Veciños din que as macrogranjas contaminan A Limia e a Xunta non actúa "polo poder de Coren"

“Seguimos esperando polas plantas de tratamento de xurros que Coren prometeu. E así, sen unha xestión de residuos acomodada, toneladas de xurros acaban espalladas sen control en parcelas e montes".


|

As declaracións do ministro de Consumo Alberto Garzón cargando contra as macrogranjas provocaron un alude de reaccións ao redor dun debate no que se radicalizaron as posturas entre defensores e detractores deste modelo. Galiciapress charla con gandeiros, asociacións ecoloxistas e sindicatos nesta serie de reportaxes para coñecer as dimensións deste problema que en Galicia provocou o peche de pequenas explotacións e unha grave crise ecolóxica.


Representantes da Plataforma Veciñal ‘Auga Limpa xa!' e o Sindicato Labrego Galego (SLG) radiografían para Galiciapress a situación actual na Limia, onde se concentran a maior parte das granxas en intensivo de Galicia e cuxa sostenivilidad ambiental pende dun fío desde hai anos. 


Os veciños relatan os problemas que este modelo de gandería provocou tanto nos seus terreos como na súa saúde, á vez que responsabilizan a Coren, principal cooperativa agroalimentaria de España, desta situación: "Desde ningún goberno toman medidas, ata que xa sexa moi tarde".


As cunchas ecoloxistas en accion

Pantano das Cunchas contaminado polas cianobacterias | Foto: Ecoloxistas en acción


A calor aperta en Ourense cada mes de agosto. O sol estival é inmisericorde cos habitantes da única provincia galega que non ten costa, onde llas apañan como boamente poden para combater o sufoco. O seu sería un bañito, pero para os veciños de Bande, Lobeira e Muiños non é unha opción, porque darse un mergullo nas augas da zona é un risco que ninguén quere correr. O verdín coloniza as principais masas de auga da contorna e a súa procedencia non é de orixe natural, senón que a man do home está detrás deste desastre ecolóxico. As macrogranjas, tan na fala da xente desde as declaracións do ministro Alberto Garzón para The Guardian, son as que se esconden detrás da contaminación dos acuiferos da Limia, onde levan combatendo este modelo desde moito antes da chegada de Garzón ao Ministerio de Consumo. 


Na Limia non esconden a súa sorpresa ante esta polémica, xa que consideran probado que a calidade da carne producida en extensivo é superior á de macrogranjas. “Non dixo nada novo o ministro Garzón”, comentan perplexos, á vez que piden apoio para as explotacións familiares, extensivas e sostibles, un modelo que conta co impulso dos membros da Unión Europea e moito menos daniño para unha comarca ao bordo dunha catástrofe ambiental -se é que non viven inmersos xa nunha-.


Un debate que, desde a Plataforma Veciñal ‘Auga Limpa xa!’ non poden senón considerar interesado. “Con este debate xerado, con moitas mentiras, móstrase ben o gran poder do lobby da industria cárnica. Os beneficios das granxas intensivas non quedan para os gandeiros, van parar a grandes empresas. Non deixan postos de traballo nin riqueza no territorio que se instalan, o rural só sofre os malos cheiros, e a contaminación da terra e da auga que provocan os residuos desta industria, que non gandería”, lamentan. 


En termos parecidos exprésanse desde o Sindicato Labrego Galego (SLG), que ve no sector crítico con Garzón “moi pouco de preocupación real pola xente gandeira, buscando, por exemplo, solucións para os graves problemas de subidas de custos de produción e de prezos baixos que temos neste momento, ou como incentivar unha alimentación saudable ou que carnes de gran calidade como as que producimos cheguen ás persoas consumidoras diferenciadas e con prezos dignos”. 


