Unha soa empresa gañou 28 contratos menores, sen publicidade, da Deputación de Ourense de Baltar en 2018

O presidente da Xunta lavouse as mans hoxe cando lle preguntaron polo suposto abuso das contratacións a dedo na Deputación de Ourense, que aparece reflectido nun novo informe oficial. Ata que punto teñen base as críticas á institución que preside o seu compañeiro no PP Xosé Manuel Baltar? 

Socialistas entregando non Consello de Contas documentación sobre os contratos menores de a Deputación de de Ourense en febreiro de 2020 

QUE É UN CONTRATO MENOR?

Un contrato menor é unha vía legal, que poden usar as administracións para adxudicar pequenos servizos e obras. Son máis áxiles pero tamén moito menos transparentes, porque non implican a publicación dunha bases para  que todos podamos presentar ofertas. É por iso que a miúdo, popularmente, chámanselle contratos a dedo.

A Administración pode adxudicar así directamente, ou case. Bástalle un informe xustificando porqué recorre a esta vía. 

Iso si, só pode tirar de contrato menor para adxudicacións modestas. En termos xerais, poden ser contratos menores obras de menos de 40.000 euros ou subministracións ou servizos de menos de 15.000 euros. 

Estes límites legais existen para o abuso de as adxudicacións directas, máis vulnerables ante corruptelas que os concursos abertos, nos que hai unhas bases publicadas nun diario oficial, pregos, unha mesa de contratación, etc.

SÓ O 20% ADXUDICOUSE MEDIANTE CONCURSO

Pois ben, de todo o que contratou a Deputación de Ourense en 2018, o 80% foi adxudicado mediante contrato menor. Así figura en un novo informe do Consello de Contas. publicado este mes.

O ente fiscalizador lembra á institución DE Baltar que o contrato menor debe ser algo excepcional, non a norma.

"Ou número de contratos menores foi de 434 por un importe de 7.854.987,43 euros, ou que supónou  que ou 80% do volume contratado en 2018 se levou a cabo por este procedemento, contrariamenteao disposto non artigo 131 dá LCSP que establece que a adxudicación realizarase, ordinariamenteou utilizandounha pluralidade de criterios de adxudicación baseados non principio de mellor relación

calidade-prezo, e utilizando ou procedemento aberto ou ou procedemento restrinxido; este tipo dep procedementossó representaron ou 20% dá contratación", sinala o informe na súa páxina 45, como se pode consultar ao final desta información.

UN PUÑADO DE EMPRESAS leva A MAIORÍA DO DIÑEIRO

O PSdeG xa denunciou este presunto abuso da solución do contrato menor na Deputación. Gonzalo Caballero sinalou que os contables atoparon "defectos graves" de carácter "demoledor". 

Ademais da profusión de contratos menores sen publicidade nin concorrencia, o 70% da contratación concentrouse en tan só cinco adxudicatarias.

Cales son esas cinco adxudicatarias que absorben a gran maioría dos contratos menores, sen publicidade, da Deputación? O Consello de Contas non cita ningunha empresa no seu informe, algo que si fixo noutros informes doutros entes.

A súa análise estatística permítenos constatar,  iso si, que a maioría foron para construtoras, pois o 63% de todo o que contratou a Deputación de Ourense ese ano foi para contratos menores de obras. 

En total, a Deputación de Ourense gastouse 9,8 millóns en contratos en 2018. Máis de 7,8 millóns adxudicounos mediante contrato menor e máis de 6,1 foron para contratos menores de obras, como reflicte este cadro do informe do Consello de Contas:

Galiciapress preguntou esta mañá á Deputación que empresas eran as principais beneficiadas destes contratos menores, sen recibir resposta ata o de agora.

Consello de Contas: "5 foron beneficiarias de 112 contratos que supuxeron ou 70% do importe dás obras contratadas. 1 contratista foi ou adxudicatario do 24% dous contratos menores de obras do exercicio 2018"

Contas describe non só un suposto abuso da vía do contrato menor, tamén que as seleccionadas pola Deputación adoitaban a ser unas poucas compañias.  "5 foron beneficiarias de 112 contratos que supuxeron ou 70% do importe dás obras contratadas", descubriron os fiscais mentres que "1 contratista foi ou adxudicatario do 24% dous contratos menores de obras dox exercicio 2018". 

