Tras 15 anos do afundimento do Prestige non estamos preparados para outro desastre

O fiscal de Medio Ambiente de Galicia, Álvaro García Ortiz, ve necesario que España "mellore na capacidade de resposta xurídica" ante causas xudiciais derivadas dunha catástrofe como a do Prestige, un petroleiro de cuxo afundimento fronte á costa galega se cumpren o vindeiro luns 15 anos.

Esixir "altos estándares de seguridade na navegación" é outra demanda da Fiscalía, á que se suman tamén algúns avogados consultados por Europa Press. En canto aos danos pendentes de aboar, as partes consultadas coinciden en que a aseguradora é o "único suxeito solvente" para facerse cargo dos mesmos. "O límite serán 1.000 millóns", lembra García Ortiz sobre a contía máxima que se podería obter.

Foi a finais de 2002 cando o xulgado de primeira instancia e instrución número 1 de Corcubión asumiu esta causa, pero non foi ata outubro de 2012 cando se celebrou un xuízo no que a Audiencia Provincial da Coruña acabou ditando sentenza un ano despois, en novembro de 2013. Nela, absolveu os tres acusados de delitos contra o medio ambiente e danos en espazos naturais protexidos.

Tratábase do capitán, Apostolos Mangouras (quen foi condenado por un delito de desobediencia); o xefe de máquinas, Nikolaos Argyropoulos; e quen na data do afundimento era o director xeral da Mariña Mercante, José Luis López-Sors.

RESPONSABILIDADE CIVIL

Con iso, pechábase a posible responsabilidade civil, porta que abriu en xaneiro de 2016 o Tribunal Supremo cun fallo que condenaba a dous anos de prisión ao capitán por un delito contra o medio ambiente.

Xunto á responsabilidade civil directa do mariñeiro, declarou a da aseguradora, The London Steamship Owners Mutual Insurance Association; a do Fondo Internacional para a Indemnización de Danos Causados por Hidrocarburos (Fidac) e de forma subsidiaria a da propietaria do barco, Mare Shipping.

Tras este fallo, a Audiencia Provincial da Coruña asumiu a execución dunha sentenza que implica avaliar os danos. "Incluído o ambiental nos seus distintos aspectos e a indemnización de prexuízos materiais e morais, co límite das peticións formuladas polas partes nas súas conclusións definitivas", precisaba o Supremo.

Con todo, os letrados consultados por Europa Press admiten que se trata dunha "tarefa complicada" que supón resarcir a particulares e administracións, incluído o Estado español. "É conseguir que alguén pague os pratos rotos", resume o avogado Ramón Sabín, que representou a 60 confrarías, de Galicia, Asturias e Cantabria.

XULGADOS ESPECIALIZADOS

"A aseguradora é o único suxeito solvente", admite, á súa vez, o fiscal de Medio Ambiente de Galicia. Sobre as conclusións que extrae desta causa xudicial, di que son "mellorar en capacidade de resposta xurídica" fronte a un armazón de empresas "que trataron de ocultar patrimonio".

"A travesía foi moi complicada", recoñece facendo uso do símil marítimo. Por este motivo, sinala que do Prestige debe concluírse que un xulgado de instrución coma o de Corcubión non está "preparado" para afrontar unha causa así, e tamén a conveniencia de que a instrución sexa atribuída aos fiscais, especialmente nestes casos.

GARANTIR AS INDEMNIZACIÓNS

Pola súa banda, o letrado Ramón Sabín lembra que, para asegurar o cobro de indemnizacións, no seu caso optaron por un acordo coa Administración central. "Os que non chegaron a acordos seguen sen saber cando cobrarán e como", apostila. Ao fío diso, subliña que o Estado español é o que pediu "unha indemnización máis importante".

Este avogado lamenta que non se aprendeu do ocorrido. "Como buques que poden causar indemnizacións de miles de millóns de euros van cunha cobertura ridícula?", pregúntase.

Por iso, defende que se lles esixa unha seguro que garanta "esas responsabilidades". "E entón a aseguradora xa se encargará de dalo aos que cumpran as condicións de navegabilidade", reflexiona.