Veciños reclaman uns estudos de saúde pública pola contaminación de nitratos na Limia

A denuncia acusa a estas administracións de permitir durante décadas a contaminación do encoro de As Cunchas, cuxas augas presentan niveis alarmantes de nitratos, bacterias e pesticidas, segundo estudos científicos adxuntos ao recurso .

A plataforma, que xurdiu en 2019 como voz dun movemento social arraigado desde principios de século, insiste en que os datos oficiais confirman o risco para a saúde pública, especialmente en localidades como Lobeira, Bande e Os Blancos. "As administracións miraron para outro lado mentres a poboación estivo exposta", denunciaron portavoces do colectivo nun acto recente en Xinzo de Limia.

A Xunta recoñece a existencia dunha “contaminación difusa das augas por nitratos e fosfatos debido á xestión actual dos subproductos das explotacións gandeiras” e, como reacción, impulsou a creación da Mesa da Limia, un órgano que reúne a todos os axentes sociais para buscar un plan estratéxico para o sector agrario da comarca. Con todo, desde as plataformas veciñais denuncian que este foro “se atopa parado” e que as accións emprendidas até o momento non resultaron eficaces para frear o problema. Ademais, a Xunta optou por apurar os prazos legais para a declaración da Limia como Zona Vulnerable por contaminación de nitratos, o que permitiría establecer límites máis estritos no uso de fertilizantes e períodos de abonado, pero estirou o proceso até o límite permitido, xerando críticas por priorizar intereses electorais fronte á urxencia ambiental.

Pola súa banda, os gandeiros, representados pola Asociación de Empresarios, Gandeiros e Agricultores da Limia (Adegal), aseguran que nos últimos anos hanse implementado melloras no tratamento dos residuos agrogandeiros. Entre as medidas adoptadas destacan o abandono do antigo “sistema de prato” para a vertedura de xurros e a implantación da “inxección directa en terra”, que evita que os residuos queden na superficie e reduzan a súa escorrentía cara aos ríos e encoros. Os gandeiros afirman que estas prácticas buscan minimizar o impacto ambiental e cumprir coa normativa, aínda que recoñecen que o volume de residuos xerado pola alta concentración de explotacións segue sendo un desafío.

Esixencias Sanitarias e Ambientais
Entre as medidas urxentes reclamadas figura a realización dun estudo epidemiolóxico por parte da Consellería de Sanidade para avaliar o impacto na saúde dos habitantes. Ademais, esixen a Medio Ambiente e Medio Rural que activen plans concretos para reducir a contaminación, incluíndo a declaración inmediata da Limia como Zona Vulnerable a Nitratos (ZVN), unha figura que obrigaría a restrinxir o uso de fertilizantes e xurros.

A Confederación Hidrográfica Miño-Sil, responsable do control das augas na zona, deberá incrementar os puntos de mostraxe en áreas críticas como Baltar ou Calvos de Randín, segundo a plataforma.