Oito anos de cárcere para o expresidente de Pescanova Manuel Fernández de Sousa por manipular as contas

Fai non tanto era o empresario máis poderoso de Galicia, capaz de condicionar as políticas das administracións cunha simple chamada de teléfono. Hoxe, o derrube do castelo de naipes que construíu Manuel Fernández de Sousa-Faro terminou por poñelo nas portas da prisión.

A Audiencia Nacional ha condenado a oito anos de cárcere ao expresidente de Pescanova Manuel Fernández de Sousa-Faro e a penas que van dos seis meses aos tres anos e medio de prisión para outros once acusados da excúpula da compañía polas prácticas irregulares que puxeron en marcha co fin de obter financiamento bancario para a empresa e por manipular as contas da entidade para poder captar investidores que acabaron perdendo o seu diñeiro.

O empresario e a súa muller, detrás, durante o xuízo en Madrid

Este non é o único preito pola quebra que chegou á Audiencia Nacional. A finais de setembro a muller e fillos do empresario eran absoltos dun delito de branqueo de capitais. A pesar de considerar probado que ocultaron a Facenda 2,5 millóns en efectivo en Andorra, o tribunal exculpounos entendendo que era plausible, como alegaron, que o diñeiro non procedese de Pescanova, se non dun negocio de cabalos.

Non parece que o patriarca da familia vaia a correr a mesma sorte, aínda que aínda podería recorrer a instancias xudiciais superiores. 

MENOS PENA QUE A SOLICITADA

Na sentenza, os maxistrados da Sección Cuarta do Penal absolven a sete dos 19 acusados e condenan aos outros doce a penas sensiblemente inferiores ás solicitadas polas acusacións, ao entender que os delitos de falsidade en documento mercantil, estafa, falseamiento de contas anuais e falseamiento de información económica e financeira cometéronse en concurso medial e non poden ser penados de maneira independente.

Ademais das persoas físicas, a Audiencia Nacional ha condenado, entre outras, ás persoas xurídicas Pescanova SA e a BDO Auditores a penas de multa e a satisfacer diferentes cantidades en concepto de responsabilidade civil que, nalgúns casos, chegan aos máis de 51 millóns de euros polas cantidades que acabaron perdendo algúns dos investidores.

PRÁCTICAS IRREGULARES DESDE A DIRECCIÓN DE PESCANOVA
A sentenza, de 610 páxinas, relata unha serie de prácticas irregulares levadas a cabo desde a dirección de Pescanova, a cuxo fronte se atopaba o seu presidente executivo e presidente do consello de administración, Manuel Fernández de Sousa-Faro, que contaba coa colaboración dos responsables dos departamentos máis relevantes, como o de administración, Alfredo Pérez Uros; o financeiro, dirixido por Antonio Taboas, e determinados empregados de confianza como José Manuel Gil González ou Anxo González Domínguez.

CONTAS FALSAS
Os feitos probados da sentenza relatan como, a consecuencia da crise financeira que empezou a detectarse en 2008, o presidente da firma galega, co obxecto de poder seguir gozando do financiamento bancario da que dependía Pescanova polo esforzo investidor exercido nos anos anteriores, planeou, xunto cun grupo de persoas da súa confianza, entre os que se atopaban os responsables dos departamentos administrativos e financeiro, seguir obtendo financiamento a través dunha serie de mecanismos ou prácticas irregulares con obxecto de seguir obtendo financiamento bancario.

Unha vez obtida ese financiamento levaron a cabo outra serie de manipulacións nas contas anuais ou outros documentos oficiais que reflectían a situación financeira da empresa "para conseguir uns resultados positivos que non se correspondían coa situación real e, que, tras ser oficialmente publicados, permitían captar novos investidores e desprazar ao financiamento bancario e as súas excesivas comisións".

EMPRESAS SÓ PARA FALSEAR FACTURAS

Entre os mecanismos ilícitos ideados polos condenados, o tribunal destaca as operacións de comercio internacional con filiais de ultramar que permitiu a Pescanova obter financiamento bancario a través de “créditos documentarios” millonarios, ás costas das propias filiais e sen que as súas cantidades coincidisen cos datos que aparecían na contabilidade de Pescanova.

Ademais, os acusados crearon unha serie de empresa ficticias, as denominadas “ sociedades instrumentais” coas que tamén simularon operacións de compravenda de peixe que lles permitiu contratar pólizas de crédito e liñas de factoring que eran abonadas con pagarés que descontaban nos bancos permitindo ter tesourería durante a vixencia dos financiamentos bancarios.

