Vía libre da Xunta a Endesa para demoler a cheminea das Pontes ao non darlle protección patrimonial

Malas noticias para a Plataforma en Defensa do Patrimonio Industrial das Pontes. Fontes oficiais da Consellería de Cultura confirmaron a Galiciapress que a emblemática cheminea da Central Térmica non será declarada Ben de Interese Cultural e, por tanto, non gozará dunha protección patrimonial que impida que Endesa derrúbea.

A Xunta alega que non hai apoios institucionais suficientes. "A Lei do patrimonio Cultural de Galicia establece que para poder declarar un Ben de Interese Cultural necesítanse un mínimo de dous informes favorables por parte dos órganos consultivos correspondentes.  Neste caso, desde a incoación só recibiuse un informe favorable. Por tanto, alcanzado o prazo para resolver o expediente, a Consellería atópase con que non conta cos informes mínimos para proceder á declaración como BIC", sinalan fontes de San Caetano.

Ao carecer desa protección, todo parece indicar que a cheminea de Endesa As Pontes, que no seu día chegou a ser a máis alta de Europa, correrá a mesma sorte que a de Picusa, derrubada este ano por Cortizo en Padrón a pesar de ter case un século. Cultura confirma que, como alegaban os propietarios, a cheminea de Picusa non estaba catalogada como BIC.

Así as cousas, o tempo corre en contra dos activistas, pois Endesa xa anda tramitando permisos para as demolicións. Conscientes diso, a Plataforma logrou arrincar a celebración dun pleno extraordinario e monográfico para o próximo 23 de setembro ao mediodía. 

Ese pleno extraordinario celébrase grazas á petición dos grupos da oposición, non por iniciativa do goberno liderado polo PSdeG-#PSOE. Nel votarase a adhesión ao manifesto da Plataforma para preservar elementos da central, como a cheminea, pois entenden que son patrimonio histórico e cultural da vila, en aspectos relacionados, por exemplo, coa loita sindical.

A Plataforma segue recollendo firmas de apoio. Así, este venres estarán entre as 18 horas e as 21 horas no supermercado Eroski das Pontes.

Que chimineas son patrimonio industrial?

Desde a Xunta sinalan que "ademais da antigüidade tamén se teñen que cumprir outros requisitos para que se considere patrimonio industrial". Segundo a Lei de Patrimonio Cultural de Galicia, poden ter un significativo valor industrial os bens anteriores a 1936, sexan fábricas, estaleiro, maquinarias, etc. La norma abre a porta a que as instalacións posteriores a 1936 tamén poidan ser protexidas ao sinalar que se "poderá recoñecérselles un significativo valor cultural industrial aos bens construídos con posterioridade á data sinalada no apartado 1 [1936] sempre que así se determine despois dun estudo pormenorizado".  Está por ver se alguén presenta ese estudo detallado, dado que as intencións da empresa e do Concello parece que non van pola vía de conservar a cheminea.

A cheminea de Endesa nas Pontes, situada na Coruña, Galicia, é unha das estruturas máis icónicas do complexo industrial da central térmica e unha das máis altas de Europa. Cunha altura de 356 metros, eríxese como unha das estruturas máis elevadas de España. 

Construída na década dos 70, esta cheminea foi deseñada para dispersar os gases resultantes da combustión do carbón a gran altitude, reducindo así o impacto ambiental nas áreas circundantes. A súa construción de formigón convértea nun símbolo da paisaxe industrial da rexión. 

Durante décadas, a cheminea foi un elemento crave no funcionamento da central, unha das principais fontes de enerxía en Galicia, aínda que nos últimos anos, a central estivo en proceso de peche debido á transición enerxética cara a fontes máis limpas e sostibles. Endesa As Pontes hai tempo que deixou de queimar carbón e a multinacional con base en Italia está a tramitar a burocracia para empezar derrúbelos. Con todo, a cheminea, ademais da súa relevancia funcional, ten un gran valor simbólico e visual, representando o pasado industrial da comarca.