A oficialidade do catalán, galego e vasco na UE queda aparcada por non ter España o control da axenda

A petición do Goberno español para recoñecer o catalán, euskera e galego como linguas oficiais da Unión Europea ha quedado aparcada na orde do día dos ministros dos Vinte e sete unha vez que España perdeu o control da axenda de traballo que cada semestre asume a presidencia rotatoria e que, desde o 1 de xaneiro, pasou a mans de Bélxica.

Durante o semestre español, a oficialidade das linguas cooficiais --un dos compromisos do PSOE con Junts de face á nova lexislatura-- foi abordada nas reunións de ministros europeos de Asuntos Xerais até en catro ocasións, a pesar das reservas por distintas razóns dun gran número de países para modificar un regulamento, o das linguas oficiais, para o que calquera cambio require da unanimidade dos 27.

Xa en decembro, varias delegacións lamentaron que o asunto seguise na orde do día a pesar da falta de avances e de non contar coa información precisa sobre o impacto legal, práctico e financeiro necesario, ao seu xuízo, para abordar unha reflexión de fondo.

Fontes oficiais de distintos Estados membros consultados por Europa Press recalcaron que "non se teñen os datos necesarios para tomar unha decisión" e confiaron en que a cita de decembro fose a "última nunha tempada" na que se abordase este asunto, descrito por un alto diplomático como unha iniciativa "mequeira" polo Goberno español.

Nese contexto, Bélxica, que o 1 de xaneiro tomou a substitución de España como presidencia de quenda do Consello da UE, deixou claro en decembro a súa disposición a dar os "pasos axeitados" durante o seu semestre e prestar "especial atención ás distintas análises requiridas" que, a día de hoxe, seguen pendentes e sen un calendario claro para o seu desenvolvemento.

A ollos do equipo belga, unha reunión de ministros non debe ser visto como "un grupo de traballo" polo que non prevén que a petición española volva ao debate de alto nivel ata que non se dean pasos significativos a nivel técnico primeiro.

Esta dinámica confirmouse este venres ao publicar a axenda formal do próximo Consello de ministros de Asuntos Xerais da UE que se celebrará o 29 deste mes e que non inclúe na súa orde do día ningunha referencia á petición española de recoñecer o catalán, euskera e galego como linguas oficiais da Unión Europea.

Con todo, fontes da presidencia rotatoria afirman que non "aparcan nada" senón que consideran que o asunto "necesita avanzar primeiro ao nivel axeitado", isto é en reunións técnicas, e unha vez que os informes reclamados polos socios comunitarios estean sobre a mesa poderase "pór de novo" na axenda.

Ademais, advirten de que debe ser España quen "empuxe" o expediente, tendo en conta de que da iniciativa é deste país e de que os seus socios seguen esperando información detallada das implicacións e alcance dos cambios que expón. O Consello está "á espera" de recibir propostas alternativas "compatibles" cos Tratados e que se apoien en avaliacións de impacto administrativo, xurídico e financeiro.

ESPAÑA DEFENDE QUE ES CASO ÚNICO E QUE ASUMIRÁ A FACTURA
España defende que as especificidades das linguas cooficiais, incluído o seu encaixe na Constitución e o seu uso no Congreso dos Deputados e do Senado, fan do expediente español un "caso único" que non sería extrapolable a outras rexións europeas; rebatendo así as dúbidas de varios socios que temen un "efecto dominou" nos seus territorios.

O Goberno tamén asegurou que asumirá a factura de introducir o uso do catalán, euskera e galego nas institucións europeas, renunciando así ás disposicións do propio regulamento das linguas da UE que prevé que ese gasto corra a cargo das arcas comunitarias. Ademais, expuxo un despregamento gradual para introducir primeiro o catalán e deixar para máis adiante, sen aclarar calendario, o desenvolvemento do eúscaro e do galego.

Nunha avaliación preliminar, a Comisión Europea estimou nuns 44 millóns anuais a introdución dunha nova lingua no funcionamento da Unión Europea, o que se traduciría en 132 millóns de euros neste caso, pero non ofrecerá unha análise definitiva mentres o Consello non tome posición formal sobre a petición española.

De feito, o Executivo comunitario ha deixado claro que o seu cálculo se basea unicamente na experiencia de Irlanda co gaélico, última incorporación ao catálogo de linguas oficiais da UE en 2015, sen ter en conta outras variables como o número de tradutores e interpretes dispoñibles, se existen bases de datos suficientes sobre terminología ou os detalles do réxime de transición que propón España.