Ángel Mato (PSdeG Ferrol): "A Ferrol faltoulle estabilidade; espero que agora sexa máis sinxelo chegar a acordos"

Galiciapress entrevista a Ángel Mato (1971), alcalde de Ferrol os últimos catro anos e que aspira á reelección despois dun mandato á fronte da cidade e dun goberno en minoría despois de non lograr alcanzar pactors coas outras forzas progresistas para unha coalición. 

"Quedan cousas por facer", argumenta Mato, que lamenta a falta de estabilidade na cidade nos últimos anos, o que a privou de proxectos de continuidade e de calado polo baile de gobernos. Aberto ás alianzas, espera que despois das eleccións poida abrir unha nova etapa de diálogo. 

O convenio de Defensa, o futuro industrial da cidade máis aló do naval, coa eólica mariña ou a planta de metanol de Maersk como pezas crave, ou a relación con Sánchez e Rueda, parte da conversación co rexedor. 

A de Ferrol vai ser unha das prazas máis disputadas. As enquisas dan unha lixeira vantaxe a Rei Varela, que xa gañou nas anteriores pero non sumou maioría absoluta. Agora a diferenza podería estar en cuestión duns centos de votos. Comparte esa visión dunha cidade tan fragmentada en dous bloques? 

Eu creo que cada proceso electoral é distinto. A miña obrigación é traballar até último día e última hora, tratar de conseguir a confianza dos ferroláns para poder ter continuidade. Un dos problemas que tivo Ferrol é que non tivo moita continuidade nestes anos e creo que iso fíxonos perder bastante tempo á hora de sacar proxectos adiante. Eu creo que as enquisas son unha foto fixa que se fai cada certo tempo, pero realmente creo que hai que esperar ás eleccións para ver o resultado final. 

Esta lexislatura o PSdeG gobernou en solitario despois de non chegar a acordos nin con BNG nin con Ferrol en Común para formar un goberno de coalición. Talvez, ante o prognóstico dun resultado tan igualado, o desexable para a esquerda fose o entendemento da á progresista. Estaría máis cerca unha alianza nestas eleccións que nas pasadas despois da experiencia desta lexislatura? Supoño que gobernar en minoría non resulta nada sinxelo…

Non, o que ocorre é que eu non podo renunciar a falar con todos os grupos. A cidade ten que ter estabilidade nos proxectos e as decisións que se tomen. Loxicamente a min gustaríame ter unha maior estabilidade, e no seu momento tratamos de chegar a acordos coas forzas que apoiaron a miña investidura. Pero iso non pode ser unha molestia a que proxectos importantes de cidade poidan saír adiante. Neste mandato saíron adiante proxectos que levaban moito tempo encima da mesa e creo que en todas as cidades hai proxectos que necesitan o maior respaldo posible. Espero que sexa máis sinxelo despois das eleccións chegar a un acordo co resto de forzas políticas e, dalgunha maneira, ter un goberno con menos dificultades para sacar as cousas adiante. 
 

Pero tamén hai que facer un chamamento a que todos temos que ter na cabeza que o importante non é que poidamos desenvolver ao 100% o noso programa político, senón que Ferrol poida resolver problemas que ten desde hai moito tempo e para iso é moi importante o diálogo con todas as forzas políticas. A pesar de gobernar en solitario, nestes anos licitamos 50 millóns de euros de obra pública, sen ter en conta a pandemia. Creo que esa é unha cifra histórica. Pero é verdade, tivemos que traballar moito máis, que falar moito máis, pero o resultado é o que conta e o que piden os cidadáns, que a cidade vaia mellorando.  
 

Nas eleccións de 2019 dicíame que o seu proxecto non era dunha soa lexislatura. Ponse algunha nota neste tempo? 

Cando un ten a responsabilidade que eu teño a nota pona os cidadáns. Eu non me atrevo a porme nota, iso farano as municipais. A eles correspóndelles decidir. Teño moi presente o ocorrido nestes catro anos, con importantes cuestións como pode ser a organización da Avenida das Pías, resolver asuntos tan delicados como a posta a disposición de Cidade Xardín como unha urbanización que carecía de servizos, ou poder resolver recentemente o convenio con Defensa que levaba 30 anos encima da mesa, son unha boa mostra de cal era a miña visión antes das eleccións, antes do mandato e agora ao final, que os temas importantes de Ferrol saísen adiante.
 

