e dos cidadáns, cos voluntarios e os socios.

Como viches evolucionar a sensibilidade das persoas, da sociedade en xeral, en Ourense, de face a esta enfermidade, aos diferentes tipos de cancro? A sensibilidade aumentou? 

Bo, a verdade é que eu, non sei si sabes un pouco do meu currículo, eu estiven fóra en Suíza durante case 30 anos, despois estiven cinco anos en Mallorca, vivindo en Palma e alí tamén xa colaboraba moito coa Asociación contra o Cancro e por iso non é unha institución que me sexa completamente estraña, xa a coñecía bastante. E desde que cheguei a Ourense, pois o que vou observando, vese que nos últimos anos a AECC tivo moita expansión, moitos apoios, creceu o número de socios, creceu moito en persoas ás que atendemos, nas diferentes carteiras de servizos, tanto para enfermos, acompañamento nos hospitais, como atención ás familias, psicolóxica e de traballadores sociais. Vese que houbo unha evolución e que está a crecer moito nos últimos anos. E respecto da xente en xeral, pois accións que se fan desde a Asociación contra o Cancro, por exemplo ir a colexios, ir a institutos, falar da xente máis nova, por exemplo co tema do tabaco, pois agora mesmo Ourense é a provincia de toda España na que menos se fuma. Supoño que a Asociación contra o Cancro coa súa difusión tamén colaborou para isto. E despois con outros eventos que se fan colaborando con asociacións, como digo, a través das nosas mesas que están nas campañas no centro da cidade, pero tamén en Xinzo, na Rúa, en Ou Barco, cada vez en máis lugares, en Xinzo de Limia ou no Carballiño, pois cada vez temos máis visibilidade. E o obxectivo para o ano que vén e que eu asumo como un reto, é chegar a todos os puntos da provincia e tentar que calquera enfermo, calquera familiar dun enfermo que estea onde estea na provincia de Ourense, pois coñeza a asociación, saiba todo o que lle podemos ofrecer e teña as mesmas oportunidades que calquera persoa que viva, por exemplo, en cidades máis grandes como pode ser Ourense.

Temos moito apoio tanto das institucións, Xunta, Deputación e Concello, como tamén doutras asociacións e dos cidadáns, cos voluntarios e os socios
 

Mencionou Ourense como a provincia que menos fuma de España, con todo, Galicia prohibirá a venda de vapeadores a menores de 18 anos. Cren que é unha medida suficiente ou se necesita algo máis para sensibilizar á xente nova para non consumir este tipo de produtos? 

Esa é unha campaña que debemos facer todos, tamén desde casa e desde os centros escolares. Debemos insistir aos mozos sobre o perigo que teñen estes vapeadores porque se venden como unha alternativa ao tabaco para xente que fuma moito e así deixe de fumar pero non é así. Pode axudar a algunha persoa que fuma desde hai anos a deixar de fumar, isto sería algo positivo. O que non nos contan é que a xente nova está a engancharse ao tabaco a través destes vapeadores, cren que é inocuo pero en realidade fai engancharche, á fin e ao cabo estás a facer algo que, mesmo fisicamente co movemento da man actúas como cun cigarro. Con todo, neste caso cámbialo por un vapeador que che incita a fumar. Ao redor disto creamos unha campaña moi forte, insluso asinamos xa o convenio coa Universidade de Vigo e xa é unha zona sen fume. Realizamos este tipo de accións por toda a provincia e cada vez súmanse máis concellos que asinan convenios para que non se fume en parques infantís. O ano que vén seguiremos insistindo nos prexuízos que supón esta nova maneira disimulada de fumar que son os vapeadores.

Como se pode axudar á xente na prevención do cancro, incluso sabendo que moitos produtos poden ser prexudiciais si consómense de forma continua?

É obvio que nós debemos apoiar aos enfermos, todo o que se poida e isto inclúe a investigación ou o acompañamento. O que si sempre tivemos claro é a necesidade de traballar a prevención. Pódense evitar até o 40% dos cancros que temos hoxe en día cunha boa prevención, isto implica ter unha vida saudable, por iso estamos a facer tamén marchas, camiñadas, natación a favor da Asociación Contra o Cancro. Todo isto é para sensibilizar que, por exemplo, o deporte axúdanos, iso e tamén evitar bebidas con moito azucre, poño por caso, e é que o azucre é outro dos grandes problemas que temos. Ás veces a xente dálle importancia ás graxas, pero non se dan conta do fatal que son para a nosa saúde a fariña branca, que está nunha chea de alimentos como pode ser o pan ou a pizza. Ademais, detrás disto hai unha elaboración industrial. A xente nova é unha gran consumidora destes produtos e tamén deste tipo de bebidas enerxéticas que, ademais de azucre, pois tamén teñen moitos compoñentes que, a longo prazo e abusan poden ser malos. O alcol é outro dos produtos que hai que tomar con moderación, loxicamente, porque tamén afecto a determinados tipos de cancro. Querería resaltar que a día de hoxe, ademais da prevención, tamén estamos a organizar charlas con nutricionistas para que a xente tome conciencia sobre un modo de vida saudable, de mover, de saír, de camiñar e de facer deporte.

