25 millóns para limpar o terreo próximo ás aldeas antes de abril

O Consello da Xunta de Galicia aprobou este martes o novo convenio para a limpeza de franxas secundarias de face á prevención de incendios forestais, unha medida que alcanzará un investimento total de 100 millóns de euros durante os próximos catro anos. Con todo, o acordo nace sen o apoio da Federación Galega de Municipios e Provincias (#Fegamp), que rexeitou a proposta presentada polo Executivo autonómico.

A decisión foi anunciada polo presidente da Xunta, Alfonso Rueda, nunha rolda de prensa posterior á reunión semanal do Goberno galego, na que compareceu acompañado pola conselleira do Medio Rural, María José Gómez. Segundo explicou Rueda, a negativa da Fegamp, que dixo ser adoptada “por unha porcentaxe do 60%”, obrigará agora a que os concellos adhíranse ao plan de maneira individual.

O mandatario autonómico lamentou especialmente a ausencia do que cualificou como un “convenio paraugas”, en referencia ao modelo de colaboración tripartita que incluía até agora á empresa pública Seaga, á propia Fegamp e á Administración autonómica. Na súa opinión, este sistema “facilitaba todo” e permitía unha coordinación máis áxil entre institucións para actuar de forma preventiva no mantemento e limpeza do territorio.

Un plan crave para a xestión forestal

O obxectivo do convenio, segundo explicou o presidente, é reforzar un labor que considera “fundamental para a seguridade e a prevención de incendios”: a limpeza de franxas secundarias, é dicir, as zonas situadas ao redor de núcleos de poboación, vivendas ou infraestruturas que deben manter libres de vexetación para frear a propagación do lume.

O novo acordo prevé un orzamento de 100 millóns de euros para os próximos catro exercicios, unha contía que inclúe tanto as tarefas de inspección como as de execución directa das limpezas. Cada municipio que se adhira de forma individual poderá solicitar as axudas e servizos incluídos no programa, coa supervisión técnica da Xunta e de Seaga.

Rueda insistiu en que, a pesar da falta de consenso coa Fegamp, a Xunta ofrecerá aos concellos a posibilidade de sumar un a un ao convenio, ao considerar que se trata dunha ferramenta imprescindible para cumprir os prazos legais de limpeza e garantir a eficacia do dispositivo de prevención de incendios. “Os municipios poderán beneficiar igualmente desta iniciativa”, afirmou o presidente, que asegurou que o seu obxectivo é evitar “atrasos innecesarios” que poidan pór en risco a planificación do próximo verán.

Reproches da Xunta á Fegamp

A conselleira do Medio Rural, María José Gómez, coincidiu co presidente en lamentar o rexeitamento da Fegamp, que, segundo subliñou, chegou nun momento determinante. Explicou que a comunicación oficial da Federación foi remitida “a propósito de que estamos en tempo de desconto” para pechar os contratos de persoal e empresas encargadas das inspeccións.

Gómez advertiu de que o rexeitamento da Fegamp “dificulta a contratación de medios humanos e materiais necesarios” para poder iniciar en tempo as tarefas de control, xa que as franxas secundarias “deben estar limpas antes do 31 de maio”, tal e como fixa a normativa vixente. A conselleira chegou a suxerir que a postura da Federación podería ter unha “escusa de índole política”, insinuando que o desacordo non responde a criterios técnicos nin financeiros, senón a un cálculo estratéxico por parte dos municipios gobernados por forzas distintas ao Executivo galego.

A titular de Medio Rural lembrou ademais que o convenio vixente había demostrado a súa efectividade en campañas anteriores, ao permitir actuacións coordinado e homoxéneas na xestión forestal. Puntualizou que a Xunta considera que o novo marco, a pesar de requirir adhesións directas, mantén as garantías xurídicas e técnicas necesarias para continuar co traballo preventivo que cada ano afecto a miles de hectáreas no territorio galego.

Os argumentos da Fegamp

Desde a Federación Galega de Municipios e Provincias, a maioría dos seus membros decidiu non apoiar a proposta autonómica, ao considerar que non se axustaba plenamente ás necesidades dos concellos nin ao marco de repartición de responsabilidades económicas. Aínda que o Executivo galego non entrou nos detalles das obxeccións da Fegamp, fontes municipais sinalaran en días previos que o modelo anterior transfería aos concellos unha carga de xestión excesiva, sen garantir suficientes recursos técnicos e financeiros.

O rexeitamento aprobouse por “unha maioría do 60%” na votación interna, cifra confirmada polo propio presidente da Xunta. Este resultado supón que unha parte significativa do municipalismo galego —incluídos concellos de diverso signo político— preferiu non rubricar o acordo global coa Administración autonómica.

Con esta decisión, o Goberno galego deberá agora negociar directamente con cada municipio a súa incorporación ao plan de limpeza. Contexto que, a xuízo da Xunta, retardará a aplicación das medidas e esixirá un esforzo adicional de xestión. En cambio, desde a Fegamp defenden que este formato permitirá aos concellos reclamar maior autonomía para adaptar as actuacións ás particularidades do seu territorio.

Obxectivo: evitar outro verán de alto risco

O plan da Xunta enmárcase na estratexia xeral de prevención de incendios forestais que a comunidade intensifica cada inicio de inverno. As franxas secundarias son un elemento crave nesta política, especialmente en zonas rurais e de interfaz urbano-forestal, onde a acumulación de maleza e vexetación densa incrementa notablemente as posibilidades de propagación dun incendio cara a núcleos habitados.

O Executivo galego recalca que a limpeza destas áreas reduce o risco, mellora o tempo de resposta dos equipos de extinción e protexe vivendas e explotacións agrícolas. Por iso, defende que a continuidade do programa, mesmo sen participación global da Fegamp, é vital para non comprometer a planificación do próximo verán, cando as condicións climáticas tenden a ser máis extremas e o lume representa unha ameaza constante para o medio rural galego.

Rueda insistiu en que o Goberno galego manterá o seu compromiso económico e técnico cos concellos que decidan adherir, e reiterou que o orzamento de 100 millóns “garante os recursos necesarios para catro anos de traballo intenso” en materia de prevención.

Nos próximos meses, a Xunta prevé abrir un proceso de adhesión voluntaria para os municipios interesados, que poderán sumar de forma graduada. Espérase que as primeiras firmas prodúzanse antes de que finalice o inverno, co obxectivo de ter a maquinaria administrativa e operativa lista antes da primavera, cando comezan as tarefas de limpeza máis intensivas.