​As ANPAS galegas preocupadas por como cubrirá a Xunta as moitas baixas de profesores con Covid-19

A sexta onda está a ter unha especial afectación entre os mozos, con taxas de incidencia superiores á poboación xeral. A pesar de todo, e a unhas cifras en constante crecemento, os colexios reabrirán as súas portas o próximo 10 de xaneiro, con moitas incógnitas no aire a pesar da decisión adoptada polo Goberno de España e a Xunta de Galicia.

Galiciapress charla con Fernando Lacaci, presidente da Confederación de ANPAS Galegas, que traslada o temor de moitos pais nesta sexta onda: en que condicións volverán os máis pequenos ao colexio con estas cifras de contagios?

Con menos profesores que o curso pasado e cunha distancia de seguridade moito máis reducida, as aulas poden converterse nun foco de transmisión do virus, agora que a variante ómicrón, moito máis contaxiosa, parece abrirse paso na comunidade. O escurantismo da Consellería de Educación e o seu empeño por desmantelar "a única ferramenta que evitou un desastre o curso pasado", outras das críticas das ANPAS galegas. 

Fernando Lacaci (centro) nun encontro con Alfonso Rueda e Santiago Villanueva | Foto: Xunta

Máis 50.000 casos activos, os contagios á alza, aínda lonxe do pico da sexta onda segundo o prognóstico dos expertos e coa Xunta insistindo á poboación que debe reducir as interaccións sociais para evitar, na medida do posible, a propagación dun virus que someteu a todos os concellos galegos en maior ou menor medida. Neste caldo de cultivo, o Goberno central e as comunidades consideraron apropiado manter o inicio do segundo trimestre para o próximo 10 de xaneiro, momento no que os escolares galegos -aqueles que non sexan positivos ou contacto de positivos, claro- volverán ocupar os seus pupitres, cos seus compañeiros a unha distancia de 1 metro 20 centímetros.

Con todo, si hai que ter en conta un condicionante: os máis pequenos son os que pasan o coronavirus con menos dificultades e a porcentaxe de menores hospitalizados é practicamente irrelevante. Nestes aspectos, os estritamente sanitarios, é nos que parecen apoiarse tanto o Goberno central como a Xunta de Galicia e outras rexións para non postergar a volta ao cole.

Xusto por iso, porque as autoridades sanitarias son as que non se opoñen á volta ás aulas, desde a Confederación de ANPAS Galegas non contradin a esta controvertida decisión tomada polas administracións. “Desde o primeiro momento a nosa postura é que as decisións sanitarias corresponden aos sanitarios. En consecuencia somos respectuosos a este nivel e elevamos a nosa crítica a cuestións educativas, nunca sanitarias”, argumenta Fernando Lacaci, presidente da confederación.

“SOLUCIÓN? RETROCEDER NO TEMPO E CONTRATAR MÁIS DOCENTES”

Neste sentido, tampouco se mostran partidarios de atrasar o regreso ás aulas mentres non se avance un pouco máis na vacinación no rango de idade de entre 5 e 11 anos, que se reactivou estes días. Con en torno ao 40% dos menores de entre 9 e 11 anos coa primeira dose, aínda faltan semanas ata que se alcancen os obxectivos expostos pola Xunta para lograr a inmunidade. A vacinación, neste sentido, “é indiscutiblemente unha boa idea”, recalca Lacaci, pero atrasar o inicio do trimestre de maneira presencial “non sería prudente”.

“O prudente sería retroceder varios meses no tempo e contratar masivamente a profesores para volver á situación que había o curso anterior, que nunca debeu abandonarse, porque era a idónea, con e sen pandemia”, comentan desde o colectivo. A máis profesores, maior apoio reciben os alumnos e máis se reduce o cociente de alumnos por aula, facilitando así a aprendizaxe

Lacaci incide en que a preocupación dos pais e nais galegos non é o regreso dos estudantes ás aulas, senón “as condicións” e as “garantías educativas” nas que terá lugar ese regreso. Un regreso que, doutra banda, terá que ser presencial si ou si, xa que o modelo actual deixa atrasados aos alumnos que non poidan asistir a clase e moitas familias non teñen outra opción, xa que a normativa laboral non facilita a conciliación.

“Desgraciadamente temos uns gobernos que non valen para nada e continúan cargando a conciliación sobre os ombreiros dos nenos e nenas, que son os que realmente concilian, porque aquí considérase que hai dous dereitos contrastados: uno o dereito á atención dos nenos e outro é o dereito das empresas para ter traballadores. Sorprendentemente impera o dereito laboral sobre o dereito ao coidado”, lamenta Lacaci, á vez que critica os nulos avances neste campo.

