A Casa Cornide conta desde xa co réxime de protección patrimonial como Ben de Interese Cultural

O inmoble, propiedade dos Franco, inicia así o proceso para ser declarado BIC despois da incoación do expediente. 

A plataforma Defensa do Común celebrou o inicio do proceso para declarar BIC a Casa Cornide, un paso que interpretan como "a vitoria real do recoñecemento dos dereitos de toda unha cidade".

Casa Cornide | Foto: EP

A Casa Cornide, inmoble situado na cidade vella da Coruña en propiedade dos herdeiros do ditador Francisco Franco, goza desde este luns do réxime de protección patrimonial como Ben de Interese Cultural (BIC) tras a incoación do expediente para declarala como tal.

A publicación oficial do expediente, feita este luns no Diario Oficial de Galicia (DOG), supón a aplicación do marco de protección que establece a Lei de Patrimonio Cultural de Galicia para os BIC, unha consideración que estará vixente ata a resolución do proceso, para a que existe un prazo de 24 meses a contar desde este 24 de maio.

O conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, resaltou, en declaracións aos medios este luns en Santiago, que a incoación do expediente para a súa declaración como BIC é unha "actuación desde a perspectiva do patrimonio a pedimento do Concello da Coruña" que "non altera outros réximes vinculados á propiedade".

Neste sentido, Rodríguez apuntou que o marco que implica a consideración como BIC supón "simplemente" fixar unha protección desde o punto de vista de protección patrimonial "sen a entrar a presumir a propiedade ou a non propiedade dun ben".

Neste sentido, despois de lembrar que os propietarios dun BIC están suxeitos a unha serie de permisos e condicionantes ante a Dirección Xeral de Patrimonio para actuar sobre ese ben, o conselleiro remarcou o feito de que Cornide estea xa protexida coa simple incoación do expediente, polo que restou importancia aos "tempos" para a súa resolución, que seguirán as marxes "ordinarias".

EXPEDIENTE

E é que a incoación do expediente, que ten un prazo formal para a súa resolución de 24 meses, supón a aplicación inmediata dun réxime de protección provisional para o inmoble no seu conxunto.

Por tanto, todos os elementos de Casa Cornide, desde as fachadas ao as carpinterías, parámetros exteriores, volume e composición arquitectónica e construtiva, están suxeitos desde este luns ao réxime de protección que establece a Lei de Patrimonio Cultural de Galicia para os bens de interese cultural e para os monumentos en particular.

A resolución da Consellería de Cultura publicada este luns no Diario Oficial de Galicia (DOG) incide no "carácter destacado" da Casa Cornide como "un exemplo moi escaso" da arquitectura residencial da época da Ilustración en Galicia.

Tamén pon de relevo na "gran calidade" material e de composición e o "grao moi alto" de integridade entre as súas estruturas e a formalización, que fai que o inmoble da cidade herculina presente elementos "únicos" tanto na planificación construtiva como en estilo e ornamentación arquitectónica.

Así mesmo, o departamento de Patrimonio Cultural valora o feito de ser residencia de José Andrés Cornide Folgueira e Saavedra, unha das personalidades "máis estacadas" en Galicia e España do Século das Luces; á vez que resalta o lugar que ocupa na cidade vella da Coruña e o "amplo recoñecemento social" deste inmoble.

DESDE O SÉCULO XVIII Aos FRANCO

O expediente realiza un repaso histórico desta construción, que se remonta a mediados do século XVIII, cando Diego Cornide e Saaevedra, pai de José Andrés Cornide Folgueira e Saavedra, levantou a actual casa grazas a un "investimento extraordinario" no emprazamento que ocupaba a residencia da familia Folgueira-Cornide.

A casa foi o fogar de José Cornide, que residiu no inmoble en varias etapas ata que 1789 mudouse a Madrid para dedicarse de pleno ás súas tarefas na Real Academia da Historia.

Tras a morte de Cornide, a casa pasou a ser habitada pola súa filla para, máis tarde e despois de varias herdanzas, terminar en mans da súa última propietaria, Carmen Vázquez Pardo, quen en 1949 véndea ao Ministerio de Educación Nacional.

A intención do Goberno era transformar o inmoble nun conservatorio de música e declamación, aínda que finalmente o proxecto foi refugado en 1960, cando a casa foi permutada polo Ministerio de Facenda ao Concello da Coruña.

Pola súa banda, o consistorio herculino cede a casa e adxudícaa a Pedro Barrié de la Maza, quen, pouco despois, véndea a Carmen Polo, esposa do ditador Francisco Franco. Tras esta operación, conclúe Patrimonio, o inmoble foi rehabilitado para recuperar a súa funcionalidade residencial, sendo usada polos herdeiros de Franco especialmente entre os anos 1975 e 1988.

"VITORIA REAL" DO RECOÑECEMENTO

Nun comunicado, a plataforma Defensa do Común celebrou o inicio do proceso para declarar BIC a Casa Cornide, un paso que interpretan como "a vitoria real do recoñecemento dos dereitos de toda unha cidade".

O colectivo considera que Cornide e o Pazo de Meirás son "as dúas caras dun mesmo espolio" que, no caso do inmoble do centro histórico da cidade herculina, debería ser "anulada de pleno dereito" a operación de venda á familia Franco por facerse a través dunha poxa pública na que, din, infrinxiuse o Regulamento de Contratación das Corporacións Locais de 1955.