Pero aínda quedan cousas. Estou a tentar que a Xunta peche connosco o convenio para garantir o saneamento do rural, que era outro compromiso electoral que tiña e co que falei co presidente Rueda, ou que finalmente se nos diga que se sitúa en Ferrol ese Centro de Investigación, Desenvolvemento e Innovación da Enerxía Eólica Mariña e o Almacenamento. Son cuestións que transcenden a un goberno, pero que son fundamentais para Ferrol. 

"A miña FAVORITO ES FORMOSO"

Nestes catro anos o PSdeG sufriu un profundo proceso de cambio, todo a pesar de gobernar en cinco das sete cidades. Agora o seu secretario xeral anuncia que tamén se presentará á reelección como alcalde das Pontes, polo que queda no aire saber se se postulará como candidato ás autonómicas ou si Besteiro pronúnciase sobre se quere ser ou non candidato á Xunta. Como ve a decisión de Formoso? Ten algún favorito para as autonómicas? 

O meu favorito é o meu secretario xeral, Valentín González Formoso. Creo que explicou perfectamente cada unha das decisións que tomou e, neste momento, é un líder indiscutible do PSdeG-PSOE. O realmente importante é ese proxecto que ten encima da mesa de defensa dos servizos públicos, mellora da calidade de vida, do impulso industrial en Galicia e de recuperar o tempo perdido para reverter a situación que vivimos na comunidade, con perda de poboación, perda de tecido produtivo e a necesidade de modernizar Galicia. 

Hai catro anos comentoume que “unha cidade con tanta dependencia do Estado como Ferrol ten no PSOE ao mellor interlocutor”. Como beneficiou á cidade que o Goberno de España estivese presidido por Pedro Sánchez?

Non cabe ningunha dúbida. Se botamos a vista atrás todos lembramos como nos atopamos a cidade fai 4 anos. Esa foi a miña principal tarefa: garantir que houbese perspectivas de emprego como non as lembro en 30 anos. Só voulle a deixar un dato: Navantia, cando finalice o seu proceso de contratación, incorporaría a 700 persoas de acordo ao Plan Industrial que aínda non se pechou completamente. Pero, ademais, como todo o mundo sabe, está encima da mesa ese programa de construción de cinco fragatas para a Armada Española que vai supor unha carga de traballa durante os próximos 12 anos e outro gran logro, que é que finalmente o sector vinculado á eólica mariña no estaleiro dá a ría de Ferrol consolidouse como o mellor polo de diversificación que tivemos e que arrastra a miles de traballadores non só da empresa principal, senón sobre todo da industria auxiliar. 

Si a iso sumamos a aposta que ten Navantia pola modernización dos estaleiros ou esas propostas vinculadas á transición xusta, que non é só de Ferrol senón de Ferrolterra, creo que o panorama económico da cidade reverteuse completamente. E nótase non só no ámbito industrial, senón en todo. Se falamos de rehabilitación de vivenda ou do impulso que tivemos grazas ao Goberno do turismo, logrando por primeira vez ese 1,5% cultural, ou a axuda para a recuperación do Parador de Turismo, ou ese paraugas social co tema dos ERTEs durante a pandemia, ou mesmo a maior obra urbana que se licitou na cidade como é  a transformación da Avenida das Pías nun bulevar que está en marcha. E son só algunhas das cousas que nos permiten albiscar un futuro moito mellor para os próximos anos e que se ten que ir materializando. O investimento e o compromiso do Estado con Ferrol é evidente. Ademais das novas fragatas, existe o compromiso da modernización das antigas fragatas F-100, que supón un contrato de 2.000 millóns de euros sobre os 4.500 millóns que supuña o programa. O impulso é evidente. 

"A miña principal tarefa foi garantir que houbese perspectivas de emprego como non as lembro en 30 anos"

E coa Xunta? Cambiou en algo para Ferrol que en San Caetano se pasase de Feijóo a Rueda?