PRESENCIALIDAD “FORZOSA” E ALUMNOS PEGADOS

Ante a imposibilidade de moitas familias, a presencialidad parece a única vía. É aquí onde algunhas Comunidades Autónomas propoñían reducir as corentenas, unha proposta que finalmente non foi atendida por Educación e que a Xunta non apoiaba. Os menores de 12 anos que sexan contactos de positivos terán que gardar corentena de sete días, como os adultos non vacinados.

“O problema non é ter un neno en casa”, razoa Lacaci, “o problema é ter que ir traballar cando tes a obrigación de coidalo nun sistema público que non ten previsto que calquera persoa debe ter preferencialmente o dereito á atención dos seus fillos se é necesario”. Respecto diso, Lacaci denuncia que a moitos “éncheselles a boca” subliñando a urxencia dun cambio demográfico, mentres as políticas que se impulsan non acompañan para que isto sexa posible.

“O que non poden converterse as corentenas nunha cuestión de oportunismo: se non nos interesa que non vaian á aula, pois que non vaian; se si nos interesa, que vaia. Trátase do que sexa máis conveniente para os estudantes. O necesario é a atención dos rapaces”, reclaman as ANPAS. De igual maneira, parece hoxe oportunista e pouco acertada a decisión da Xunta de reducir a distancia de seguridade nas aulas, nun claro xogo de malabares para tratar de volver aos cocientes previos á pandemia que, doutra banda, permitíselles prescindir dos profesores de reforzo contratados durante o máis cru da crise sanitaria.

Recuperar a distancia do ano pasado, co curso empezado, parece imposible. A Confederación de ANPAS Galegas reprocha que a decisión de reducir a distancia “non se debe a que o virus sáeche menos”, senón aos recortes da Consellería para “eliminar profesorado”. “É unha autentica perversión e un despropósito. O que se tivo que facer é manter a distancia lóxica de seguridade e adaptarse a ela, non retorcer a realidade”, censura Lacaci.

As clases saturadas teñen “unha clara incidencia na calidade educativa” e os datos dos que presume a Xunta, alegando que Galicia conta co mellor cociente de profesor-alumno a nivel estatal, veñen beneficiados pola dispersión xeográfica e o número de colexios rurais con moi poucos alumnos -un número en descenso, doutra banda- que acaban equilibrando a balanza, cando o máis común son as clases con 20 ou 30 alumnos.

Esta non é a única cifra que utiliza a Xunta como espada, alegando tamén que nestes momentos hai máis docentes que antes da Covid-19, mentres desde o PSdeG reprenden o despedimento de 800 profesores de reforzo. Cifras que, como moitas outras, non son públicas. As ANPAS galegas condenan o “escurantismo” da Consellería de Educación. “Non son públicos porque non interesa. Non hai máis docentes. Cando a Consellería fala de máis docentes refírese a contratos temporais para programas determinados”, afirma Lacaci, á vez que sostén que a pesar de non saber se o dato dos socialistas é certo ou non, “podemos intuír que é o máis próximo á realidade”.

“FALTA VONTADE POLÍTICA”

Outro cambio con respecto ao curso pasado vén determinado pola información que antes ofrecía a Xunta, con actualizacións diarias e centro a centro sobre a situación da pandemia na comunidade educativa. Dun documento por cada día lectivo pasamos a unha actualización semanal na que apenas se detallan un puñado de centros, aqueles onde os brotes son máis evidentes. Con todo, a demanda das ANPAS á Xunta non vai dirixida a recuperar ese modelo, que non deixa de ser “unha demanda xeral da sociedade”, senón a saber “que vai pasar e como resolverá a Xunta a cantidade de ausencias de alumnos e profesores que se van a producir”.

A continuación, con tantos contagios, para Lacaci resulta evidente que moitos profesores non poderán acudir ao seu posto de traballo, polo que haberá que cubrir esas ausencias, a diferenza do pasotismo que demostrou a Xunta en decembro, cando apenas se cubriron as baixas. O mesmo para os alumnos, que quedan nunha clara desvantaxe con respecto aos seus compañeiros se faltan a clase por enfermidade ou por corentena. “A Xunta non fixo absolutamente nada para atender ao alumnado que non pode acudir á aula. Depositar PDFs nunha aula virtual non é atender a un alumno”, recrimina.

“Se estamos na circunstancia dos últimos 19 meses, atopámonos no peor dos escenarios posibles e cun problema serio. Pódese mellorar? Claro que se pode. Se non se pode en cinco días poderase en dez. Pero para iso fai falta vontade política, algo que lle falta a esta Consellería, máis interesada en desmantelar a única ferramenta que serviu para que o curso pasado non fose un desastre absoluto porque entón había moitos máis docentes”, conclúe Lacaci.