A Xunta retoma o seu intento de declarar Ben de Interese Cultural a cheminea das Pontes

O Diario Oficial de Galicia (#DOG) publica este venres a resolución de incoación para declarar como Ben de Interese Cultural (BIC) a cheminea da central termoeléctrica das Pontes de García Rodríguez, situada neste municipio coruñés.

Segundo informou a Xunta, vólvense a iniciar os trámites para este recoñecemento, tras o "alto interese" trasladado ao Goberno galego por parte dos veciños, do Concello e da Deputación da Coruña, despois de que no primeiro intento non se contase cos informes favorables de cando menos dous órganos consultivos, esixidos pola Lei do Patrimonio Cultural de Galicia.

Co comezo deste procedemento, á cheminea xa se lle aplica de forma inmediata e provisional o máximo réxime de protección como ben representativo do patrimonio industrial de Galicia.

Precisamente, na incoación, a Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude destaca o feito de que, para os veciños e veciñas das Pontes esta infraestrutura, "deixou de ser simplemente un elemento industrial para converter nun símbolo da identidade local, ao representar unha era de crecemento, desenvolvemento e transformación, tanto a nivel local como social".

Respecto diso, o expediente recolle que esta instalación é un "referente local simbólico" da importante actividade de xeración eléctrica no panorama do Estado e que se produciu desde este concello coruñés.

Nesta liña, destaca que, a consecuencia deste "forte vínculo" entre a poboación da localidade das Pontes e esta infraestrutura, e ante as dúbidas sobre o seu posible futuro, máis de 2.200 veciños e veciñas desta localidade ratificaron esta reclamación, a través da Plataforma en Defensa do Patrimonio Industrial das Pontes, para que obtivese a declaración como Ben de Interese Cultural.

O Executivo autonómico aclara que, aínda que a Lei de Patrimonio Cultural de Galicia recoñece o valor cultural do patrimonio industrial para os bens anteriores a 1936, tamén admite que se lle pode outorgar esta distinción a aqueles construídos con data posterior si así o xustifica un estudo en detalle.

Neste sentido, no expediente está xustificado na súa "singularidade e monumentalidad", polo seu tamaño, que a mantén como a máis alta de España e a segunda de Europa, "así como a súa representatividade, como parte icónica do conxunto e elemento máis identificable polas súas condicións de visualización".

CARÁCTER SINGULAR

Tendo en conta esta conxuntura, o persoal técnico da Dirección Xeral de Patrimonio considerou que a cheminea das Pontes posúe "un carácter cultural singular" que a fai merecedora de iniciar a incoación para ser declarada Ben de Interese Cultural, propor unha contorna de protección dunha distancia de 45 metros do perímetro da súa base, necesaria para as tarefas de conservación e mantemento.

Así, ábrese un período de información pública dun prazo dun mes, que comezará a contar a partir deste sábado, co fin de que as persoas interesadas poidan examinar o expediente e facer alegacións. De igual maneira, solicitarase o ditame aos órganos consultivos correspondentes que acrediten o valor cultural singular desta instalación, que son necesarios para que conte coa máxima protección.

POTENCIALIDADE INDUSTRIAL, DE LECER E TURÍSTICA

A cheminea da central termoeléctrica das Pontes é unha construción de formigón armado cunha base de 36,40 metros de diámetro e cunha altura de máis de 356 metros, e cun grosor entre 110 e 30 centímetros. Nunha inspección realizada en 2024, constatouse que mantén un bo estado de conservación, polo que no expediente recoñécese que podería usar como parte de calquera outro desenvolvemento industrial.

No entanto, tamén se apunta que "nada impide que se dedique a outros usos relacionados co lecer ou co turismo".

Nesta liña, na incoación explícase que as posibilidades de utilización son "amplas" e advírtese de que "non ten que quedar necesariamente como un referente da paisaxe, carente de calquera funcionalidade concreta e excluída de calquera actividade que poida xerar un beneficio ou retorno económico".

En todo caso, tamén se pon en valor que posúe "unha clara potencialidade como ferramenta didáctica". Así, indícase que pode ser empregada para a interpretación do contexto histórico da 'Era do carbón', así como do impacto social da actividade industrial nos veciños e en como chegou a converter en parte da súa identidade local.