“Hai moito, pola contra, de tapar outros asuntos como casos de corrupción, de facer campaña electoral manipulando ao electorado ou dirixir o debate para estes temas, e non sacar as medidas de apoio que precisa o sector. Defenden as macrogranjas e sacan as fotos cos animais nos pastos para confundir todo e manipular a opinión pública”, di Isabel Vilalba, Secretaria Xeral do SLG.


GOBERNOS CALADOS POLO PODER DE COREN

É aquí, na Limia, onde atopamos algunhas das macrogranjas máis grandes e contaminantes de Galicia. Ao redor de 400 explotacións son extensivas, pero desde a organización precisan que é un número que debe collerse con pinzas pola opacidade da Xunta respecto diso. Con todo, e aínda que é á administración encabezada por Feijóo á que hai que esixir contas, os problemas na Limia son moi anteriores ao mandatario, xa que hai que remontarse a 1998, a Fraga como presidente de Galicia, para atopar os primeiros contratempos graves coa xestión dos residuos.


A oposición dos veciños desde entón é fervente, aínda que isto parece non trasladarse ás administracións locais. Os grupos ecoloxistas lamentan que, aínda que algúns gobernos municipais “están máis sensibilizados coa problemática”, a tónica xeral é “non mollarse”, en gran medida polo poder de Coren, un importante activo na economía galega que ao ano factura ao redor de mil millóns de euros.


Auga limpa

Protesta da Plataforma Veciñal ‘Auga Limpa xa!’ en 2019


Ten moito poder e desde ningún goberno toman medidas, ata que sexa xa moi tarde”, lamentan os membros de ‘Auga limpa xa!’. Sen medias, as consecuencias ambientais son incalculables polo efecto dos xurros na Limia. “É coma se a metade da poboación vivise no 1% do territorio e os seus residuos non se depurasen”, explican os ecoloxistas. O equivalente para confinar a 1.300.000 persoas en Santiago de Compostela.


Vilalba tampouco disimula que o modelo de Coren resulta prexudicial tanto ambiental como competitivamente falando, xa que supón un inconveniente para os pequenos produtores. “O modelo de Coren e outras empresas integradoras maximizan o beneficio económico, buscando a cría de animais no menor tempo posible, pechar o ciclo tanto coa compra dos animais como coa venda de todos os insumos ás persoas produtoras, ás que se lles impoñen tanto os prezos como o resto de condicións tanto na produción como na comercialización”. “Este modelo industrial non atende para nada cuestións como a xestión do territorio e dos seus recursos, e en ocasións nin sequera dá resposta á cantidade de residuos que orixinan”, reprenden desde o sindicato.


"SEGUIMOS ESPERANDO POLA PLANTA DE TRATAMENTO QUE PROMETEU COREN"   

Da mala xestión destes refugallos tamén responsabilizan tanto o sindicato como os ecoloxistas a Coren, que do mesmo xeito que prové aos seus gandeiros en infraestruturas, “debería facilitarlles tamén o procedemento para tratar os residuos que provocan”.


“Seguimos esperando polas plantas de tratamento de xurros que Coren prometeu. E así, sen unha xestión de residuos acomodada, toneladas de xurros acaban espalladas sen control en parcelas e montes" 


Seguimos esperando polas plantas de tratamento de xurros que Coren prometeu. E así, sen unha xestión de residuos acomodada, toneladas de xurros acaban espalladas sen control en parcelas e montes, a terra non é capaz de absorber tal cantidade de abono e vai parar aos nosos acuíferos contaminándoos con nitratos”, denuncian.


Camion contaminacion limia

Un camión desfaise de residuos nun campo | Foto: @augalimpa


De igual maneira, Vilalba incide na “urxencia” deste problema provocado “pola coincidencia nesta comarca de moitas explotacións intensivas esencialmente de porcino e de aves, e que se lexisle para que estas problemáticas non ocorran en ningunha outra comarca”.