Pasando esas porcentaxes a termos absolutos, se a Deputación gastouse 6,1 millóns euros en contratos menores de obras, 4,27 millóns acabaron en só cinco empresas. 

Desas cinco agraciadas, unha delas conseguiu a adxudicación de máis do 24% de todos os contratos menores de obras, é dicir o 24% de 170 contratos. En termos absolutos, isto significaría  que unha mesma empresa gañou unhas 41 adxudicacións extraordinarias en menos dun só ano. Con todo, contrastada a información no Perfil do Contratante da Deputación, aparecen só 28 contratos a certa empresa.

O Consello de Contas investigou en detalle 24 dos 470 contratos menores de obras, servizos etc. Os contables públicos recoñecen que a Deputación parece que xustificou correctamente a necesidade de facer investimentos tan pequenas.

Con todo, a fiscalización advirte á Deputación que para cumprir cos principios obrigatorios de igualdade, transparencia e libre competencia debería recorrer a procedementos ordinarios  e non extraordinarios, como o contrato menor. 

De feito, o Consello adopta unha actitude construtiva e lémbralle á Deputación que ten alternativas. Por exemplo, que pode adxudicar moitas obras nun único contrato aberto, con bases públicas e competencia,; dividindo pequenas actuacións en lotes. Como adoita facer a Xunta, por certo, evitando así as suspicacias que hai respecto a os contratos menores.

"Aínda descartando ou fraccionamento daríase un mellor cumprimento aos principios de igualdade, transparencia e libre competencia recollidos non artigo 132 dá LCSP lla entidade empregase algún dous procedementos de adxudicación ordinarios establecidos non artigo 131 dá LCSP aplicando unha pluralidade de criterios de adxudicación baseados non principio de mellor relación calidade-prezo. Isto sería de especial aplicación non caso dás obras incluídas non Plan provincial de cooperación ás obras e servizos municipais e na rede viaria provincial, nas que hai unha identidade tanto pola tramitación do Plan, cunhas Bases aprobadas polo Pleno dá Deputación, como polo tipo de actuacións que se realizan independentemente de que non supoñan unha unidade funcional. Neste caso debería terse en conta a obrigación establecida polo artigo 99 dá LCSP dá división en lotes do contrato sempre que a súa natureza ou ou seu obxecto permitan a realización independente de cada unha dás súas partes", indican os contables. 

Un dos labores do Consello de Contas é fiscalizar regularmente a xestión económica das administracións.Como son moitos, faio por quenda.  Sabendo que lle tocaba analizar á Deputación de Ourense, el PSdeG entregou o ano pasado "máis dun milleiro de folios" sobre o “repartición a dedo” de 7  millóns “fragmentados de forma presuntamente irregular en 160 contratos menores de obra” entre catro empresas.

Á espera DA RESPOSTA DA DEPUTACIÓN

Galiciapress pediu á Deputación de Ourense o seu punto de vista sobre as críticas do Consello de Contas á profusión de contratos menores. A Admnistración pública non respondeu por agora.

Con todo, o punto de vista da Deputación pode deducirse das alegacións que remitiu ao propio Consello de Contas.  Na súa resposta, o organismo de José Manuel Baltar recoñece que utilizou o contrato menor saltándose os límites en 15 ocasiones pero xustifícao así:

"Nos 15 contratos menores nos que se superou o ímite cuantitativo establecido foron un cuxo obxecto era a ampliación de subscribciones, non incluído no artigo 118 LCSP e o resto pola interpretación errónea da Lei".  

Sobre outra de pégalas enarboradas por Contas, que non hai constancia de declaracións de conflito de intereses polas persoas implicadas, a Deputación recoñece a tara pero sinala que "desde o ano 2020 haina". 

Aos fiscais públicos non lles convenceron tales alegacións pois sinalan que "non achega ningunha explicación que rebata o exposto no informe" polo que "a alegación non modifica o texto do informe". 

Os apercibimentos nos informes de Contas non pasan de ser unha advertencia formal de irregularidades. Non hai responsabilidades penais se ninguén eleva o informe á Fiscalía para que, no seu caso, investigue.