Prefiro pensar que o presidente da Xunta vai cumprir a súa palabra con Ferrol. Traballamos moito para que o Estado transferise á Xunta eses fondos para a transición xusta e estou pendente de que decidan onde van situar ese polo de innovación para o desenvolvemento da eólica mariña. A miña intención é que a xente nova poida desenvolver a súa vida en Ferrol e que tamén se poida reter o talento e xeral emprego de calidade na cidade de maneira que tamén se faga moito máis sostible no tempo esa diversificación industrial. 

Ademais, diso, creo que quedan cousas importantes ás que se comprometeu a Xunta e que necesitamos que se desenvolvan: unha residencia para maiores, que fai moita falta na cidade, que aínda non se empezou, ou o albergue de peregrinos, datado para o pasado Xacobeo e que non empezou. E seguramente o proxecto máis importante é ese compromiso cos veciños da zona rural para desenvolver o saneamento e finalizar a recollida das augas residuais do termo municipal. A Xunta fixo moitos compromisos e falta que despois de catro anos poidamos velos. Foron compromisos que estableceron tanto o señor Feijóo como o señor Rueda e espero que se materialicen. 

INFRAESTRUTURAS E CONVENIO CON DEFENSA

A Xunta ten moito que dicir, pero tamén o Estado, sobre un dos grandes déficits que presenta a cidade, que é en materia de infraestruturas. Desde o Eixo Atlántico está a facer moita presión para dotar á cidade dunha mellor conexión ferroviaria. Será unha dos alicerces do seu programa, contar con mellores comunicacións?

Desde logo, é un obxectivo irrenunciable. Todas as administracións teñen que traballar para facelo. Pero non é algo que empezo a facer hoxe. Menciona ao Eixo e con eles teño moita relación, foi alí onde Ferrol impulsou un estudo co catedrático Miguel Bugarín para analizar cal era a mellor maneira de comunicar Ferrol para o transporte de pasaxeiros e de mercadorías e poder levar esa proposta que o Eixo defende permanentemente que é a conexión co Corredor Atlántico e con ese Eixo Atlántico que nos permita chegar de Ferrol a Lisboa conectando todas as cidades galegas cun ferrocarril con prestacións imprescindibles deste S.XXI. É un medio sostible, é imprescindible e Ferrol non se pode quedar fóra das comunicacións galegas. 

Tamén na conversación que tivemos en 2019 fixo mención á aprobación do convenio de Defensa como un dos aspectos prioritarios do seu programa. A aprobación chegou practicamente sobre a bucina e co apoio do PP. Desde o BNG din que nin sequera as forzas que votaron a favor do convenio estaban convencidos do proxecto, só esgotados de telo aínda sen resolver. Vostede mesmo dixo que o que facía o Concello era “resolver un marrón” herdado do PP. Que supón para Ferrol a firma deste convenio? 

Eu non dixen que fose un marrón; dixen que o convenio do ano 2010 era un convenio moito máis sinxelo desde o punto de vista administrativo. Parecíame importante pechar un tema que viña desde fai 30 anos, e así figuraba no programa electoral como proposta de cidade. Considero que é a operación urbanística máis importante que se vaia a desenvolver en Ferrol. Teño que ter presente que dentro desas dez parcelas que se nos entregan, aparte do propio cuartel Sánchez Aguilera, hai dez propiedades moi importantes na contorna rural, cunhas características ambientais inmellorables para poder seguir prestando servizos de maneira sostible ao turismo e seguir incrementando esa diversificación industrial que necesitamos tantos. 
 

As forzas políticas que apoiaron o convenio son perfectamente coñecedoras de que isto é o que nos pedía a cidade de Ferrol. Levo traballando neste convenio moitísimo tempo e síntome o responsable de poder habelo levado a bo termo. É algo ao que me comprometín en campaña, quíxeno deixar fóra de calquera acordo cos grupos que me apoiaron para ser alcalde precisamente porque entendía que era un tema de cidade imprescindible de resolver. E felizmente así foi. 