Esas operacións de compravenda inexistentes que se reflectiron na contabilidade con coñecemento do auditor interno e que ocultaron en gran medida o pasivo bancario, sinala a Sala, unido aos continuos neteos (compensacións de activos con pasivos e de créditos con débedas) e a falta do adecuado control por parte do responsable do auditor externo, cargo que ostentaba Santiago Sañé Figueras, pertencente á firma BDO Auditores S.L., que non puxo condición algunha á formulación das contas e demais documentos oficiais que a entidade debía poñer en coñecemento da Comisión Nacional do Mercado de valores, motivou que unha vez publicados os bos resultados elaborados ficticiamente pola entidade, persoas físicas e xurídicas investisen importantes sumas de diñeiro que perderon como consecuencia de que a realidade da situación económica e financeira de Pescanova era moi distintas da publicada nas contas.

ENGANO Aos BANCOS

Segundo explican os maxistrados ao longo da súa sentenza, a primeira fase da estratexia levada a cabo polos acusados consistiu na creación das formas ilegais de financiamento e a creación ficticia dunha serie de operacións comerciais de compravenda; estas operacións serían as constitutivas dun delito de falsidade en documento mercantil labor por particulares.

Na segunda fase, na que se desenvolve o financiamento bancario a través de liñas factoring ou de pólizas de desconto bancario consumouse o delito de estafa, do que o de falseamiento era o medio. Os enganados pola sociedade eran os bancos e o mecanismo do engano foron as facturas, “transformadas en remesas de facturas supostamente vinculadas a uns inexistentes contratos de compravenda de peixe”.

A partir de aí, a terceira fase consistiu en trasladar ás contas anuais unha imaxe con beneficios e con pouca débeda financeira, “moi distinta á real, que se transmitiu perfectamente ao público en xeral e aos investidores en particular”. Unha vez conseguida esa boa imaxe irreal, tratábase de captar investidores que lles permitise unha situación financeira máis relaxada que a propia do financiamento bancario.

Nesta terceira fase o tribunal conclúe que tamén se produce unha relación concursal medial entre o delito de falseamiento das contas anuais e o de falseamiento da información económica e financeira.

Desta forma o tribunal conclúe que os catro delitos están nunha única relación de concurso medial.

O MATRIMONIO levou O DIÑEIRO A PORTUGAL E A CHINA  

A sentenza considera acreditado que o presidente de Pescanova e a súa esposa, Rosario Andrade, sacaron 4 millóns e medio de euros das contas de España e ingresaron o diñeiro en dúas entidades bancarias da localidade portuguesa de Valença, despois de que se coñecese que as contas non reflectían a situación real de Pescanova e presentáronse as primeiras querelas e que trataron de transferir o diñeiro a unha conta previamente aberta en Hong-Kong.

A sentenza explica que el como autor e a súa esposa como cooperadora necesaria, trataron de impedir que unha parte da devolución do préstamo dos 6 millóns prestados polo Presidente de Pescanova en nome de Sodesco estivese ao alcance dos investidores de Pescanova e para iso sacaron o diñeiro de España a dúas contas abertas en Portugal. A intención de matrimonio, indica a sentenza, era trasladar parte da devolución dos 6 millóns desde as contas de Kiwi S.A, de España a Portugal e desde Portugal a China, para o que, Rosario Andrade abriu unha conta no “ chartered Bank of China” da cidade de Hong Kong.

Recolle doutrina do TS e explica que o delito de alzamento de bens é un delito de mera actividade que consiste na actuación do debedor, sobre os seus propios bens, destinada a mostrarse real ou aparentemente insolvente fronte a todos ou parte dos acredores, co propósito de frustrar os créditos que puidesen atenderse total ou parcialmente cos devanditos bens.

VERSIÓN DOS CONDENADOS

Durante o xuízo ambos os acusados recoñeceron sen ambaxes as transferencias de España a Portugal aínda que discreparon do seu carácter delituoso e alegaron que a súa intención non era ocultar patrimonio aos investidores de Pescanova, senón poder utilizar o seu patrimonio á vista dos inconvenientes derivados da situación económica da sociedade.

Por estes feitos, o expresidente de Pescanova resulta condenado a dous anos de cárcere e a un a súa muller por delito de alzamento de bens.

Na súa sentenza, o tribunal rexeita as dilacións indebidas alegadas polos acusados que, entre outros argumentos, esgrimían a extensa duración da instrución e do xuízo. A Sala lembra que as sesións só víronse interrompidas debido á pandemia durante o período de confinamento e engade que grazas á retransmisión diario da vista pola tv pública galega evitáronse posibles problemas de saúde para os avogados e os propios acusados, o que evitou que o xuízo se tivese que suspender. Toda a causa de Pescanova supera os 80.000 folios de extensión.