"A contratación pública é un investimento, non un gasto; non o digo eu, dio o Consello de Ministros da UE"

Francisco de Quevedo escribiu que "só o necio confunde o valor co prezo" . Uns dos maiores expertos españois en contratación pública, o profesor José María Gimeno Feliu, reivindica que as administracións deben prestar máis atención a este criterio.

De aplicalo mellor, España poderíase aforrar desagradables sorpresas, como a escaseza de máscaras ao comezo da pandemia e as presuntas comisións ilegais que se están destapando agora.

Gimeno, catedrático de Dereito Administrativo dá Universidade de Zaragoza, argumentou que "a contratación pública é un investimento, non un gasto; non é que o diga eu, dio o consello de ministros da UE". Fíxoo durante a xornada  Contratación administrativa: Baixas temerarias e competencia na contratación local  ,  que organizou esta tarde o Colexio de Avogados de Santiago.

O profesor dixo que restar importancia  ao criterio economicista era especialmente importante nos contratos de concesións de servizos básicos, dada o seu altísimo impacto na calidade de vida das cidadanía. En lugar de mirar tanto cada céntimo, sería máis importante establecer mellores criterios para asegurar a boa gobernanza do servizo cumprindo certos criterios de calidade e evitando as malas prácticas.

O experto razoa que a valoración do prezo debe estar supeditada a a protección dun valor superior, como é a prestación do servizo público porque "non pode ser que certas políticas das empresas, que poden ser lexítimas, distorsionen a lexítima contratación pública".

AFORRO QUE ACABA DANANDO A SAÚDE PÚBLICA

O experto, autor de máis de 30 monografías sobre contratación administrativa e asesor do ministerio Fomento, criticou a excesiva "visión economicista" que teñen as administracións españolas á hora de adxudicar. Como exemplo, puxo o sistema sanitario.

A aposta por provedores baratos que importan desde Asia contribuíu á destrución do tecido empresarial español e europeo. Este é un dos factores que explica a escaseza de material ao comezo da pandemia e a dependencia de China, coas luctuosas consecuencias que todos sabemos. 

 "Recortamos en medicamentos co que perdemos capacidade de produción á conta da saúde dos cidadáns", razoou tras lembrar que "a compra das máscaras nas autonomías saíron por baixo de que serían os custos das empresas españolas".   Tamén aludiu á perspectiva ética, de conseguir máscaras máis baratas pero á conta de recorrer, por exemplo, a provedores que poden aproveitarse do traballo infantil. 

Gimeno indicou que os tempos están a cambiar. Así, adiantou que a UE prepara unha nova directiva para corrixir a valoración dos prezos que presentan empresas foráneas, que non teñen que asumir os custos laborais ou ambientais que teñen que asumir as firmas europeas.  Se non se aplica este criterio, "son as propias administracións as que están a facer dumping".

Estes ventos de cambio empézanse a aplicar nos adxudicacións ligadas aos fondos Next Generation.  Neses expedientes, vai ser obrigatorio contratar un mínimo de 20% de desempregados xuvenís, o que aumentará o gasto público a curto prazo, pero a longa será mellor a longo prazo para a economía do país pois, por exemplo, reduciranse as prestacións sociais a pagar. 

O profesor lembrou que as ofertas a perdas xa non son admitidas polo ordenamento xurídico. Lamentablemente, as mesas de contratación teñen criterios moi dispares á hora de considerar como temeraria unha oferta.

"O importante énos comprar a prezo, é comprar calidade; non se trata de elixir entre prezo ou calidade, trátase de elixir a quen me faga a mellor oferta dentro dun estándar homoxéneo de calidade", resumiu.  

COMPETENCIA NAS ADXUDICACIÓNS

O seguinte relator, Ignacio López-Chaves Castro, presidente dá Comisión Galega dá Competencia, detallou o traballo destes entes supervisores, encargados, entre outras funcións, de perseguir ás empresas que pactan prezos para repartirse os contratos públicos.

O ex-delegado da Xunta en Vigo relatou varios exemplos identificados nestes anos e prognosticou que cada vez saltarán máis casos, debido á maior énfase que hai en vixiar estas prácticas de carteis empresariais. López-Chaves tamén aludiu ao papel da Xustiza, pois indica que ás veces os xulgados tomban as resolucións dos entes reguladores, polo que estes deben estar moi atentos a como se vai delimitando o incipiente marco xurídico.

Ademais o  mandatario sinalou que as Administracións poden vulnerar a competencia e cando internalizan servizos nunha empresa pública deben xustificar que van poder prestar un mellor servizo aos cidadáns que o que terían se houbese un proceso de concorrencia competitiva para seleccionar ao mellor prestador do mercado . Tamén se mostrou moi crítico coa sentenza de Valladolid- remunicipalización da auga- da que dixo que non era necesario pedir informe á autoridade da competencia porque non había monopolio.

O terceiro relator anunciado, Javier Ferreira Fernández, catedrático de Dereito Administrativo  e xerente de a USC, non puido participar finalmente. O Colexio, co apoio do Consello dá Avogacía de Galicia, anunciou que a de hoxe, segunda xornada sobre o tema, non sería a última, pois se traballa nun terceiro evento similar.