Falamos do expediente administrativo máis complexo que tiña a cidade. No Ministerio de Defensa tiñan dous convenios dos máis antigos que tiñan: un é en Madrid, o da ‘Operación Campamento’; o outro o de Ferrol. Sinto moi satisfeito de poder pechalo e darlle á cidade a posibilidade de xerar un novo barrio, cunha característica moi importante, como é que o 81% da súa superficie, 90.000 metros cadrados, é de carácter público. Tendo en conta da súa localización, xusto á beira do centro histórico, permitirá á cidade dispor dos elementos que falta no campus universitario, e de todas as dotacións públicas coas que non conta o centro histórico pola súa propia configuración como Ben de Interese Cultural non pode ter. Paréceme moi importante poder finalizar ese convenio.  

OPTIMISMO CO EMPREGO

A aprobación do convenio coincide no tempo co anuncio do Goberno de España de que Navantia incorporará máis persoal, pero os empregados de Ferrol din descoñecer de onde sairán eses 1.5000 empregos dos que fala o Goberno sen concretar a carga de traballo. Asumirán os estaleiros máis proxectos nos próximos anos? Hai algunha proposta encima da mesa para garantir o emprego nos próximos catro anos, máis aló das F-110? 

Estes anos o estaleiro ten o seu futuro despexado para a próxima década. Pero creo que, se todo vai segundo o previsto, se o programa F-100 conseguiu que un país mediano como é España puidese exportar a países como Australia ou Noruega uns buques que tecnoloxicamente estaban moi ben desenvolvidas, entendo que o programa suporá unha oportunidade comercial con moitos outros países porque o buque que se está empezando a construír en Navantia é un dos máis modernos do mundo, polo que é probable que nun contexto xeopolítico como o actual poidamos ser un referente mundial na construción de barcos de gran porte como as fragatas. Non me cabe dúbida de que os contactos chegarán. Cando? Non o sei. Pero estou seguro de que acabarán chegando. 

Máis aló de Navantia, a cidade e a comarca adoecen de máis alternativas despois de que nos últimos anos pechasen unha gran cantidade de factorías. Os fondos Next Generation prometen ser unha solución para a zona e hai algúns proxectos de gran calado que poden revitalizala. Que alternativas hai para Ferrol? A eólica mariña pode ser un dos sectores a ter en conta para o futuro?

Xa o é. Actualmente Ferrolterra é un líder mundial na construción de parques eólicos mariños. Outra cuestión que hai que destacar é a aprobación dos POEM por parte do Goberno, que abren a posibilidade de que en Galicia, e sendo moi respectuosos con outros sectores que poidan estar involucrados como pode ser a pesca, póidase aproveitar ese recurso eólico que temos ante as nosas costas e a aposta na investigación, o desenvolvemento e a innovación, que se debe fixar aquí. 

"Os contactos nuevoas a Navantia chegarán. Cando? Non o sei. Pero estou seguro de que acabarán chegando"

Lancei unha proposta para que a recollese a Xunta e creo que deberiamos facer exactamente o mesmo con eses programas tecnolóxicos que van asociados aos programas máis vinculados á Defensa, froito de todo isto conseguimos que o CESENA situarase en Ferrol, ao que sumamos que a Universidade ten importantes proxectos para o desenvolvemento de novas infraestruturas, abren oportunidades moi boas para que poidamos abordar o futuro vinculado á xeración e almacenamento de hidrogeno, ao desenvolvemento de novos proxectos como o que se vai a instalar no porto exterior ou os proxectos do metanol verde e outros proxectos que nos permiten ser tremendamente positivos en canto á o ageneración de entreo e revitalización na zona. 

Está a planta de metanol de Maersk máis preto de instalar na cidade?

Iso espero. Vou traballar e pelexar para que sexa así. Teñen que vir da man dunha aposta decidida por parte da Xunta, por parte da Autoridade Portuaria de Ferrol e que todos os axentes poñámonos a traballar para que sexa posible. É fundamental garantir que temos o tecido produtivo que nos permite sacar todo iso adiante e unha larguisima tradicion industrial que nos permite estar nas mellores condicións para que esa gran multinacional sitúese aquí. 

Quero apuntar o esforzo do Estado para lograr a intermodalidad no Porto de Ferrol coa construción da liña ferroviaria que conectará o Porto con Ferrol e ese trazado que temos encima da mesa. Hai que pór toda a carne no asador para conseguir que esta empresa se estableza aquí.