"HAI XENTE QUE BEBE DESTES POZOS"

A Confederación Hidrográfica Miño-Sil xa advertiu no pasado que nalgunhas zonas, como as inmediacións da lagoa de Antela, a concentración de nitratos alcanzan os valores máximos permitido pola Unión Europea. “Hai xente que mesmo bebe destes pozos sen analizalos antes. Isto é un perigo para a saúde pública”, alertan. A Confederación tamén puxo en marcha o proxecto ‘Life Rexenera Limia’, que aínda que realizou algunhas accións, os seus resultados “non foron os esperados” cun problema que “continúa” e “agravado”, lamentan os veciños.



A contaminación das augas é máis evidente, se cabe, no encoro das Cunchas, onde a cor verde das cianobacterias, ademais do cheiro pestilente das súas augas, son bos indicadores de que a auga do pantano non pode usarse para consumo ou baño. A fauna hai tempo que fuxiu da ponzoña, que cada certo tempo é catalogada como nivel 3 de contaminación, o máis alto da Xunta. Son tan perigosas estas cianobacterias que algúns estudos mesmo relacionan a súa exposición a algúns tipos de cancro e outras enfermidades, como apuntan desde o SLG.


Todo isto ocorre na contorna do Parque Natural do Xurés. A orixe deste desastre ambiental? A resposta atopámoslle, de novo, na ganaderia industrial da Limia, algo que recoñecen as propias administracións públicas.


Tamén a Xunta partiu do recoñecemento desta ‘contaminación difusa das augas por nitratos e fosfatos debido á xestión actual dos subprodutos das explotacións gandeiras’ para botar a andar a Mesa da Limia”, comentan desde a plataforma, á vez que indican que este organismo, impulsado por Medio Rural e que convoca a “todos os axentes sociais para buscar un plan estratéxico do sector agrario da Limia” atópase “parado”.



Pero non é o único punto negro da zona: “O Ministerio de Transición Ecolóxica recoñeceu a existencia de catro puntos; dous en Xinzo, un en Trasmiras e outro en Sandiás en risco de contaminación por nitratos de orixe agraria”.


NON HAI ZONAS VULNERABLES EN GALICIA

A pesar de todo, e aínda que é un problema dabondo coñecido e polo que Bruxelas chamou a capítulo recentemente ao Goberno de España, por agora ninguén tomou cartas no asunto, segundo indican desde a plataforma, que non ten constancia de peche de granxas na Limia por mal proceder. De feito, a zona nin sequera está catalogada como “vulnerable” polo Goberno central nin pola Xunta. Non hai nin un só punto de Galicia con esa etiqueta a pesar das evidencias. A Comisión Europea xa instou a Moncloa a corrixir ese baleiro.


E as sancións en todo caso son escasas, máis aló dalgún merlo branco como a sentenza do TSXG que ordena paralizar a ampliación autorizada pola Xunta dunha gran explotación en Rairiz de Veiga. “Pero estas sentenzas por desgraza non son moi comúns. Moitas denuncias que presentamos xa non pasan os primeiros trámites”, censuran os ecoloxistas, que día a día ven a súa contorna un pouco máis verde. Pero non unha verde esperanza, dese que cobre vales e montañas, senón un verde de cenegal, do que mata e sepulta comarcas enteiras aos poucos, aos poucos, ata que, como din os veciños, "sexa xa moi tarde". 

Sen comentarios

Escribe o teu comentario




He leído y acepto la política de privacidad

No está permitido verter comentarios contrarios a la ley o injuriantes. Nos reservamos el derecho a eliminar los comentarios que consideremos fuera de tema.

Galiciapress
Praza da Quintana, 3; 15704 Santiago de Compostela
Tlf (34)678803735

redaccion@galiciapress.es o direccion@galiciapress.es
RESERVADOS TODOS OS DEREITOS. EDITADO POR POMBA PRESS,S.L.
Aviso legal - Política de Cookies - Política de Privacidade - Configuración de cookies - Consello editorial - Publicidade
Powered by Bigpress
CLABE