O obxectivo para o ano que vén e que eu asumo como un reto, é chegar a todos os puntos da provincia para coñecer a asociación

Como se realiza o acompañamento a persoas enfermas, familias, etc, desde a AECC?

Poden achegar á asociación, tamén temos un número de teléfono que está a 24 horas activo. Ademais, nos hospitais infórmanlles da AECC e o traballo de desenvolvemos. Realmente, moito deste acompañamento faise precisamente cos voluntarios, que van ao hospital, que van ver aos enfermos e falan con eles. As familias e as persoas enfermas poden acudir ao local da asociación onde temos servizo psicolóxico, temos dous traballadores sociais que tamén os reciben, tómanlles os datos e danlles a cita, derivándoas a quen corresponda. Á xente que pola quimio cae o pelo ensinámoslles como se poden colocar os panos, ou cousas que lles fagan sentir mellor, que hai alguén escoitándoos, coñecen a outras persoas cos mesmos problemas ou a mesma situación e que se coñecen nos nosos talleres, todo iso axúdalles a facer fronte á enfermidade.

-Cal é a posición da AECC ante as queixas sobre falta de información ao redor dos cribados de cancro realizados en centros galegos, e que non se deron a coñecer?

Como se sabe, isto xurdiu polo problema que houbo en Andalucía pero isto non quere dicir que suceda o mesmo noutros lugares, e non está a pasar, iso é seguro. A AECC, en primeiro lugar, púxose ao lado dos pacientes, comprendelos. O noso propio presidente dixo que estar nesa incerteza, de non saber se se está enfermo ou non, é un dano grande que se lles fixo a estas persoas. Por iso, a AECC aposta polos datos, hai que ter os máximos datos posibles, quen ten cancro, onde, que tipo de cancro, porque así podemos axudar tamén á investigación. E neste sentido, a asociación contra o cancro en España é a que máis datos recolleu até agora. A AECC tamén se ofreceu para unha auditoría que permita coñecer a situación, por iso digo que estamos a disposición para axudar en todo o que sexa posible. No caso de Galicia, afortunadamente non sucedeu o mesmo que en Andalucía, por outra banda, tamén estamos en contacto con todas as asociacións contra o cancro de Galicia. Máis aló diso, nós non temos nada que dicir.

O que si sempre tivemos claro é a necesidade de traballar a prevención. Pódense evitar até o 40% dos cancros que temos hoxe en día cunha boa prevención
 

Xunto a isto están os casos de persoas que esperaron resultados e ao final o seu cancro remitiu.

Sempre recomendamos á xente que cando ten un problema debe rexistralo, falalo e facelo saber. Porque se non, estamos a falar de datos que non temos nin coñecemos con certitud e iso é perigoso. Temos uns fantásticos profesionais nos hospitais, en todos os departamentos, e tampouco podemos ir así en masa contra alguén cando nin sequera sabemos até que punto é verdade, ou si é verdade, se cadra só afecto a unha proporción pequena de afectados. Por iso, se non temos datos tampouco nos atrevemos desde a AECC a dicir que existan talles problemas.

Cal sería o punto máximo do seu desenvolvemento profesional dentro da asociación, aquel obxectivo que se marcou como meta? 

O principal obxectivo, tanto meu como dos meus compañeiros, é dar a coñecer á cidadanía de Ourense todo aquilo que ofrece a Asociación Contra o Cancro. Porque ás veces pensamos que está soamente para unha ou dúas cousas e resulta que podemos ofrecer máis do que se ve. Un exemplo, temos asesoramento xurídico, que ás veces é importante, tamén organizamos rehabilitacións, ou accións deportivas, axudas a domicilio, Ourense foi a primeira provincia que o ofreceu. Por iso queremos que saiban que todo iso está ao seu servizo e é gratuíto, digo isto porque hai persoas que non o saben. En definitiva, gustaríame que a AECC poida chegar a todos os cidadáns e axudarlles, que para iso estamos.